Waarom gemeente Raalte laat is met woonwagenstandplaatsen

Gemeente Raalte kampt al jaren met een tekort aan woonwagenstandplaatsen en tot nu toe werd er nauwelijks gekeken naar oplossingen. Pas dit voorjaar start de gemeente een onderzoek naar de werkelijke behoefte naar nieuwe standplaatsen. Sommige bewoners hebben het gevoel dat dit veel te laat is: ‘’Ze hebben al die tijd niets gedaan. Waarom zou er nu wel iets veranderen?’’

Raalte is zeker niet de enige gemeente die relatief laat in actie komt. In 2018 stelde het College voor de Rechten van de Mens dat woonwagenbewoners recht hebben op het behoud van hun cultuur en dat de overheid hier ruimte voor moet maken. Toch zijn er sindsdien nauwelijks standplaatsen bijgekomen. De woonwagenkampen zitten vol en jongeren kunnen nergens heen. Dit zorgt ervoor dat het vertrouwen in gemeenten laag is. Hoe heeft dit zover kunnen komen, en wat gaat dit onderzoek betekenen?

Behoefte nog niet duidelijk in beeld

De gemeente Raalte erkent wel dat het laat is met het onderzoek naar woonwagenstandplaatsen. ‘’Dat is een hele terechte vraag,’’ zegt wethouder Alexander Kreule, die onder andere volkshuisvesting en woningbouw in zijn portefeuille heeft. ‘’We gaven wel ruimte, maar we hadden de behoefte nog niet scherp in beeld.’’ Volgens Kreule ligt er al een plan voor nieuwe standplaatsen in Heino, maar een overzicht voor de rest van de gemeente was er nog niet. ‘’Daarom doen we nu één keer een heel goed onderzoek, zodat we echt weten: moeten er zes plekken zijn? Of twaalf? Of zelfs nul?’’ Het onderzoek wordt niet door de gemeente zelf uitgevoerd, maar door een gespecialiseerde externe organisatie en het moet rond de zomer zijn afgerond.

Landelijk nog steeds veel te weinig standplaatsen

Volgens Sabina Achterbergh, voorzitter van Vereniging Woonwagenbelangen Nederland, is het heel slecht dat er sinds 2018 nauwelijks standplaatsen bij zijn gekomen. ‘’Het resultaat is schandalig,’’ zegt ze. ‘’Het tekort wordt op 5000 standplaatsen geschat, maar in Nederland zijn er in zeven jaar tijd maar 49 standplaatsen bijgekomen.’’ De traagheid ziet zij als uitsluiting. ‘’Gemeenten hebben jarenlang een uitsterfbeleid uitgevoerd en vonden dat wel best. En nu gedragen ze zich meer als grondhandelaren: een flatgebouw levert meer op dan een woonwagenkamp.’’ Toch ziet Sabina wel kansen, mits gemeenten goed gaan samenwerken. ‘’De gemeente moeten de bewoners zelf erbij betrekken. Misschien een cursus tegen vooroordelen volgen. Bij een feestje komen ze vaak langs met een schaal met bitterballen. De mensen achterin de zaal krijgen dan vaak een lege schaal te zien, omdat alle hapjes al op zijn. Met dat gevoel zitten wij en daar willen wijn van af.’’ Sabina is wel blij dat gemeente Raalte nu een onderzoek start naar de behoefte van standplaatsen en denkt dat dit een stap in de goede richting is.

Woonwagenbewoner heeft weinig vertrouwen

Voor woonwagenbewoner Alicia (echte naam bekend bij de redactie), die al dertig jaar op een woonwagenkamp in de gemeente Raalte woont komt dit onderzoek veel te laat. ‘’In al die tijd is er niet één plek bijgekomen. Alles zit hier ook vol.’’ Zelf heeft ze gelukkig een woning, maar haar kinderen willen straks ook in een woonwagen kunnen wonen. ‘’Wij zijn gewend om op een woonwagenkamp te wonen, dus een rijtjeshuis zien wij ook niet zitten en mijn kinderen ook niet.’’ Dat de gemeente pas in 2025 onderzoekt hoeveel plekken er nodig zijn, vindt ze onbegrijpelijk. ‘’Al sinds 2018 moeten ze hier naar kijken en pas zeven jaar later gebeurt er iets. Een beetje laat, vind je niet? Dat het nu pas gebeurt vind ik discriminerend.’’

Kijken naar de toekomst

Alicia is sceptisch. Zij denkt dat het onderzoek niks gaat opleveren. ‘’Net als veel andere woonwagenbewoners ben ik vorige maand ook in gesprek geweest met de gemeente. Maar ik heb er geen vertrouwen in dat dit onderzoek ergens toe gaat leiden. Ze hebben al die tijd niks gedaan, waarom zou er nu wel iets gebeuren? Ik hoop dat de gemeente dit keer écht luistert.’’ Ondanks dat een aantal woonwagenbewoners uit gemeente Raalte vinden dat het onderzoek aan de late kant is, wil wethouder Kreule vooral vooruitkijken. ‘’We zijn eigenlijk in alle buurtdorpen aan het bouwen. Of bezig met plannen maken om te bouwen. Op plekken waar al gebouwd wordt kun je geen standplaatsen meer in laten passen. Maar op het moment dat er nieuwe plannen komen en er blijkt behoefte te zijn voor standplaatsen, dan nemen we dat gewoon mee. Dus ik denk dat we daar volgend jaar bij die eerste plannen mee aan de slag gaan.’’