Straaljagers bedreigen de rust van dorpen rondom Groningen Airport Eelde: “Het wordt hier dan bijna onleefbaar gemaakt”

Waarom hier? Wat gebeurt er met het geluidsoverlast? En wat gebeurt er met de leefbaarheid van omliggende dorpen? Actiegroep F-35 NEE! zet zich in om dit niet te laten gebeuren, maar op deze vragen hebben zij zelf ook geen antwoord gekregen van Defensie. De actiegroep heeft steun van veel omwonenden die het ook niet eens over het feit dat Defensie vliegveld Groningen Airport Eelde onderzoekt om daar F35-straaljagers te stationeren, en ook om mee te oefenen.

Frank van der Werf, die het vliegveld ziet vanuit zijn huis, ziet het ook helemaal niet zitten: “Ik vind het helemaal niet leuk als hier straaljagers komen. Ik woon heel dichtbij en dat ga je zeker merken als ze de hele tijd landen en opstijgen.’’ Ook Actiegroep F-35 Nee! is fel tegen het beleid. Zij zien het absoluut niet zitten als de straaljagers komen. “Onze stelling is dat je een plek kiest om te oefenen waar de schade aan mens en natuur zo gering mogelijk is”, zegt Anton Reijntjes namens de actiegroep. “Vliegveld Eelde ligt tussen 20 oude dorpen en een hele mooie natuur en dat help je dan helemaal naar de knoppen. Alles kan je dan dichtdoen. De camping, manege en ook de sportvelden, dat moeten we gewoon niet willen,” voegt Reijntjes toe.

De actiegroep heeft ook gekeken naar de gezondheid voor de mensen die rond het vliegveld wonen. Als de straaljager tegen de 123 decibel aan lawaai maakt, dan heeft dat grote gevolgen voor het gehoor van de mensen, maar ook van dieren. Dieren kunnen namelijk maar tussen de 40 en 50 decibel aan en voor kinderen is dit minder dan 80 decibel. “We hebben een KNO-arts erbij gehad en die stelde dat als ze er al één overvliegt, dan sterven er al oorhaartjes af en wordt je langzamerhand doof. Onze conclusie is dat een groot gedeelte van de omliggende dorpen dan onleefbaar wordt”.

Carolina Rozema zou het niet erg vinden als ze hier komen te staan: “Ik vind het prima. Gezien de situatie in de wereld moet iedereen zijn steentje bijdragen. Niemand vindt het leuk als het dichtbij komt, maar hier is nou eenmaal een vliegveld.” Ook denkt Rozema dat het misschien wel positief kan uitpakken als de straaljagers op het vliegveld komen. “Ik denk dat het ook kan zorgen voor meer werkgelegenheid en je zet natuurlijk het vliegveld op de kaart.’’

Onderzoek

Defensie is een onderzoek gestart bij meerdere vliegvelden, op zoek naar de beste optie waar F-35 straaljagers kunnen staan en waar het best geoefend kan worden. Onder andere wordt vliegveld Groningen Airport Eelde als een van de opties gezien, maar ook Lelystad Airport is een kanshebber. “Het gaat ook om de behoefte aan 2300 extra sorties (starts en landingen) die Defensie nodig heeft in Nederland”, zegt woordvoerder van Defensie Martijn van der Wind. “De uitbreiding van de jachtvliegtuigcapaciteit is nodig, omdat de Luchtmacht meer ruimte nodig heeft om te vliegen en te oefenen, ook met bondgenoten.’’ Het is noodzakelijk om deze activiteiten uit te breiden, omdat er op dit moment onvoldoende mogelijkheden zijn in ons eigen land.

Ook heeft Frank onderzoek gedaan naar welk vliegveld een betere optie is dan ‘ons’ vliegveld. “Bij vliegveld Eelde heb je binnen een straal van 3 kilometer 4 dorpen: Eelde, Yde, Glimmen en Donderen en 5 scholen. Binnen een straal van 5 kilometer wonen al 50.000 mensen. Dit is gewoon teveel”, legt van der Werf uit. Ten opzichte van vliegveld Lelystad is dat een ander verhaal. “Bij Lelystad heb je binnen een straal van 3 kilometer alleen agrarische industrie, geen landgoed, scholen en geen woningen. Lelystad is gewoon een veel betere optie.’’

Van der Werf snapt dat de straaljagers ergens moeten staan. Het liefst ziet hij dat Defensie ze in Oost-Europa bij Polen neerzet en oefent. “Ik denk dat Oost-Europeanen het ook graag zien, met name in de Baltische Staten, die zijn doodsbang voor de Russen en misschien heeft het ook nog een afschrikkende werking naar de Russen.’’ Er zou nog veel moeten gebeuren om het vliegveld eventueel klaar te maken voor de komst, maar van der Werf hoop niet dat het gaat gebeuren: “Het vliegveld moet nog extra beveiligd worden. Een militaire basis is toch een target voor van alles en nog wat. Bij Lelystad is het overzichtelijker en dus beter voor beveiliging.”

Belangen

“De vliegers moeten voldoende kunnen oefenen. Niet dat dat alleen op simulatoren gaat’’, geeft Defensiewoordvoerder van der Wind nog aan. Ook Carolina Rozema is het met hem eens: “Ik denk dat het ook een kwestie van wennen is en dat het niet zulke grote gevolgen gaat hebben.”

Anton Reijntjes is het daar absoluut niet mee eens: “Als ze hier wel komen te staan, dan kan je alles in de omgeving dicht doen: camping, maneges en alle sportvelden. Dit moeten we gewoon niet willen.” Frank van der Werf voegt toe: “Ik denk dat de verkoopbaarheid van de huizen ernstig achteruit gaat. Minder mensen willen hier dan wonen. Het probleem geldt voor een langere periode, dus het wordt hier behoorlijk onleefbaar.”

Besluit

Tegen het einde van 2025 zal het kabinet de definitieve locaties voor de behoeften van Defensie vaststellen. “Daarna zal de uitvoeringsfase volgen, volgens de gebruikelijke procedures en communicatie met de omgeving”, legt Martijn van der Wind uit. Tot die tijd gaat de actiegroep zich volop inzetten om de omgeving zich bewust te maken van de gevolgen die de komst met zich mee zal brengen. “We hebben al een grote bijeenkomst gehad in het familiehotel en daar zijn we overlopen door meer dan 250 mensen”, zegt Reijntjes. “Er zijn jarenlang geen problemen geweest en in een keer breekt de hel los dat dit nu boven ons hoofd hangt. We wonen hier in een prachtige omgeving. Dat dreigt kapot te gaan door F-35 straaljagers Daar moeten we ons tegen blijven verzetten.’’