Sluiting azc Paterswolde na 4 jaar: “Jammer maar dankbaar”

Ongeveer vier weken geleden heeft het COA gehoord dat locatie Paterswolde de deuren van het azc moet gaan sluiten op 1 juli. Dat heeft de gemeente besloten. Verrassend is dat het binnen twee maanden moet gebeuren. Op dit moment is het COA druk bezig met dingen regelen, bewoners zo goed mogelijk informeren en te kijken waar ze dan naartoe kunnen.

Het COA wist dat het azc moest gaan sluiten, maar dat het op zo korte termijn moest gebeuren, dat hadden ze niet gedacht. “Het is klote en het gaat allemaal best snel nu,’’ zegt locatiemanager Rob Bulthuis. “Er zaten 148 asielzoekers in dit azc. Momenteel zijn het er nog maar 92 en ik zag dat er morgen weer 9 vertrekken die verdeeld worden over 6 verschillende locaties.’’ De bewoners die nu al vertrekken zijn vooral alleenstaanden. Voor gezinnen met kinderen op school of mensen met medische redenen is de afspraak gemaakt om na het schooljaar, tussen 12 juli en 18 juli te vertrekken. Dat is vooral om de overdracht naar de andere locatie goed te laten verlopen en de kinderen kunnen het schooljaar dan goed afsluiten. “Zij kunnen zich iets langer voorbereiden op hun vertrek. De mensen die nu al vertrekken horen een dag van tevoren dat ze gaan verhuizen. Dan hebben ze nog een dag om al hun spullen in te pakken’’, voegt Bulthuis toe. Dat het allemaal zo snel gaat, ligt aan de ruimte die er ontstaat in andere azc’s. Als er bijvoorbeeld in Amsterdam een plekje vrij komt, dan moeten ze snel schakelen, want anders is het plekje alweer weg.

Reden

De belangrijkste reden voor de sluiting van dit azc is dat de voormalige bladergroenschool te oud is en niet is ingericht op een langer gebruik. De gemeente gaat zich nu niet inzetten op een nieuw azc op dezelfde plek. “Het gebouw waar de asielzoekers nu in zitten is al heel erg oud. Het wordt al sinds 1964 gebruikt’’, aldus Johan Grit namens de Gemeente Tynaarlo. Ook is het contract tussen de gemeente en het COA afgelopen, die liep namelijk tot 1 juli 2024. Toen is toch besloten om nog een extra jaar open te blijven, voordat de grond gebruikt gaat worden voor de woningbouw in het dorp. De gemeente heeft namelijk besloten om nieuwe sociale huurwoningen te bouwen. “We vinden dat nieuwe woningen nodig zijn in onze gemeente. Er is een hoge druk op de huidige (landelijke)woningmarkt. Het zorgen voor geschikte woonruimte voor alle inwoners zien we als onze belangrijkste opgave’’, voegt Grit toe. De gemeente is, met de sluiting opkomst, niet geslaagd om een nieuw azc te verwezenlijken. In oktober gaat de gemeente zich beraden over een nieuwe plek voor een azc, maar tot die tijd heeft de gemeente Tynaarlo een tekort aan opvangplekken en voldoet daarmee ook niet aan de regels van de spreidingswet. Begin 2026 wil de gemeente graag beginnen met de bouw van de sociale huurwoningen, hiervoor zal de Stichting Eelder Woningbouw verantwoordelijk zijn.

