Opgroeien als transgender in een reformistisch dorp: “Ik werd echt als een popje neergezet. Terwijl het heel duidelijk was dat ik dat niet was.”

Luuk (18) groeit op in een klein dorpje midden in de Bijbelgordel, een aanduiding voor een brede strook van Zeeland naar Overijsel waar veel gereformeerden wonen. Hij woont hier met zijn ouders en wel 5 zussen. Hij werd geboren als één van hen, maar al op jonge leeftijd kwam hij erachter dat hij in het verkeerde lichaam geboren was.

Typische refo

Luuk loopt het gebouw binnen en kijkt voorzichtig om zich heen, lachend loopt hij richting de kamer waar hij had afgesproken. Hij draagt een stoere jas met bruin en blauwe vlakken met op zijn rug een tas in dezelfde kleur blauw. Hij draagt een wijde spijkerbroek met een groenig shirt, een simpele outfit waar hij een paar jaar geleden nog van droomde. Hij gaat zitten en haalt vlug zijn hand door zijn korte blonde haren.

De jurkjes met roze hakjes en een roze mutsje staan in zijn hoofd geprent. Alles wat hij niet graag droeg was hetgeen dat als normaal werd gezien in het dorp waar hij vandaan kwam. Iedere dag kleedde zijn moeder hem in typisch reformistische kledij met zijn haren netjes in een strakke knot. “Ik zag eruit als een typische refo,” zegt hij waarna hij een korte stilte laat vallen, “Ik werd echt als een popje neergezet. Terwijl het heel duidelijk was dat ik dat niet was.”

Het onbegrip frustreerde Luuk als kind ontzettend, voor zijn ouders was het verwarrend dat hun kind niks wilde weten van alles wat bij een meisje hoorde. “Voor ons was dat gek, want we hebben zo’n mooi meisje maar dan wilde ze dat niet zijn. Dan werd ze weer boos dat wij haar niet snapten. Ze was ook boos dat ze een rok aan moest terwijl dat gewoon hoort bij het christendom en je kleding zoals in de leefregels van God,” verklaart zijn moeder.

Herkenning

Luuk wist eigenlijk al heel jong dat hij geen meisje-meisje was. Hij was het liefst hele dagen buiten te vinden. In bomen klimmen en slootjesspringen, eigenlijk alles waar je vies van kan worden, vond kleine Luuk het allerleukste. Zijn zusje Sofie (niet haar echte naam) (16) omschrijft kleine Luuk als een ‘best jongensachtig meisje’. Dat hij transgender was, was voor haar niets nieuws. Ze vertelt dat ze ooit samen op een christelijk tienerkamp zijn geweest, in de groep waarin ze zaten zat een transgenderjongen. Die jongen zette Luuk aan het denken, hij herkende zich in de jongen. Eenmaal terug van het kamp bevestigde zijn zusje dat: “Jij bent net zoals hem,” zei ze.

Afgelopen zomer gingen Luuk en zijn zusje opnieuw naar zo’n kamp. Bij dat kamp kreeg je een petje met je naam . Vooraf had Luuk gemaild over zijn situatie zodat de begeleiding ervan af wist, daardoor kreeg hij een eigen tent en had hij een petje met ‘Luuk’ erop. Naast zijn zusje kende niemand hem nog, hij kon zich voor het eerst voorstellen met zijn nieuwe naam. “Ik was daar gewoon Luuk,” zegt hij glunderend waarna hij even stilvalt, “Dat is eigenlijk de eerste volle week in mijn leven geweest dat ik eens geen buitenstaander was. Ik had gewoon vrienden en mensen waarmee ik echt een goede band kon creëren. Iedereen kende me als Luuk en niemand zag me als ‘geen echte jongen’. Dat was een hele mooie ervaring. Het was heel raar maar ook heel fijn,” vertelt hij met een grote glimlach van dankbaarheid.

Coming out

Het gehele kamp was voor hem een soort roze wolk, toen hij thuiskwam van het kamp verdween de wolk al snel. Hij had zijn petje mee naar huis. Op de terugweg vroegen zijn ouders wie Luuk was. Daar kwam hij nog gemakkelijk onderweg met zijn verantwoording: “Ik heb het petje van Luuk meegenomen en Luuk heeft mijn petje.” Naast het petje ga je na zo’n kamp ook naar huis met een persoonlijk kaartje ‘voor Luuk’ stond in sierlijke letters op het kaartje. In het kaartje stond een persoonlijk bericht aan Luuk: “Wat fijn dat je zo makkelijk je verhaal deelt, we wensen je succes in *dorp*.” Eenmaal thuis vonden zijn ouders zijn kaartje, ‘succes in *dorp*’ gaf weg dat dit het kaartje van hun kind was. “Mijn moeder weet ook wel dat ik geen meisje was, maar ze wil het nooit toegeven. Toen ze dat kaartje vond verwarde dat haar, maar het was ook niet echt een verrassing,” vertelt Luuk over zijn moeder, “Ik ben met m’n moeder gaan zitten en toen heb ik duidelijk uitgelegd wat er aan de hand is en ik vertelde haar: ik sta al ingeschreven, je kan er niks meer aan doen. Ze gaf toen aan dat ze het oké vond, maar begon meteen over de nadelen. Ze kwam met dingen als: gaan we het aan papa en aan familie vertellen? We hebben een hele grote familie van allemaal refo’s dus dat werkt dan ook niet mee. Ze begon echt over hoe ik het voor me zag en wat we verder zouden gaan doen, maar écht duidelijkheid is er niet meer verder van gekomen.”

Hoewel Luuk zijn moeder toen hij het nieuws bracht wel redelijk begripvol reageerde en zei dat ze het oké vond heeft ze er toch veel moeite mee. Het geloof en hoe de bijbel de leeswijze beschrijft speelt bij haar gevoel een ontzettende rol. Op de vraag hoe ze het vindt om nu een zoon te hebben in plaats van een dochter zegt ze: “Dat heb ik niet, ik heb zes dochters en Luuk (zijn moeder noemde hier zijn meisjesnaam) is er één van. Ze wil zelf graag een jongen zijn maar God heeft je geschapen zoals je bent, in de bijbel staat dat je lichaam iets is om God mee te dienen, daar mag je dus geen veranderingen aan brengen.”

Luuk woont nog thuis waardoor hij eigenlijk verplicht is om twee keer naar de kerk te gaan op zondag. Hij benoemd dingen zoals ‘biddag’ waar hij dan naartoe moet. Zijn band met het geloof is lastig: “Het geloof is door mijn omgeving zo erg op mij geforceerd dat ik er echt afkeer naar heb gekregen. Als ik niet in het geloof pas, nou dan maar niet geloven.” Hij zegt het verhaal wel te geloven, maar dat hij het erg lastig vindt. “De kerk is echt niet mijn plek, ik zit er niet met plezier.”