Door: Sem de Boer
Marc ter Horst (57) is kinderboekenschrijver. Hij schrijft boeken die vaak een combinatie zijn van verwondering en kennis. De boeken van Marc hebben eigenlijk altijd een maatschappelijk onderwerp, zoals klimaatverandering, virussen en wetenschap. Met het boek Viruswereld won hij in 2022 de Zilveren Griffel. “Dit voelde echt als een erkenning,’’ aldus Marc.
Dat Marc schrijver zou worden, begon niet met een romantisch beeld van een man achter een typmachine. “Ik had niet de droom om kinderboekenschrijver te worden,’’ vertelt hij. Eerst schreef Marc teksten voor schoolboeken van vakken zoals aardrijkskunde, natuur en taal, en museumteksten over walvissen. In die tijd was al wel te zien dat Marc het liefst voor kinderen schrijft. “Met die schoolboeken zit je natuurlijk al wel voor kinderen te schrijven.’’ Later begon Marc met het schrijven van kinderboeken. “Pas later dacht ik: laat ik het eens proberen.’’
Marc begon zijn loopbaan bij Stichting leerplanontwikkeling (SLO). Hier kwam hij eigenlijk per ongeluk terecht. “Ik moest in dienst, maar daar had ik geen zin in dus moest ik nog vervangende dienst doen. Toen kwam ik bij SLO terecht.’’ Bij de SLO kwam hij erachter wat de kracht van taal voor kinderen kan doen “Je leert om helder te schrijven niet te moeilijk doen, maar ook niet kinderachtig, dat blijft de kunst.’’ Het schrijven voor kinderen voelt als zelfsprekend. “Als je eenmaal gewend bent om dingen aan kinderen uit te leggen, denk je ook op die manier na over taal.’’
Verwondering
In zijn boeken draait het allemaal om verwondering en om het verklaren van de wereld, van klimaatverandering tot virussen alles komt aan bod. “De onderwerpen waarover ik schrijf, zijn dingen die mezelf fascineren, ik wil ze snappen en als ik ze snap, kan ik ze uitleggen.’’ Zo schreef Marc het boek Palmen op de Noordpool. In dit boek wordt, zoals de naam al verklapt, op een interessante manier voor kinderen de klimaatverandering uitgelegd.
Marc praat over zijn werk met dezelfde nieuwsgierigheid die hij in zijn boeken probeert over te brengen. “Ik vind deze wereld nog altijd bijzonder, die verwondering probeer ik in elk boek te stoppen.’’ Hij glimlacht even. “Ik denk dat dat mijn kracht is, zolang ik mezelf blijf verbazen, blijft er iets om over te schrijven.’’
De manier van werken van Marc is vanzelfsprekend voor hem. Hij begint met een idee, zoekt naar verhalen van wetenschappers, en hij zoekt naar details die het onderwerp tot leven kunnen wekken. “Als ik over CO2-metingen schrijf, is het natuurlijk veel leuker om te beginnen met een onderzoeker die een vulkaan op rijdt, dat soort beelden maken het echt.’’
Maatschappelijk
De onderwerpen van zijn boeken hebben vaak een maatschappelijke laag. Klimaat, virussen en wetenschap zijn allemaal onderwerpen die gevoelig kunnen liggen. Dat merkt Marc ook. “Toen ik Viruswereld uitbracht, kreeg ik via Twitter en Mail ook negatieve reacties. Sommige mensen vonden dat ik kinderen teveel beïnvloede.’’ Marc haalt zijn schouders op. “Ik wil helemaal niemand overtuigen, Ik wil alleen uitleggen hoe het werkt. Daarna mogen kinderen zelf beslissen wat ze vinden.’’
Zijn vriendin Edith merkt dat hij goed om kan gaan met negatieve reacties en kritiek. “Daar kan hij heel goed mee omgaan, zo’n boek schrijven en laten zien is toch heel kwetsbaar,’’ aldus Edith. Toch raakten de reacties hem wel. “Natuurlijk schrik je als iemand nare dingen zegt.” Maar hij zag ook dat andere schrijvers en wetenschappers – die veel meer negatieve reacties kregen – er goed mee konden omgaan. “Toen ik dat zag, dacht ik: ach, ik heb het nog makkelijk.’’
Kinderboekenweek
Tijdens de kinderboekenweek reist Marc langs scholen, bibliotheken en boekhandels. Daar leest hij voor, vertelt over zijn boeken en klimaatverandering en hij laat kinderen zelf nadenken. “Dat vind ik mooi, als een kind iets vraagt wat ik zelf nog niet had bedacht.’’
Tegelijk is de waarheid ook dat steeds minder jongeren en kinderen gaan lezen. “Dat is natuurlijk jammer, want lezen is leren denken en leren onderscheidt maken tussen wat echt en nep is.’’
De kinderboekenweek helpt merkt hij. “Het is de drukste week van het jaar. Er is aandacht, enthousiasme en ouders kopen boeken voor hun kinderen. Maar het zou mooi zijn als dat het hele jaar doorgaat.’’
Zilveren Griffel
In 2022 won Marc met zijn al eerder genoemde boek Viruswereld de Zilveren Griffel. “Dat was natuurlijk heel bijzonder,’’ zegt hij met een glimlach. “Ik had daarvoor al wel een aantal keer een vlag en wimpel gewonnen, dat is een soort Bronzen Griffel, maar dit voelde wel echt als een erkenning.’’ Hij ziet dit niet als een eindpunt maar juist als een extra motivatie om door te gaan “Het motiveert me om te blijven schrijven over onderwerpen die ertoe doen.’’
Over de toekomst blijft Marc nuchter. “Ik heb niet één groot plan,’’ zegt hij. “Ik wil blijven schrijven voor kinderen. Er zit ook altijd iets in mijn achterhoofd waar ik over wil leren.’’ Of hij ook schrijvershelden heeft is Marc duidelijk. “Nee! Ik heb geen voorbeelden, Ik lees wel dingen van collega’s, ik laat me inspireren, maar ik probeer vooral mezelf te blijven.’’
Foto: Marc ter Horst