Reacties

De reacties zijn erg verschillend. “De meesten zijn erg teleurgesteld. Zij hebben hier al een ‘nieuw’ leven opgezet. Zij zijn geïntegreerd hier, volgen een opleiding, hebben rijlessen of hebben kinderen die hier naar school gaan. Enkelingen hopen om nu dan naar ‘hun voorkeur’ te kunnen, maar dat is ook niet altijd mogelijk’’, aldus Bulthuis. Ook de kinderen die hier al naar school gaan, gaan school erg missen. “De kinderen waren erg onrustig toen ze wisten dat ze moeten verhuizen. Ik wilde dat in de klas behandelen, maar het was al gesprek van de dag”, zegt Gonny Bijl, leerkracht bovenbouw van Taalklas de Atalanta. “Ik ga de kinderen ook zeker missen. Je bouwt toch wel een speciale band op met de kinderen, omdat je ze intensief hebt begeleid op school, maar dat is wel dit type onderwijs. Ze vinden school best leuk hier. Ik mocht namelijk maar twee dagen kerstvakantie nemen in plaats van twee weken haha,” aldus een lachende Bijl. Rob Bulthuis vindt het ook jammer dat de bewoners weer moeten verhuizen. “Ik kan mij de eerste bewoner die hier binnenkwam nog goed herinneren. Ik was toen voor de kerstdagen nog de meubels en kastjes aan het klaarmaken, ik voel mij echt betrokken bij de bewoners.’’

Ook denkt Rob dat de sluiting gevolgen gaat hebben voor het dorp zelf: “Bijvoorbeeld de sportverenigingen gaan minder leden krijgen, omdat kinderen weer van de sport af moeten. Verder gaan ook de plaatselijke ondernemers het merken, omdat vele bewoners hier in de buurt werk hadden gevonden en hun medewerkers weer verliezen.’’ Gonny Bijl denkt dat de kinderen er ook wel last van gaan hebben. “Ze hebben nu hier vriendjes of vriendinnetjes en daar moeten ze alweer afscheid van nemen.’’

Dankbaar

Het COA is de gemeente wel erg dankbaar dat ze vier jaar asielzoekers hebben kunnen opvangen. In het begin werd namelijk gezegd dat het contract maar voor twee jaar gold met verlening met nog een extra jaar. “Ondertussen zitten we hier gewoon 4 jaar en daar zijn we heel blij mee. We hebben er wel voor gezorgd dat mensen niet op het gras hoefden te slapen en daar zijn we erg dankbaar voor’’, zegt Bulthuis. Wel is er een andere kant van de medaille. Door de sluiting die spoedig zal plaatsvinden, moet alles wel snel geregeld worden. “Het is wel jammer dat alles zo snel moet gebeuren. We wisten dat het moest sluiten, maar dat het binnen twee maanden moet, vinden we wel wat snel.’’ Ook Bijl is het daarmee eens: “Het is jammer dat alles ineens zo plotseling is gegaan en niet zoals de afspraak. Wij zijn als Taalklas ook erg geschrokken toen we het hoorde. We wisten niet beter dan dat het open zal blijven tot er een nieuwe locatie was gevonden en dat de overgang soepeler zou gaan.’’

Sluiting azc Paterswolde zorgt voor wéér een verhuizing voor bewoners: “We hebben al veel meegemaakt en ook op de kinderen heeft dat veel impact gemaakt’’

Oluwasegi (47), zijn roepnaam is Segi, is een grote en sterke Nigeriaanse man. Hij woont vijf jaar in Nederland en anderhalf jaar in het azc in Paterswolde. Nadat hij in zo’n 6 azc’s te hebben gewoond in onder andere: Ter Apel, Katwijk en Sint-Annaparochie, staat er weer een verhuizing voor de deur. Het AZC in Paterswolde moet zijn deuren definitief sluiten op 1 juli 2025.

“Ik ben hier eerder gekomen dan mijn vrouw en kinderen’’, begint Segi te vertellen. Hij is hier in Nederland gekomen met het vliegtuig. Zijn eerste indruk van ons land? “Het is een mooi land,” aldus een glimlachende Segi. Datzelfde geldt ook voor het dorp waar hij nu verblijft. “Paterswolde is een leuke plek. Het is hier heel rustig”. Ook al is hij en zijn familie al in 6 azc’s geweest, toch is deze plek het best. “Ik vind dit een van de beste, vooral vanwege de omgeving, maar ook omdat dit een klein kamp is. Katwijk en Sint-Annaparochie zijn beide een groot kamp. Hier is alles heel dichtbij. Als ik even naar de winkel moet, dan kan ik zo heen lopen, want dat is maar een klein stukje.’’ Momenteel werkt Segi, om goed voor zijn kinderen en vrouw te kunnen zorgen. Ook gaan de kinderen hiernaar school. Dat doen ze in een taalklas waar ze goed Nederlands leren. “Nederlanders zijn erg vriendelijke mensen. Vaak als ik mensen zie, dan glimlachen ze en zeggen ze ‘goedemorgen’ of ‘hallo’, dat vind ik erg leuk.’’ Waarop Alet Bouwmeester, woordvoerder van het COA lachend antwoord: “Als je in Amsterdam loopt of ergens anders, dan zegt niemand ‘hallo’ of ‘goedemorgen’. Dat is het voordeel van wonen in een klein dorp.’’

