De gemeente Noordoostpolder krijgt een jongerenraad, de gemeente was al langer bezig met dit project, maar het heeft nu eindelijk vorm gekregen. Projectleider Robert Zuidema en de leden van de jongerenraad zijn enthousiast, maar expert Memo Buijs waarschuwt voor symboolparticipatie: ”We zien dat er heel veel voorwaarden zijn voor betekenisvolle participatie.”
“Ik vind het heel belangrijk dat de mening van jongeren wordt gedeeld met de gemeenteraad en dat er ook iets mee gedaan wordt”, vertelt Joëlle Kapitein (15) als ze vertelt waarom ze mee wilde doen aan dit project. Joëlle zit op het Emelwerda College in Emmeloord en is voorzitter van de leerlingenraad op haar school. Dat is ook hoe ze terechtkwam bij de jongerenraad van de gemeente, toen jongerenwerkers van Carrefour rondvroegen wie er interesse heeft in meedoen aan het project, haakte Joëlle meteen aan.
Bijna vier jaar geleden gaf het college van B&W aan dat ze meer wilde doen met jongerenparticipatie, zegt Robert Zuidema, projectleider van de jongerenraad. Het vraagstuk voor een jongerenraad is vervolgens terechtgekomen bij de Technasiumklas op het Emelwerda College, een vak waarin leerlingen echte opdrachten krijgen van bedrijven om te leren hoe onderzoek en het bedrijfsleven werkt. De leerlingen zijn aan de slag gegaan om te onderzoeken of er meer jongerenparticipatie in de gemeente nodig is. Na hun onderzoek bleek dat het geval te zijn: ”Daar kwam eigenlijk uit dat er wel behoefte aan jongerenparticipatie is”, aldus Zuidema. Uit het onderzoek van de Technasiumleerlingen kwam de vorm ook naar voren: ”Je kan een kern hebben van een jongerenraad. Daaronder zou je met een jongerenpanel een veel breder bereik kunnen hebben”, zegt Robert Zuidema.
Vrijgelaten
Verder worden de jongeren veel vrijgelaten, vertelt Zuidema: ”Volgens mij is het juist de kunst te zeggen, ”Het is aan de jongeren zelf.” Zo hebben ze een eigen bestuur, voorzitter en secretaris en maken ze hun eigen planning. De jongerenraad is nog maar net van start, daarom worden ze nu nog gesteund door twee jongerenwerkers van Carrefour. Joëlle heeft al haar eigen rol binnen de raad, zij maakt de notulen: ”Ik maak de agenda van tevoren en tijdens de vergadering schrijf ik mee met alles wat er wordt gezegd, zodat anderen dit kunnen teruglezen.”
De jongerenraad is ook bezig met het opstarten van een jongerenpanel, een ”community” op WhatsApp waar jongeren tussen de 12 en 25 hun mening kunnen delen, zegt Joëlle: ”Wij nemen dit vervolgens mee in de stukken die we sturen naar de gemeente.” De jongerenraad houdt zelf vergaderingen, maar wordt wel meegenomen in het proces van besluitvorming: ”Als er een goed initiatief is, en het is goed onderbouwd, is er iemand van de griffie die de jongeren meeneemt in welke stappen er genomen moeten worden”, aldus Zuidema. Op deze manier garandeert de gemeente dat de jongeren oprecht een stem hebben. Ook benadrukt Zuidema dat het, ondanks de vrijheid van de jongeren, geen alleenstaande jongerenraad is: ”Ze hebben echt een verbinding met de gemeente, daarin kunnen we ze meenemen in hoe een politiek proces loopt.”
Voorwaarden voor betekenisvolle participatie
Memo Buijs is bestuurslid lokale inspraak bij de Nationale Jeugdraad (een jongerennetwerk die zich inzet om jongerenparticipatie te stimuleren), en hij houdt zich bezig met centrale jongereninspraak bij gemeentes. Volgens Buijs is het positief dat steeds meer gemeenten iets doen met jongerenparticipatie, maar of een jongerenraad daadwerkelijk goed is, hangt af van de kwaliteit: ”Het gaat allemaal om de uitvoering. Er is risico voor symboolparticipatie en we zien dat er heel veel voorwaarden zijn voor betekenisvolle participatie.” De Nationale Jeugdraad werkt met bouwstenen voor betekenisvolle jongerenparticipatie die iedereen kan gebruiken. Daar staat bijvoorbeeld in dat je jongeren vanaf het begin moet betrekken en duidelijk moet maken wat je van ze wil, tot helemaal achteraf om terug te koppelen en te laten zien wat de waarde was voor beide partijen, legt Buijs uit. De plannen van de Noordoostpolder vindt Memo Buijs positief klinken: ”Ze tonen goede tekenen. Er is enerzijds iemand om ze ambtelijk te ondersteunen en er is budget beschikbaar voor de jongeren.” Dit zijn twee belangrijke indicatoren als het gaat om succesvolle jongerenparticipatie, legt Buijs uit. Maar tegelijk waarschuwt hij voor symboolparticipatie.
Motivatie
De jongeren hebben al veel ideeën, vertelt Robert Zuidema: ”Wat me opgevallen is, is dat de jongeren allemaal een eigen motivatie hebben om mee te doen. Ze hebben allemaal wel een thema waarvan ze zeggen dat dat geagendeerd moet worden.” Meer te doen in de regio, meer aandacht naar de tien omliggende dorpjes en meer aandacht naar psychische jeugdzorg; allemaal plannen van de gemotiveerde jongeren uit de jongerenraad. Concrete plannen heeft de jongerenraad nog niet, vertelt Joëlle. De jongerenraad is nog druk met opstarten; ze zijn bezig met het vinden van een rol voor iedereen en met een community opstarten op WhatsApp. Met deze community hoopt Joëlle dat jongeren merken dat ernaar ze omgekeken wordt: ”Ik hoop dat ze merken dat hun mening ook telt. Dat zij ook een stem hebben en dat die ertoe doet.”
