Door: Sem de Boer
Rozemarijn van ’t Einde (33) is vredesactivist, theoloog en onderdeel van Extinction Rebellion. Sinds ze zich aansloot bij de klimaatbeweging, strijdt ze met hart en ziel voor een rechtvaardige wereld, ook als dat betekent dat ze regelmatig met de politie in aanraking komt. Rozemarijn heeft een ziekte die ervoor zorgt dat er soms te weinig zuurstof naar haar hersenen gaat. Hierdoor is actievoeren ook niet altijd mogelijk.
Je bent begonnen met de studie theologie waarom?
“Ik wilde al lang sociologie studeren, vanaf de derde klas. Maar ik had een beetje het gevoel dat je met sociologie vooral naar de maatschappij kijkt. Ik wilde zelf ook uitgedaagd en gevormd worden tijdens mijn studie. Toen ben ik verder gaan zoeken en kwam ik godsgeleerdheid tegen. Dat vond ik eerst een rare term, maar toen zag ik dat het over verschillende soorten vakken ging, zoals geschiedenis, psychologie, ethiek en nog veel meer. Dat vond ik interessant, maar ik wilde eerst echt geen dominee worden. Dus ben ik gevangenis predikant geworden, want dat leek mij top!’’
Waarom leek je dat top?
“Dat kon ik eigenlijk niet zo duiden, er was gewoon een soort aantrekkingskracht. Ik heb me altijd aangetrokken gevoeld tot mensen in kwetsbare posities. Want die mensen worden eigenlijk een soort uitgekotst door de samenleving.’’
Je noemt jezelf vredesactivist. Was je in je jeugd ook al activistisch?
“Ik ben wel opgevoed met het idee dat je het ‘goede’ moet doen. Ik ben in de kerk opgegroeid. Kleine projecten in de kerk hebben wel invloed gehad, maar ik was verder niet echt activistisch bezig en ben ook nooit als kind bij een demonstratie geweest.’’
Wanneer werd voor jou duidelijk dat je iets moest doen en niet meer aan de zijlijn kon blijven staan?
“Ik denk dat iedereen wel het gevoel heeft dat het niet de goede kant opgaat met de aarde. Het eerst moment dat ik echt doorhad dat ik moest doen, was toen in vegetariër werd. Verder probeerde ik ook duurzaam bezig te zijn. Op een gegeven moment begon ik meer energie te krijgen, ook omdat ik eerst ziek was (en dat nog steeds ben). Toen zag ik een documentaire over XR, en daar was ik het helemaal mee eens. Daarom ben ik ook mee gaan doen.’’
Je zei eerder al dat je ziek bent, belemmerd dat je tijdens demonstraties?
“Jazeker. Hoewel ik soms ook denk: omdat ik ziek ben, bén ik ook activist geworden. Maar ik moet heel vaak lang bijkomen van demonstraties, of ik kan niet komen doordat ik ziek ben. Nadenken is ook vaak vermoeiend, anders zou ik ook veel meer schrijven.’’
Je bent ook meerdere keren gearresteerd. Wat deed de eerste keer dat je gearresteerd werd met jou?
“Toen ik actief werd bij XR moest ik eerst een actietraining volgen. Daar krijg je informatie over wat er gebeurt als je gearresteerd wordt. Voor die eerste actie die ik meedeed, was de verwachting dat de kans op arrestatie niet zo groot was. Maar je moest wel kiezen of je hoog of laag risico wilde nemen op arrestatie. Ik heb er toen ook bewust voor gekozen om hoog risico te nemen. De eerste keer was wel een beetje overweldigend, maar je bent nooit alleen (behalve in de cel). Maar eigenlijk was de eerste keer geen negatieve ervaring.’’
XR wordt al lang gezien als een radicale groep en er zijn ook vaak hele negatieve reacties in de media. Hoe ga je met de negatieve reacties om?
“Het valt persoonlijk wel mee. Ik krijg wel negatieve reacties, maar het zijn er niet heel veel. Toch raken ze me wel. Het helpt wel om te bedenken dat het hoort bij actievoeren.’’
Ben je in je omgeving ook mensen verloren door het demonstreren?
“Dat vind ik lastig te zeggen, want ik kan nooit zeggen of het alleen komt door het klimaat komt. Ik heb wel één iemand waarmee ik heel goed bevriend was, die niet zo geïnteresseerd was in de demonstraties. Met haar ben ik het contact wel kwijtgeraakt. Ik weet niet in hoeverre dat door de demonstraties komt. Ik denk ook dat mijn familie het soms ingewikkeld vindt. Je komt er eigenlijk op de harde manier achter op wie je wel en niet kunt bouwen, en dat kan heel pijnlijk zijn.”
Je ziet veel dingen gebeuren waar je je voor inzet zoals Gaza en het klimaat. Heeft dit jouw geloof verzwakt of juist versterkt?
“Ik denk dat ik meer zoekend ben geworden naar nieuwe pijlers in mijn geloof. De mainstream kerk heeft niet veel te zeggen voor mij. Ik zie de kerk steeds meer zoals Jezus naar de schiftgeleerden keek en dan wil mezelf niet vergelijken met Jezus. Maar ik bedoel dat de kerk vaak de macht steunt, niet echt kritisch durft te zijn, naar binnen gericht bezig is. Ik wil dat anders en probeer aanwezig te zijn bij wie lijdt. Daar ben ik vooral heel erg mee gaan worstelen: waar vind ik mijn kerkelijk thuis? En ook met het gebrek aan interesse in rechtvaardigheid onder veel kerkmensen. Het is niet zo dat ik twijfel aan mijn geloof, maar eerder aan de geloofsgemeenschap. Dat vind ik jammer, want ik hecht daar wel waarde aan.’’
Stel je kijkt later terug op je leven, wat hoop je dan bereikt te hebben met je activisme?
“Ik hoop dat we dan als beweging hebben bereikt dat we veel dichter bij klimaat rechtvaardigheid zijn en het liefst al bereikt hebben. Maar daar hebben wij niet zoveel invloed op, want er zijn heel veel tegenkrachten. Ik wil gewoon terugkijken en kunnen zeggen dat ik heb gedaan wat ik kon. Ik heb eigenlijk al meer bereikt dan ik van te voren had verwacht, dus dat scheelt. Ik hoop vooral dat ik deel heb kunnen uitmaken van een oplossing.’’