Zijn verhaal

In Nigeria studeerde hij in de business industrie en had daar ook een kleine onderneming in. Zijn vrouw was docent op de middelbare school. Segi is gevlucht uit Nigeria, omdat hij eigenlijk voor zijn land moest vechten. Op dat moment waren er namelijk demonstraties tegen het politiegeweld in het land. Een video waarin een man wordt gedood door een speciale politie-eenheid, de Special Anti-Robbery Squad oftewel SARS was de aanleiding van de demonstraties. Veel Nigerianen, vooral uit de stad Lagos, waren het hier niet mee eens en gingen hiervoor de straat op om het einde van de SARS te eisen. Segi wilde dit niet, vanwege zijn jonge gezin en verliet met het vliegtuig zijn thuisland. Hij was eerst alleen gekomen, maar door gezinshereniging konden zijn vrouw en kinderen ook overkomen. Fatima, de vrouw van Segi, huilde van geluk toen ze haar man weer in de armen kon sluiten: “Ik was ontzettend blij toen ik hem weer zag. Ook de kinderen waren erg blij en vlogen Segi om te hals uit vreugde.” Vanuit Katwijk, via Zeist en daarna in Sint-Annaparochie moest het gezin eigenlijk terug met het vliegtuig naar Frankrijk.

De IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst) gaat over de besluitvorming rondom de asielprocedures. Tegenwoordig moeten mensen, ook Segi en zijn gezin, erg lang wachten op deze procedures, omdat de IND de laatste jaren minder personeel heeft. Daarom duurt het allemaal erg lang. “Ik kan wel gaan wachten maar ik heb een familie waar ik voor moet zorgen. Ik moest iets gaan doen. Ik ben toen begonnen met online studeren in de financiële handel en ik leerde toen 6 à 7 uur per dag. Ik ben dit nog steeds aan het doen.’’

Omdat het te lang duurde om in Nederland een verblijfsvergunning te krijgen stonden ze op het punt om het vliegtuig te nemen richting Frankrijk. Dat kwam omdat hij in Frankrijk als eerste asiel had aangevraagd, waardoor ze daar de asielprocedure zouden moeten doorlopen, de zogenoemde Dublinclaim. “Mijn vrouw was 8 maanden zwanger en we moesten met het vliegtuig vertrekken. Ze hebben ons om 5 uur in de ochtend meegenomen naar de luchthaven. Toen hebben ze daar onze bagage in het vliegtuig gedaan en toen we op de trap van het vliegtuig stonden, zijn we uit de rij gehaald. De procedure was niet goed gegaan en we mochten toen toch in Nederland blijven.’’ Uiteindelijk waren Segi en zijn gezin om 9 uur ’s avonds weer terug op dezelfde locatie vanwaar ze vertrokken waren en zijn ze naar het ziekenhuis geweest, omdat zijn vrouw hoogzwanger was. Ook dit heeft op de kinderen veel impact gemaakt. “Dat was een van de zwaarste dagen van ons leven,” beaamt Fatima met een zucht als ze eraan terugdenkt. Tot op de dag van vandaag weten ze niet wat er gaat gebeuren en waar hun ‘eindbestemming’ zal zijn. “Ik zal alles doen om niet te hoeven vechten en om mijn familie te beschermen’’ zegt hij vol zelfvertrouwen.

