‘Mijn tante was hersendood en volledig opgegeven, maar door een wonder is ze zonder schade weer gaan leven’
Anna-Marie Beijeman, 17 jaar, zit op de zwarte leren stoel aan de grote eikenhoutentafel. Haar steile blonde haren raken net de rand van de tafel. Ze kijkt een beetje om haar heen en observeert de setting. Ze houdt haar handen gevouwen en kijkt met haar felblauwe ogen richting het papier met interviewvragen dat op tafel ligt. Het gesprek gaat over het geloof en daar is ze niet onbekend mee. Ze is sterk christelijk opgevoed en is op dit moment ook zelf bewust veel bezig met het geloof. Ze studeert theologie en gaat meerdere keren per week naar een christelijke jongerengroep in haar dorp om over het geloof te praten. “Naarmate ik ouder ben geworden is het veel persoonlijker geworden. Tijdens mijn jeugd waren het meer regeltjes, maar nu ik me er zelf in verdiep, is het veel meer dan dat.”
De kerken lopen al jarenlang steeds leger en steeds meer mensen voelen zich niet gebonden aan een kerk of zeggen zelfs niet gelovig te zijn. Toch vindt er een verandering plaats, vooral onder jongeren. Uit een onderzoek van de KRO NCRV blijkt dat voor het eerst de generatie Gen Z’ers sneller zeggen te geloven dan de Millenials. Onder de jongeren wordt geloof dus steeds iets belangrijker. Anna-Marie heeft daar wel een verklaring voor: “Jongeren zijn juist heel erg zoekende naar zekerheid en religie speelt daar wel degelijk een rol in. Dat geeft ze houvast in tijden van onzekerheid, dat tegenwoordig natuurlijk wel het geval is.”
De nare dingen die in de wereld gebeuren, hebben niet alleen een positieve werking op het geloof, zo zegt Anna-Marie. “Als er zoveel slechte dingen gebeuren in de wereld, neig je eerder naar een gedachte die zegt dat God dan wel niet bestaat, want anders ging alles wel beter, en die gedachte snap ik zeker. Alleen het is echt niet zo dat God expres kinderen laat overlijden of oorlogen laat woeden.” Volgens Anna-Marie is het de kracht van waar je in gelooft. “Veel mensen schuiven die nare dingen op God, wat begrijpelijk is, maar niet terecht. Het heeft te maken met het kwaad in de wereld en de keuzes die mensen zelf maken. Dat ligt niet alleen maar aan God, maar aan de mensheid zelf.” Anna-Marie’s handen gaan heen en weer de lucht in. Ze praat vol overtuiging over dit onderwerp. Ze geeft een vergelijking: “Een automonteur die auto’s maakt, ga je ook niet de schuld geven om het feit dat iemand een ongeluk maakt doordat die bestuurder niet goed kan rijden. De automonteur kan daar niks aan doen. Zo werkt het precies hetzelfde als God in dit verhaal.”
Ondanks haar relatief jonge leeftijd heeft Anna-Marie al veel meegemaakt rondom het geloof. De aanwezigheid van God heeft ze al meerdere keren van dichtbij gezien. “Mijn tante was ontzettend ziek en lag in het ziekenhuis. Ze leefde alleen nog door wat slangetjes, de doctoren hadden haar al opgegeven. Ze was al compleet hersendood. Toen is iedereen rondom haar bed heel veel gaan bidden en plotseling kwam ze weer zelf tot leven. Ze heeft geen enkele vorm van schade opgelopen. Ze kan alles en heeft nergens last van.” Anna-Marie kijkt met een trotse glimlach de lucht in, denkend aan dit wonder.
Anna-Marie wil wel mensen op het hart drukken dat het niet alleen gaat om deze grote wonderen. “Veel mensen willen grote wonderen meemaken, zodat ze echt zien dat het God is. Die grote wonderen is alleen niet het enige waar God in te zien is. Het zijn juist de kleine dingen waarin God zichtbaar is, ook al is dat misschien niet zo bijzonder voor mensen.” Ze deelt nog een eigen ervaring. Haar ogen worden een beetje vochtig. “Er gebeurde iets in mijn leven waardoor ik me zo ontzettend slecht voelde. Het gevoel was niet te beschrijven, zo ellendig als ik me voelde. Ik was later die dag bij jeugdgroep, daar praat je met elkaar over het geloof. Ik was daar wat aan het vertellen en ik barste echt in huilen uit. Plotseling voelde ik een aanwezigheid die mega groot leek. Ik kreeg een gedachte ‘het komt wel goed’, terwijl ik echt niet in die staat was om dat zelf te denken op dat moment. Ik voelde dat God bij me was. Er heerste een totale rust over me heen, de energie was compleet veranderd. Het voelde alsof God me droeg.”
