Het belletje van de mentor is geweest en de vlag hangt buiten. Een zomer vol vrijheid en plezier. De jaren van de middelbare school zijn voorbij, maar hoe nu verder? Direct weer naar school, of eerst werken of reizen? Opties zijn er genoeg, maar een steeds populairdere keuze is het nemen van een tussenjaar.
Tussenjaar
Uit de in- en doorstroommonitor van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap blijkt dat steeds meer jongeren een tussenjaar nemen. Volgens het rapport gebruiken jongeren zo’n tussenjaar om een weloverwogen studiekeuze te maken en wordt er vaak gewerkt of gereisd (Inspectie van het onderwijs, 2020). Joseph O’shea schreef een boek om tussenjaren beter te begrijpen. Hij interviewde 180 studenten voor en na hun tussenjaar. In zijn boek, Gap year: how delaying college changes people in ways the world needs, kwamen verschillende redenen voor een tussenjaar naar voren. Ten eerste zochten jongeren iets ‘nieuws’, iets wat ze niet kunnen leren op de universiteit. De tweede reden is het ontdekken van dingen uit hun comfortzone. Ze wilden zichzelf pushen en ontwikkelen. Andere redenen die O’shea te horen kreeg, waren het klaarmaken voor studeren, het ontdekken van een nieuwe cultuur en het weglopen van problemen. Als laatste wilde jongeren onderdeel zijn van een gemeenschap, met nadruk op het helpen van een gemeenschap (O’Shea,2014). Maar waarom willen jongeren zo graag naar het buitenland en hoe verantwoord is het?
Een tussenjaar nemen wordt dus om verschillende redenen gedaan. Jongeren zoeken tijdens zo’n tussenjaar vaak het buitenland op, om vrijwilligerswerk te doen, te backpacken en om op te passen in een ander land. Meike Jongma (20) is een jongere die een tussenjaar heeft genomen en de wereld rond is gaan reizen. Zij is in meerdere plekken in zowel Europa als Midden-Amerika geweest. “Ik vind het heel leuk om uit mijn comfortzone te stappen en dan weer comfortabel te worden”, zegt Meike. Hoewel de natuur, het lekkere weer en de connectie met anderen voor Meike erg aantrekkelijk zijn, heeft ze ook bepaalde doelen tijdens het reizen. “Ik was dit jaar voor het eerst helemaal alleen en ik wilde graag leren hoe ik comfortabel moest zijn in mijn eentje.”
Studeren in het buitenland
Een tussenjaar is niet de enige manier om een tijd in een ander land te besteden. Veel studenten pakken ook de kans om een semester in het buitenland te volgen. Hier kunnen ze een minor of een stage volgen bij een universiteit in een land naar keuze. Er staan een aantal landen bij veel mensen hoog op de lijst. Spanje is er daar een van. Spanje verwelkomt jaarlijks zo’n 150,000 internationale studenten (Study International Staff, 2021). Niet alleen heeft Spanje meerdere topuniversiteiten, maar dit land biedt ook genoeg cultuur aan.
Roelijn Kok, International coördinator Business, Media & Law van de international office van Windesheim in Zwolle ziet de populaire bestemming ook veel terugkomen. Elk semester zijn er genoeg studenten die een periode in Spanje willen zitten. Dit varieert van Barcelona tot Madrid. “Het heeft zeker te maken met de reputatie van Spanje, waar het goed te toeven is”, zegt Kok. Ze geeft aan dat het vooral aantrekkelijk is omdat het net exotisch genoeg is om het gevoel te krijgen dat je ergens anders bent. Daarnaast is het prijsniveau acceptabel en is het klimaat erg aangenaam. Hoewel Nederlanders het weer aantrekkelijk vinden, heeft Spanje zelf moeite met klimaatverandering.
Verantwoord reizen
Duurzaamheid is een populair onderwerp onder jongeren. Verre reizen betekenen vaak reizen met het vliegtuig of extreme activiteiten doen. Volgens het Nederlands jeugdinstituut is zo’n 70% van de kinderen en jongeren bezorgd over klimaatverandering. Niet alleen in Nederland zijn jongeren bezorgd over het klimaat. The Lancet deed onderzoek naar de bezorgdheid over het klimaat van 10.000 jongeren uit tien verschillende landen. Uit het onderzoek bleek dat 59% van de 16- tot 25-jaren erg bezorgd waren en zo’n 84% redelijk bezorgd (Hickman & Marks, 2021). Duurzaamheidsprincipes hebben betrekking op de ecologische, economische en sociaal-culturele aspecten van de ontwikkeling van het toerisme, en er moet een passend evenwicht tot stand worden gebracht tussen deze drie dimensies om de duurzaamheid ervan op de lange termijn te garanderen (Sustainable Development, z.d).
Door de verdere vraag naar duurzaamheid zijn er reisorganisaties die rekening houden met duurzaam en verantwoord reizen. Dit doen ze vaak aan de hand van de sustainable development goals. Er wordt gelet op zo min mogelijk uitstoot en het creëren van een positieve impact op de lokale bevolking.
“In veel landen zijn de lokale mensen gewoon sterk afhankelijk van de inkomsten die voortvloeien uit het toerisme. We maken daarom ook bewuste keuzes voor onze klanten om zo kleinschalig en zo puur mogelijk een land te ontdekken. Zodat die kleine creatieve ondernemers meeprofiteren van de reis”, zegt Stanley Duurham van Footprint Travel. Buiten hun contributie aan duurzamer reizen, is dit ook iets wat anderen moeten doen: “Wij kunnen reizigers de juiste handvaten meegeven en zorgen voor een stukje bewustwording”, zegt Duurham. Maar volgens Footprint Travel ligt de verantwoordelijkheid niet alleen bij de reisorganisaties: “Vliegtuigmaatschappijen, de media, de overheid hebben allen ook invloed op de mindset van de reizende consument.”
Het nemen van een tussenjaar biedt jongeren dus de kans om zich te ontwikkelen, zowel persoonlijk als academisch. De groeiende populariteit van reizen brengt verantwoordelijkheden met zich mee, met name rondom duurzaamheid. Jongeren worden bewuster van hun ecologische voetafdruk, waarvoor ze naast het genieten van hun tussenjaar blijven nadenken over hun toekomst.