In drie jaar tijd is het aantal jongeren zonder startkwalificatie met 50.000 gestegen. Dit is een toename van bijna veertig procent, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De cijfers tonen aan dat ongeveer 176.000 mensen tussen de 15 en 27 jaar op dit moment geen diploma hebben. De redenen achter deze stijging zijn nog onbekend, maar er zijn aannames over mogelijke oorzaken.
‘’De oorzaken van de stijging zijn nog niet onderzocht, maar er is waarschijnlijk een verband te leggen met het na-effect van de coronapandemie,’’ zegt Tanja Traag, hoofdsocioloog van het CBS. ‘’In coronatijd zijn er allerlei regels aangepast rondom bevordering naar een vervolgjaar en examens. Dat kan ertoe geleid hebben dat leerlingen andere beslissingen hebben genomen in die periode dan dat ze onder normale omstandigheden gedaan zouden hebben. Daarnaast is uit cijfers gebleken dat de mentale gezondheid van jongeren is verslechterd, waardoor er eerdere uitval in het onderwijs plaatsvindt. Maar ook los van de pandemie geven jongeren aan dat ze gestopt zijn met school vanwege mentale problemen,’’ geeft Traag aan.
Bovendien vermeldt het CBS dat jongeren die geen diploma hebben minder snel aan werk komen dan jongeren die wél een startkwalificatie hebben. Toch is er door de krappe arbeidsmarkt, sprake van ‘groenpluk’. Studenten worden gevraagd om bijvoorbeeld fulltime te werken tijdens hun stage waardoor ze voortijdig stoppen met de studie. Deze zogeheten groenpluk is dus ook een meespelende factor in het stijgende aantal jongeren zonder startkwalificatie.
Deze groep jongeren, die door de ‘pluk’ aan werk komen, krijgt echter meestal een flexibel contract. Zij komen vervolgens eerder zonder een baan te zitten als de vraag afneemt in de arbeidsmarkt dan iemand die een diploma heeft. ‘’Een werkgever heeft toch het liefst een werknemer met een papiertje,’’ zegt Traag.