De vraag blijft echter hoe jongeren de trend voort kunnen zetten om zich tot een geloof te bekeren. “Ik gun het vooral iedereen om al het mooie te zien van wat God geeft. Het heeft mij nu al zoveel gebracht en ik ben nog maar 17 jaar.”
Sociale media is een voorbeeld waarop jongeren makkelijk geïnformeerd kunnen worden voor het geloof. Anna-Marie heeft daar een mening over: “Het is een hele makkelijke manier om jongeren over bijvoorbeeld het geloof te vertellen, maar op sociale media zijn het altijd de extremisten die aandacht krijgen. Het gaat een beetje zoals hoe alles in de media komt. Er wordt vaak maar één kant belicht en het gaat vaak alleen maar om de likes. Wat er allemaal op komt hierover, doet zoveel af van de werkelijkheid. Het zorgt snel voor een vooroordeel, terwijl die extreme video’s helemaal niet altijd de werkelijkheid zijn. Zo stoot je dus eerder mensen af. Het heeft wel potentie, maar het wordt gewoon niet altijd goed gebruikt.”
Anna-Marie gaat van haar stoel af en loopt in de richting van de deur. “Blijf bij jezelf, dat wil ik iedereen meegeven. Laat je niet gek maken door mensen of gebeurtenissen. Ga zelf op zoek naar wat voor jou goed voelt.” Met die woorden loopt ze de deur uit, en niet alleen, maar met God aan haar zij.
‘Gemeenschap is in deze tijd belangrijker dan jongeren zelf in de gaten hebben’
Er is al jarenlang een ontkerkeling en secularisatie gaande in de wereld. Toch is het geloof nog niet verdwenen. Zo bleek uit een onderzoek van de KRO NCRV dat Gen Z’ers voor het eerst meer geloven dan de generatie daarvoor. Martin Jans, studentenpastor op het Windesheim in Zwolle, stelt dat er vooral veel meer verschillende soorten geloven zijn opgetreden. “We zijn in veel meer dingen gaan geloven en kijken veel breder dan vroeger. We staan voor veel meer open.” Voor jongeren is gemeenschap daarin heel belangrijk, zegt Martin Jans. “Dat is belangrijker dan ze zelf in de gaten hebben, omdat we in een behoorlijke individuele tijd leven.”
Martin Jans zit in z’n vaste kamertje op het Windesheim. Hij zit op één van de twee blauwe relaxte stoelen. In de knusse ruimte hangt een foto van een klooster. Hij kijkt er af en toe naar en gaat verder met zijn verhaal: “Je wordt als student heel erg op jezelf gewezen. Je moet je eigen leerroute kiezen en alles zelf ontdekken waardoor de lat behoorlijk hoog ligt. Het is dan heerlijk om ook even in een groep samen te zijn waarbij het niet om één iemand draait.”
Hoewel jongeren veel bezig zijn met geloof, betekent het niet dat ze allemaal weten en begrijpen waar ze in geloven. Anna-Marie Beijeman, een jongere van 17 die veel bezig is met haar geloof, ziet dat ook in haar eigen omgeving: “Veel mensen zeggen wel dat ze geloven dat er iets is, maar wat precies weten ze niet. Echt verdiepen doen ze dan ook niet, want dat kost te veel moeite.” De verwachting ligt daarbij ook te hoog, vindt Anna-Marie: “Ze verwachten allemaal grote wonderen van God, zodat ze duidelijk zien dat dit het is, maar God zit juist ook in de kleine dingen, maar dat is helaas niet genoeg voor veel mensen.”
Volgens theoloog Frank Bosman heeft de zin van het geloof voor veel mensen ook te maken met hoe het gaat in de wereld. “Als er over tien jaar nergens oorlog is en alles goed gaat in de wereld, is er veel minder behoefte aan religie. De horizontale zingeving (rijkdom) is dan zo krachtig dat de verticale zingeving (religie) niet meer nodig is voor mensen. De onzekerheid in de huidige tijd zorgt dus automatisch voor meer wil naar religie, omdat dat de mensen dan nog wat houvast geeft.”
Martin Jans heeft als studentenpastor veel gesprekken gevoerd met jongeren. Hij is er om met studenten over levensonderwerpen te praten, niet om ze te sturen of te overtuigen. “Het moet gaan om de mens en niet om iemand ergens heen brengen. Wel gun ik het iedereen van harte om de mooie dingen te zien.” Hij geeft een persoonlijk voorbeeld van wat hij ontdekt met het geloof: “Wij vieren in de kerk altijd het avondmaal. We worden dan allemaal uitgenodigd om naar voren te lopen. Je ontvangt dan hetzelfde als degene voor je en achter je. Ook al zitten al die mensen heel anders in elkaar en kijken ze heel anders tegenover bepaalde onderwerpen, in Gods ogen zijn we allemaal gelijke mensen. Bij zo’n avondmaal kom je daar echt even achter en dat is iets heel moois.”
