De volksgezondheid in Nederland is de afgelopen jaren verslechterd, blijkt onder andere uit cijfers van het CBS. Mensen consumeren ongezond voedsel en bewegen minder. Reclamemaker Tim den Heijer en vitaloog Marleen Vermeulen leggen uit waar de verantwoordelijkheid ligt als het gaat over voedingskeuzes. Daarnaast verklaren de deskundigen onze keuzes als consument en geven zij advies over gezonder eten.
”Alles wat gerend, gezwommen, gevlogen of aan een boom of struik heeft gehangen, is doorgaans gezonder”
Een vette hap uit de muur is overduidelijk niet de gezondste keuze die je kunt maken. Maar als het gaat over ongezond eten, waar hebben we het dan over?
Volgens Vermeulen zijn ongezonde voedingsmiddelen te herkennen aan de vaak hoge hoeveelheden suiker, zout, verzadigde vetten en het ontbreken van voedingswaarde. ‘’Wetenschappelijke richtlijnen, zoals de Nutri-Score en de Schijf van Vijf, helpen bij het bepalen van wat als ongezond wordt beschouwd. Een eenvoudige manier om gezondere producten te herkennen, is te kijken naar hoe ‘puur’ een product is. Alles wat gerend, gezwommen, gevlogen of aan een boom of struik heeft gehangen, is doorgaans gezonder,’’ aldus Vermeulen.
Gezonde keuzes maken… waar ligt de verantwoordelijkheid?
In het perfecte plaatje van elke vitaloog maakt de fabrikant enkel gezonde producten, verbiedt de overheid reclames van ongezond eten en kan de consument zich beheersen tijdens boodschappen doen. Toch is de vraag waar de verantwoordelijkheid ligt als het gaat over gezonder eten. De consument heeft hulp nodig bij het maken van deze keuze.
‘’Elke reclame op zich, heeft een klein effect en is van zwakke kracht. Alleen de optelsom van alle reclame bij elkaar heeft meer effect op wat we normaal vinden als consument,’’ zegt Tim den Heijer. Marleen Vermeulen benadrukt dat herhaalde blootstelling aan reclame voor ongezonde keuzes zorgt. ‘’Naast prijs en gemak, creëert reclame iets unieks: behoefte. Er ontstaat een beeld waarin mensen het de norm gaan vinden om ongezond te eten of dit zelfs zien als iets noodzakelijks.’’
‘’Tot wel 95% van onze keuzes maken we onbewust. Dit betekent dat het niet alleen aan de consument is, maar ook aan supermarkten, fabrikanten en de overheid om een gezondere voedselomgeving te creëren,’’ zegt Vermeulen. Den Heijer gelooft dat mensen hun eigen keuzes kunnen maken, maar dat mensen ook beïnvloedbaar zijn. Hij benadrukt dat de oplossing een gezamenlijke inspanning vereist, waarbij de overheid een rol speelt.
“Als iets slecht voor je is, dan moet je het niet verkopen. Dan is het niet zo van: nou, we verkopen het, maar we verkopen het niet te enthousiast. Het is effectiever als de overheid ongezond eten niet meer toestaat, in plaats van reclame hiervoor nog wel toe te staan,’’ zegt Den Heijer.
De keuze ligt dus bij de consument, maar een helpende hand vanuit de supermarkt, overheid en fabrikant kan een verschil maken om de consument richting de snoepgroenten te duwen in plaats van de muur van frituur. ‘’Wij consumenten overschatten onze wilskracht tijdens het boodschappen doen. Een tip voor onszelf is om een boodschappenlijstje te maken of om andersom, dus bij de kassa naar binnen te gaan. De route is dan beter ingericht waardoor minder snel ongezonde impulsaankopen te doen,’’ aldus Den Heijer.