Leonie De Quelerij zet haar ervaringsdeskundigheid in: ‘’Er moet een plek zijn voor iedereen.’’ 

Zwolle – “Kom maar binnen hoor,” zegt Leonie vriendelijk met een warme glimlach op haar gezicht. De ervaringsdeskundige zit klaar achter haar bureau en vertelt over haar werk op Windesheim. Leonie heeft een borderline-diagnose gekregen na een ingewikkelde jeugd. Ze heeft zelf ervaringen binnen de ggz en vindt het waardevol om meer te vertellen over ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid. 

Wat houdt ervaringsdeskundigheid precies in? 
Het houdt in dat als je ergens in het leven te maken hebt gehad met ontwrichtende dingen, zoals bijvoorbeeld dat je in armoede bent opgegroeid of dat je te maken hebt gehad met mishandeling, of dat je verslaafd bent geweest, of dat je psychische problemen hebt gehad. Of nou ja, hè? Van alles kan het zijn geweest. Dat je leert hoe je die ervaringen om kan zetten in kennis. 

Je hebt ervaring gehad met de GGZ, zou je daar wat meer over willen vertellen? 
Ik heb dagbehandeling gehad, dus ik heb anderhalf jaar lang twee dagen per week therapie gehad. En daarnaast studeerde ik aan de Universiteit toen. 
Voor een deel heb ik die hulp als steunend ervaren. En het krijgen van de diagnose was voor een deel ook steunend. Eigenlijk dacht ik: ‘’Zie je wel, ik stel me niet aan. Er is echt iets aan de hand.’’ Aan de andere kant dacht ik: ‘’Oh jee, nu ben ik dus niet normaal?’’ 
Toen ik eenmaal die diagnose had, ging de therapie minder over waar ik voor kwam. Namelijk: ik ben depressief en ik wil leren beter mijn grenzen aan te geven, en ik wil mijn identiteit onderzoeken. Ik wil leren hoe ik met mijn moeder om kan gaan zonder dat ik daar last van heb. Dat waren mijn vragen. Maar toen ik eenmaal de diagnose had, werd het: ‘’Je moet leren leven met je diagnose.’’ Dus ineens werd alles wat ik deed bekeken vanuit de diagnose, en dat vond ik wel heel moeilijk. Als ik het bijvoorbeeld in mijn vorige relatie lastig had, dan werd er gezegd: ‘’Ja, maar dat is ook lastig omdat jij je niet durft te verbinden.’’ Dan klopt het wel dat ik dat lastig vind, maar er werd niet meer gekeken naar: zou het ook zo kunnen zijn dat er in die relatie misschien iets niet goed zit? 

Kan je kort uitleggen wat borderline precies is? 
Het valt onder de persoonlijkheidsstoornissen. Dat betekent dat je persoonlijkheid op een bepaalde manier ontwikkeld is die afwijkt van het normale, en dan noem je het een stoornis. De borderline-stoornis kenmerkt zich door vooral veel emotionele schommelingen. Je kent het uiterste en switcht snel van de ene naar de andere emotie. Je hebt moeite met veiligheid. Je hecht je niet snel aan mensen. En als je je onveilig voelt, reageer je vaak met boosheid. Er zijn nog wat andere kenmerken, maar dit is de grote lijn. 

We hadden het net al even over je jeugd. Hoe zat dat precies? 
Mijn ouders hebben mij volgens mij opgevoed met alle liefde die ze in zich hadden, maar ze komen allebei uit een heel ingewikkeld gezin, waardoor ze mij niet die dingen konden geven die ik als kind wel nodig had. Mijn vader is in armoede en met geweld opgegroeid en die had eigenlijk niet een idee van hoe een gezin zou kunnen zijn. En mijn moeder is opgevoed door ouders die beide een oorlogstrauma hadden en ook een kindje hebben verloren. Waardoor ze mijn moeder heel erg beschermd hebben opgevoed en mijn moeder altijd het idee had dat ze nooit iets goed kon doen. Vanuit angst en de neiging om het goed te willen doen, moest ik het bewijs worden dat zij een goede moeder was. Ook had ze smetvrees. Ze maakte heel veel schoon en had daar ook hele schema’s voor. Dat laat vooral zien dat ze wilde dat alles aan de buitenkant perfect was. En ik was daar het uithangbord van, om te laten zien hoe perfect haar leven was. 

Wat deed dat met jou als kind? 
Op zich heb je dat als kind niet zo heel erg door, want dat is het normale leven. 
Ik was een heel braaf meisje. Ik werkte heel hard op school en ik was altijd heel erg lief tegen iedereen. Maar pas in de puberteit begon ik te merken: ‘’Ik heb helemaal geen idee wat ik zelf wil of wat ik zelf leuk vind.’’ Ik mocht heel veel dingen ook niet van mijn moeder. En toen merkte ik ook wel van: goh, als ik iets voel, dan zegt mijn moeder eigenlijk altijd dat het niet klopt, dus ik heb ook altijd gedacht: ‘’Wat ik denk of wat ik voel, dat is niet normaal of dat mag niet, of dat kan niet, dus dat betekent ook dat ik geen grenzen aangaf.’’ 

Hoe pas je je eigen ervaring toe op je werk? 
Als studentbegeleider begeleid ik soms ook studenten die deze diagnose hebben. En dan vind ik het heel fijn als ik tegen ze kan zeggen: ‘’Goh, jij hebt deze diagnose, laten we samen kijken wat het voor jou betekent, en waar je last van hebt, en waar je behoefte aan hebt, en wat er voor jou mogelijk is en waar misschien grenzen zitten.’’ Ik probeer niet te denken: oh, daar zit een borderliner, maar daar zit iemand die bepaalde dingen lastig vindt en laten we van daaruit verder kijken, want dat heb ik zelf gemist. 

Wat is de drijfveer om je eigen ervaringen te delen? 
Als ik eraan kan bijdragen dat mensen zich realiseren dat ieder mens iets heeft meegemaakt. En je als mens allemaal gelijkwaardig bent. Hoe verschillend je misschien ook bent als mensen. Dat is wel mijn missie. Dat er plek moet zijn voor iedereen.