Uit een recent grootschalig onderzoek in Amsterdam blijkt discriminatie en racisme in Nederland nog steeds hoger te liggen dan veel mensen denken. Vooral bij kinderen met een migratieachtergrond is dit nog een bijna dagelijkse ervaring, die zowel bewust als onbewust gebeurt.
Er is voor het eerst op grote schaal onderzoek gedaan naar discriminatie en hoe kinderen dit in hun dagelijkse leven ervaren. Uit dit onderzoek blijkt dan ook dat de meeste gevallen van pesten voortkomt uit discriminatie of racisme, niet alleen door leeftijdsgenoten maar ook door volwassenen. Ook valt op dat leraren kinderen met een migratieachtergrond vaak anders behandelen. Dit is vaak onbewust en niet met de bedoeling van discriminatie, maar kinderen krijgen hierdoor wel een achterstand. Professor M. Crul licht dit effect toe.
Volgens Crul van het VU in Amsterdam is een onzichtbaar deel dat wij vaak vergeten van discriminatie: Pygmalion. “Leerkrachten hebben van kinderen hogere verwachtingen die op henzelf lijken of die uit gezinnen komen die op hen lijken. Die kinderen geven zij meer aandacht en dagen hen ook meer uit waardoor hun verwachtingen ook uitkomen. Kinderen die verder van hun eigen leefwereld afstaan, krijgen minder aandacht en daarmee hebben leerkrachten lagere verwachtingen van deze kinderen”, legt hij uit. Professor Crul heeft al meerdere onderzoeken gedaan naar discriminatie en racisme en wat de gevolgen hiervan zijn op jongeren en hun ontwikkeling.
Ook in noord Nederland merken jongeren en docenten dat er nog steeds veel discriminatie speelt. Trendbureau Drenthe heeft in het voorjaar 2024 een onderzoek gedaan onder jongeren uit Drenthe en Groningen om te zien hoe zij pesten en discriminatie ervaren. Uit dit onderzoek blijkt dat veel van hen dit zien of ervaren maar dat er relatief weinig over wordt gesproken. Veel jongeren weten niet wat ze moeten doen of waar ze het kunnen melden. Leraren schenken te weinig aandacht aan dit onderwerp omdat ze in het noorden van Nederland hier nou eenmaal minder mee te maken krijgen dan in de randstad.
Janneke Langeraap, lerares in het basisschoolonderwijs in Friesland verteld over haar ervaringen met discriminatie: “Ik werk voor een grote klas, om discriminatie echt te kunnen zien is dus moeilijk, maar af en toe gebeurt het wel tussen de kinderen op een onbewust level.” Janneke vertelt ook dat er wel degelijk aan dit onderwerp wordt gewerkt op haar school. “Wij zullen hier in het Noorden vast veel minder discriminatie hebben dan in de Randstad bijvoorbeeld, maar wij hebben hier op school wel cursussen gehad over hoe we moeten omgaan met racisme of discriminatie bij de kinderen.” Als Janneke is uitgelegd wat het pygmalion effect is zegt zij: “Ik denk dat ik dit doe, ook al zou ik willen zeggen dat het niet zo is, maar je houdt het bijna niet tegen. Zolang ik in nauw contact blijf met mijn leerlingen hoop ik dit wel zo min mogelijk te doen.”
Damian Riesebosch