Verhuizing

Toen hij aankwam in dit kamp, wist hij wel dat dit kamp een jaar later zou sluiten. “Er zijn al veel mensen weg, omdat wij kinderen op school hebben mogen zij eerst het schooljaar afmaken. Mijn kinderen gaan hun leraar en vriendjes missen.’’ Hij weet nog niet waar hij naar toe moet verhuizen. Dat ligt aan de ruimte die er is in de andere opvangcentra. “Mijn voorkeur gaat naar Eindhoven. Ik ben daar eerder geweest en dat vond ik erg leuk. Ook omdat Eindhoven een ‘Techcity’ is en ik daar veel mee bezig ben, lijkt mij die stad erg leuk’’, vertelt Segi enthousiast.

Toekomst

Segi heeft goede hoop voor de toekomst, misschien wel té veel hoop. “Ik ga niet stoppen met hopen voor de toekomst. Ik leer nog elke dag van de mensen om mij heen.’’ Hij wil zich vooral focussen op zijn familie. Dat is heel belangrijk voor hem. Fatima is dolgelukkig met haar man: “Ik vind het dapper dat hij de keuze heeft gemaakt om niet te vechten voor zijn thuisland. Ik ben super trots op hem.” Segi glimlacht van trots. Ook hij is dolgelukkig met zijn vrouw: “Met alles wat ze hebben meegemaakt en zich daarin staande heeft gehouden, maakt mij dat extra trots.’’ Alet Bouwmeester heeft nog een laatste paar mooie woorden voor Segi: “Ik wil iets persoonlijks tegen je zeggen. Ik voel diepe respect voor jou, voor je familie en ook voor de kracht die je hebt als persoon. Houd dat alsjeblieft in gedachten.’’ Waarna Segi glimlachend antwoord met: “Thank you, I will.’’

azc Paterswolde sluit per 1 juli; Gemeente kiest voor sociale huurwoningen

Na vier jaar een asielzoekerscentrum te zijn geweest, moet op 1 juli aanstaand het azc in Paterswolde de deuren definitief sluiten. Het gebouw is te oud en moet vervangen worden, maar dat zit niet in de plannen van de gemeente. Zij willen namelijk het huidige gebouw slopen en sociale huurwoningen bouwen op de plek van de voormalig bladergroenschool. In groepjes verlaten de bewoners hun huidige woonplek.

De gemeente heeft besloten om het azc te sluiten. Het gebouw nu is te oud en niet voorbereid op een langer gebruik. Op de plek van het azc wil de gemeente nieuwe sociale huurwoningen bouwen. Dit vindt de gemeente namelijk van belang voor het dorp.

“We gaan hier nieuwe sociale huurwoningen bouwen. Voor de gemeente is dat echt van belang”, zegt Johan Grit, namens de gemeente Tynaarlo. “Er is een hoge druk op de huidige (landelijke)woningmarkt. Het zorgen voor geschikte woonruimte voor alle inwoners zien we als onze belangrijkste opgave.’’ In oktober gaat de gemeente opnieuw beraden over een nieuw azc. Tot die tijd heeft de gemeente een tekort aan opvangplekken en voldoet het daarmee niet aan de regels voor de spreidingswet.

Van de 150 bewoners in het azc zijn er al ruim 60 vertrokken. “De bewoners gaan allemaal naar een azc waar op dat moment plek is. Daarom moet dat snel gebeuren, want anders is het plekje alweer vergeven. Ze mogen hun voorkeur aangeven, maar dat is niet vanzelfsprekend dat ze daar dan ook heen kunnen”, zegt Rob Bulthuis, locatiemanager van het azc.

Momenteel verlaten voornamelijk alleenstaanden het azc. Zij horen een dag van tevoren dat ze moeten vertrekken. Bewoners met kinderen of die medische redenen hebben, mogen na het schooljaar, tussen 12 en 18 juli vertrekken. De reden hiervan is, zodat de kinderen het schooljaar nog kunnen afmaken en de overdracht naar de andere opvangplek goed verloopt. In 2026 wil de gemeente graag beginnen met de bouw van deze nieuwe sociale huurwoningen. De bouw hiervan staan onder leiding van de Stichting Eelder Woningbouw.

Verantwoordingsvideo