Door: Daniella Martin
‘’Het is iets waar je hart ligt’’. Vanaf het moment dat Dunya Verwey, 55 jaar geleden dolle mina werd is feminisme een deel van haar geweest. In 1970 stond zij op tegen de strafbaarheid van abortus. Vandaag de dag is de strijd nog steeds niet over en voert Dunya weer opnieuw actie voor vrouwenrechten. ‘’De terugkomst van dolle mina ging ‘per ongeluk’, maar ik kon het ook niet zomaar zo laten.’’
De waterkoker borrelt op de achtergrond terwijl er in de hoek een grote stapel kranten uitpuilt, ooit bedoeld om nog gelezen te worden. Dunya woont in het huis waar haar echtgenoot, Jurn, is opgegroeid. Het huis is al een lange tijd in de familie en dat is ook te zien. Het is een oud en chaotisch huis, maar dat is de charme die erbij hoort. Volgens buurvrouw Marijke is Dunya net zoals haar huis: chaotisch, maar warm en meelevend. Terwijl Jurn een kopje thee inschenkt kijkt hij lachend naar Dunya. ‘’Ze is echt een mensenmens, ze is heel invoelend. Dat ben ik totaal niet, dus daarin vullen we elkaar perfect aan’’. Er hangt een poster in de gang waar opstaat ‘’dolle mina 2025’’. Dunya omschrijft dolle mina als een ‘’levenshouding’’.
De 78-jarige Dunya zet zich volledig in voor de rechten van vrouwen. Ze is daarmee iemand die niet graag stilzit. Ze voelt zich thuis bij de actiegroep dolle mina die in 1970 is opgericht. Ze stond er al bij toen de eerste acties begonnen. Haar passie voor feminisme heeft altijd al in haar gezeten, maar de ontoegankelijkheid van abortus en het strafrecht dat daarmee verbonden was, gaf de doorslag. ‘’Abortus is een zaak voor artsen; het is gezondheidszorg, maatschappelijke zorg en geestelijke zorg. In die hoek hoort het, niet in de strafrechtelijke’’. Zij staat tot de dag van vandaag bij haar standpunt dat de keuze van abortus bij de vrouw zelf ligt.
‘’ Voor mij betekent Dolle Mina een manier van leven, waarbij je probeert je eigen talenten zo goed mogelijk te benutten.’’ Dunya’s moeder en overgrootmoeder deelden die houding ook. Zij spelen als rolmodel voor haar. Haar moeder was betrokken bij de Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers. ‘’Ze is altijd heel maatschappelijk betrokken gebleven en daarin is ze echt wel een voorbeeld voor mij’’ Haar overgrootmoeder is als pianiste en pianolerares een lange tijd actief geweest, dus ook zij heeft haar eigen weg gekozen. ‘’Inspireren doet het zeker’’. Dat maakt dat Dunya zich zo thuis voelt bij dolle mina.
De beweging heeft al veel dingen bereikt: van vrouwen in de politiek tot betere seksuele voorlichting en de legalisering van abortus. Toch voelen deze mijlpalen niet als een overwinning volgens Dunya. Als er wel iets wordt bereikt is dat mooi meegenomen, maar vaak ben je je er niet van bewust. ‘’Je neemt het als vanzelfsprekend, het zou moeten horen bij een beschaafde maatschappij. Op het moment dat het afgenomen wordt dan ga je je bewust worden.’’
Naast de overwinningen krijgt Dunya regelmatig haatberichten en soms zelfs in de vorm van een bedreiging. ‘’Deze mensen denken dan dat wij eenzijdig de man de schuld geven, maar wij komen niet alleen op voor de vrouw. Wij staan voor iedereen die monddood is en waar de rechten van worden afgenomen’’. Met een diepe zucht verteld Dunya dat ze het lastig vindt hiermee om te gaan. ‘’Er niet op reageren is natuurlijk ook niet goed, maar reageren is ook weer zinloos, want sommige mensen bereik je toch niet met argumenten.’’
Met een grote glimlach vertelt Dunya over het gevoel dat bij een actie komt kijken. ‘’We hebben zo ongelofelijk veel pret en je deelt een motivatie die zo positief is’’. Deze motivatie vloeit volgens Dunya voort uit ervaringen die je hebt in het leven, iedereen heeft zich wel een keer onveilig gevoeld. ‘’Ik ben zelf ook een keertje aangevallen. Ik werd van achter besprongen door een vent in de Jordaan, gewoon zomaar. Ik was zo kwaad. Je trilt en bevriest volledig. Je kunt in zo’n situatie helemaal niks.’’ Dit draagt bij aan de emotie die tijdens zo’n actie komt kijken. ‘’Dit blijft mij altijd bij, ik herinner me altijd dat mannen zich permitteren om jouw lichamelijke integriteit aan te tasten.’’
Nu, 55 jaar later sluit zij zich ‘’per ongeluk’’ weer aan bij de dolle mina 2025. ‘’Het was totaal niet de bedoeling, maar het blijft ongelofelijk leuk’’. Ondanks de grote pret geeft Dunya aan dat ze het echt betreurenswaardig vindt dat het weer moet. De aandacht die dolle mina 2025 krijgt, is groter dan ooit. Dunya vertelt met een open mond over de bijna 70.000 volgers op Instagram. ‘’Ik sta helemaal paf van het enthousiasme en dan met name van de jonge generatie. Je zou denken: welke grote verschillen zijn er nu nog tussen man en vrouw? Je kunt als vrouw alle kanten op.’’ Ze denkt dat het lastigvallen van vrouwen en het bedreigde gevoel de reden is dat er zoveel enthousiasme voor dolle mina is.
Terwijl het geluid van de tv zachtjes in de achtergrond speelt vertelt Dunya dat ze erg trots is op de twee grote mijlpalen; Dolle mina 1970 en Dolle mina 2025. ‘’Bij beiden was ik mede-initiatiefnemer, dat is bijzonder. Het is leuk dat je altijd met Dolle wordt geïdentificeerd.’’
Foto: Daniella Martin
