Sociale media dragen bij aan de populariteit van vinyl onder jongeren

Deventer – De langspeelplaat is al een aantal jaar bezig met een opmars en ook steeds meer jongeren komen naar de platenzaak. Dat blijkt ook dit jaar tijdens Record Store Day. Een dag waarop de platenzaak in het zonnetje wordt gezet. Er worden speciale platen uitgebracht en er zijn liveoptredens in de winkels. “Er waren dit jaar heel veel jonge mensen.”

De muziek van de band Primaat dreunt door de Lange Bisschopsstraat in Deventer. De muziek is afkomstig uit de Plato. Het is dringen in de platenzaak, in elk gangpad, bij elk muziekgenre staat wel iemand gedreven en soms met zweet op het voorhoofd te bladeren tussen de platen, terwijl hun hoofden meebewegen op de bas van de liveband. De platenjagers zoeken naar die ene bijzondere lp. Voor sommige bezoekers is dat de speciale editie van Fortnight van Taylor Swift, die ze op Instagram hebben gezien, en een ander zoekt die exclusieve plaat van The Doors.

Gevarieerd publiek

“Toen ik vanochtend de winkel opende stond er echt al een hele grote rij”, zegt Bart Koldewee, bedrijfsleider van Plato Deventer. “Degene vooraan de rij stond er al sinds drie uur ’s nachts!” Vinyl is de laatste jaren flink populairder geworden. Uit cijfers van de brancheorganisatie NVPI blijkt dat vinyl in Nederland in 2024 een omzet van 37,2 miljoen euro genereerde, tegenover 15,4 miljoen euro in 2019.

Deze populariteit blijkt ook tijdens Record Store Day. Deze dag trekt dit jaar ook veel jongeren naar de platenzaak. Door exclusief vinyl van Taylor Swift samen met Post Malone en een livealbum van Gracie Abrams, kwamen er veel jonge mensen naar de winkel. “Dat is echt wel een verandering van de afgelopen jaren. Eerder kwamen er vooral oudere mannen die voor The Doors en Jimi Hendrix kwam en die komen nog steeds uiteraard, maar er is nu duidelijk sprake van een verjongingen en dat vind ik heel erg leuk”, vertelt Koldewee.

Een van de jonge bezoekers is Leonie Soer (21). “Ik vond lp’s altijd al interessant, maar mijn interesse werd echt gewekt door sociale media. Daar zag ik vaak mensen die lp’s spaarden en ik dacht: dat is leuk”, vertelt ze. Toch komt zij niet alleen voor de platen van Taylor Swift. “Ik ben meer van de rock en luister naar bands als Iron Maiden en AC/DC, maar ik kan ook veel andere genres waarderen.”

Artiesten op sociale media

Wat Koldewee ook opvalt is dat er steeds meer jonge vrouwen vinyl komen kopen, omdat er meer vrouwelijke popsterren zijn. Hij ziet dat er de afgelopen 10 jaar veel veranderd is. “Billie Eilish, Sabrina Carpenter, Taylor Swift en in Nederland Froukje en Maeu, zijn vrouwen als supersterren. Eerder waren het alleen maar mannen met een gitaar, maar het is nu veel breder en dat is heel leuk om te zien.”

De net genoemde artiesten zijn allemaal erg actief op sociale media. “Steeds minder jongeren maken gebruik van traditionele media, zoals de televisie en de radio, daarom zijn sociale media de manier om als artiest in contact te blijven met je publiek”, legt Koos Zwaan, lector Innovatie in de muziekindustrie aan de Hogeschool Inholland, uit. Daarnaast is er een directere interactie tussen artiesten en hun fans via sociale media. Hierdoor kan een artiest een album gericht promoten, wat de verkopen ten goede komt. Ook Zwaan ziet een renaissance van vinyl en vertelt dat het niet altijd om de muziek gaat. “Voor sommige verzamelaars is een platenhoes een kunstwerk en wordt deze nooit uit het plastic gehaald. Het gaat dan puur om het verzamelen van bijzondere platen.” Zwaan ziet de groeiende populariteit van lp’s ook als een tegenreactie van de huidige digitale wereld. “Mensen willen muziek tastbaar en zichtbaar beleven.”

Vinyl op je feed

De ouderwetsere muziekbeleving overbrengen naar jongeren is iets waar Sil Jong naar streeft. Hiervoor maakt hij gebruik van een Instagram- en TikTok-account genaamd Silsvinylzolder. “Ik wil graag laten zien hoe leuk oude muziek is en hoe gaaf het is om dat op een analoge manier te beleven.” Bij de video’s die hij maakt, raadt hij een plaat uit zijn eigen collectie aan en dat heeft effect: “Ik krijg best wel vaak berichtjes van mensen die zeggen: ‘door jouw filmpje heb ik dit album gekocht.’ Dat is superleuk om te horen.”

Verjonging in de platenzaak brengt ook een andere manier van platenjagen naar de winkel merkt Bart Koldewee: “Jonge liefhebbers komen steeds meer in groepjes naar de winkel en gaan samen de winkel door. Het is echt een soort uitje geworden.” Dat is soms wel wennen voor de oudere platenmannetjes, maar ik vind dat heel positief, want we hebben ze allebei nodig om te kunnen bestaan. Daardoor hebben we een breder aanbod en kunnen we veel meer mensen blij maken. Je ziet ook families binnenkomen, waarbij de vader een album van The Police koopt en de dochter voor Sabrina Carpenter komt.”

De CD

Hoe leuk langspeelplaten ook zijn, ze zijn wel prijzig. Voor een nieuwe plaat ben je zo 30 à 40 euro kwijt. “Ik denk dat dat sommige jongeren en zeker studenten ook tegenhoudt”, vertelt Leonie Soer, terwijl ze samen met haar zusje en moeder rondneust tussen de hardrockalbums.

Dat platen prijzig zijn merkt Koldewee ook in de platenzaak. Hij ziet dat jongeren soms keuzes maken. “Voor lp’s moet je echt sparen, maar cd’s zijn goedkoper. Laatst hadden we cd’s van Billie Eilish in de aanbieding en die worden dan weer massaal door jongeren gekocht.” Dat geld een rol speelt merken ze ook in de drukte in de winkel. “Aan het eind van de maand als de lonen worden uitgekeerd is het opeens heel druk in de winkel. Je ziet meteen dat mensen iets gaan kopen.”

Leonie Soer slalomt met een plaat van Froukje onder haar arm, tussen de headbangende mensenmassa door naar de kassa. “Deze wilde ik echt op vinyl hebben”, zegt ze tijdens het afrekenen.