Sociale media is een makkelijke manier om jongeren te bereiken. Daar zijn Martin Jans en Frank Bosman beiden een beetje sceptisch in. Martin Jans: “Het is een hele makkelijke manier van communicatie en je kunt veel mensen bereiken, maar de algoritmes hebben we niet in de smiezen, dus je wordt zonder dat je het door hebt wel beïnvloedt.” Frank Bosman zegt hetzelfde maar voegt daar nog aan toe: “Het is online natuurlijk wel kort en oppervlakkig, zoals alles op het internet. Om alles goed te begrijpen heb je meer nodig dan een kort TikTok filmpje.”
Afgelopen weekend vond Opwekking weer plaats. Een evenement om jongeren samen te laten komen om over geloof te praten. Anna-Marie was hier ook aanwezig en zij vertelt er het volgende over: “Op deze plek zijn heel veel mensen die je er wat over kunt vertellen, met alle goede bedoelingen. Het is niet zo extreem als op sociale media. Dit is een veel betere en interactievere manier om jongeren te bereiken. Je kunt hier God ervaren door er samen mee bezig te zijn. En dat het een soort evenement is, maakt het voor jongeren ook al snel leuker.”
Hoe het geloof er in de toekomst uit zal zien is moeilijk zeggen. Dat het geloof blijft bestaan is voor Martin Jans een no-brainer: “Het geloof gaat door, daar maak ik me geen zorgen over. Het is zelfs nog nooit zo groot geweest als nu wereldwijd. Er zijn misschien meer mensen die niet bij een kerk betrokken zijn en zeggen niet gelovig te zijn, maar aan de andere kant is helemaal niet gelovig zijn minder vanzelfsprekend geworden. Dat opent juist de deuren weer naar nieuwe mogelijkheden.” Wel zit er een andere kant aan, zegt Martin. “Ik maak me wel zorgen om de kerken. Een dorpskerk die rond moet komen om de dominee te kunnen betalen, krijgt het niet makkelijk in de toekomst.”
Voor jongeren die zoekende zijn heeft Martin Jans de volgende boodschap: “Ga niet alleen zoeken, maar praat met mensen. Je staat er niet alleen voor, maar er zijn genoeg mensen die je kunnen helpen. Geef niet snel op, gun jezelf tijd.”
Voor kerken en gemeenschappen hebben Martin Jans en Frank Bosman hetzelfde advies: “Ga geen 180 graden draaien in waar je voor staat. Wordt niet ineens hip om jongeren aan te trekken als je van oorsprong juist gericht bent op ouderen. Blijf wel openstaan voor meerdere mensen. Wees openhartig en laat iedereen zich welkom voelen.”
Jongeren vaak zoekende naar houvast
We leven op dit moment in een periode met veel onzekerheden en gevaren. Er is veel onrust in de wereld en men weet niet hoe de wereld eruit ziet over een paar jaar. In deze tijden zoeken jongeren naar zekerheid en houvast en vaak zoeken ze dat in religie en geloof. Dat is ook de reden dat de generatie Gen Z voor het eerst meer geloven dan Millenials. Dat bleek uit een onderzoek van KRO NCRV.
Nog steeds is er sprake van ontkerkeling en secularisatie en de kans dat dat minder wordt is ook niet groot. Martin Jans, studentenpastor op het Windesheim in Zwolle zegt daar bijvoorbeeld over: “De secularisatie is niet minder. Steeds minder mensen voelen zich betrokken bij een kerk. Hoewel er steeds meer soorten religies zijn waar mensen naartoe trekken, zal er steeds minder inloop zijn naar kerken.”
Dat heeft ook invloed op de kerken in alle dorpen. Theoloog Frank Bosman zegt dat het voor de ouderen steeds moeilijker wordt om naar de kerk te gaan. “De kerken moeten soms noodgedwongen weggaan, omdat ze het niet meer kunnen betalen. De ouderen die getrouw naar die kerk willen gaan, vallen dan in een gat. Dat zal in steeds meer dorpen gebeuren, omdat de kerken simpelweg leeglopen.”
Opwekking is een evenement waar jongeren samenkomen om met het geloof bezig te zijn. Jaarlijks trekt dat duizenden jongeren, dus populair is dat nog zeker. Anna-Marie, 17 jaar, is daar dit jaar ook weer geweest en vertelt daar het volgende over: “Opwekking is een hele mooie manier om God te eren. Je bent daar samen met andere mensen om te praten over het geloof. Het is natuurlijk niet te doen om dit vaak te organiseren, maar het zou niet slecht zijn als we dit meer dan één keer per jaar konden doen om meer jongeren te trekken.”
Geef een reactie