Door: Luna Raap
Organisatie Halt maakt zich zorgen over de groeiende invloed van negatieve groepsdruk onder jongeren in betrekking tot het handel en gebruik van vuurwerk. De organisatie benadrukt dat het belangrijk is dat iedereen, van ouders tot klasgenoten en docenten, een actieve rol speelt in het voorkomen van gevaarlijk vuurwerkgedrag. “Positieve groepsdruk kan jongeren helpen om andere keuzes te maken,” zegt Willem Lammerink, communicatieadviseur bij Halt.
‘’Het probleem is breder dan alleen individuele incidenten.’’ Organisatie Halt, een organisatie die zich inzet tegen het voorkomen en bestraffen van jeugdcriminaliteit, ziet een stijgende trend in vuurwerk gerelateerd gedrag bij jongeren. Tijdens de voorlichtingen over ‘Veilig oud en nieuw’ waarschuwt de organisatie jongeren voor de gevolgen van groepsdruk. “In een groep handelen jongeren vaak anders dan alleen. Ze zien de risico’s niet altijd in” meldt Willem Lammerink. Het aantal vuurwerkletsels onder jongeren neemt jaarlijks toe, vooral door zwaar illegaal vuurwerk. Uit cijfers van VeiligheidNL blijkt dat 63% van de slachtoffers jonger dan 20 jaar was, en 34% zelfs tussen de 12 en 15 jaar. Dit aandeel is veel hoger dan voorgaande jaren.
Uit onderzoek van de NOS blijkt dat op zeker 275 middelbare scholen in Nederland vuurwerk wordt verhandeld. Hoewel er op het Linde College in Wolvega nog geen leerlingen zijn betrapt in het handelen van vuurwerk op school op schoolterrein, zijn er in het verleden wel incidenten geweest. “Een paar jaar geleden kreeg een leerling vuurwerk in zijn capuchon, wat lichte brandwonden veroorzaakte,” vertelt rector Jan Osinga. Daarnaast wordt er soms vuurwerk afgestoken in de pauzes, net buiten het schoolterrein. “Dit gebeurt op openbaar terrein, waarvoor de gemeente Westellingwerf verantwoordelijk is, toch blijven wij scherp letten op het vuurwerkgebruik van de leerlingen. Zodra er iets verdachts is, worden ouders ingelicht en leerlingen aangesproken.’’ De school heeft onlangs een nieuwsbrief naar ouders gestuurd waarin ze gevraagd worden om de gevaren van vuurwerk te bespreken.
Halt benadrukt dat preventie begint bij voorlichting, maar ziet ook uitdagingen. “Elke situatie is anders,” stelt Lammerink. “Het kan gaan om één leerling die klein vuurwerk verkoopt, of om een groep jongeren met een semi-professionele handel in illegaal vuurwerk. Er is geen simpele oplossing; het moet per geval worden bekeken.” Toch is hun boodschap duidelijk: het is gevaarlijk, strafbaar en de gevolgen kunnen ernstig zijn. Ze pleiten voor meer samenwerking tussen scholen, ouders en politie. “Iedereen heeft een rol, van klasgenoten tot docenten. Positieve groepsdruk kan helpen jongeren op andere gedachten te brengen.”
Naast voorlichting worden er op sommige scholen kluisjescontroles uitgevoerd, maar preventieve maatregelen zijn moeilijk effectief te maken. “We kunnen alleen optreden bij verdenking. Het blijft een uitdaging.” aldus Jan Osinga rector van het Linde College in Wolvega.
floormartens 
Damian Riesebosch