‘’De zee geeft, en neemt.’’ Zo begint Johan ten Napel (51) te vertellen over dat de zee hem onvergetelijke momenten heeft gegeven. Ruim 22 jaar heeft hij geleefd tussen de volle netten, de woeste golven en de schommelende kotters als visserman. Een beroep wat volgens velen in je bloed zit. ‘’Je wordt geen visserman, je bent het’’, weet Johan te vertellen.
Johan groeide niet op in een vissersgezin. Hoewel zijn vader in de vroege jaren wel gevist had, was hij na de komst van Johans jongste broertje, die geboren werd met een beperking, gestopt met vissen. ‘’Toch vond ik mijn vader zijn verhalen van de tijd op de kotter al te gaaf. Ik was ongeveer een jaar of 12 dat ik zeker wist dat ik visserman wilde worden.’’ Johan verspilt geen moment en schrijft zich na ontvangst van zijn middelbareschooldiploma, gelijk in bij de Visserijschool op Urk.
Johan is zestien als hij voor het eerst officieel mee mag op de UK53. ‘’Ik vergeet nooit meer de eerste keer dat de zon opkwam op zee. Ik stond midden op het dek, en voor een paar seconden tussen het zware werk door, was ik puur aan het genieten. Het enige wat ik dacht was: dit is vrijheid’’, vertelt hij. Op de visserijschool weet hij al snel vrienden te maken, wat ook collega’s worden. Johan lacht en vertelt dat weken met elkaar doorbrengen op zee een goede manier is om close te worden met mensen.
Toch blikt hij terug op die tijd als een tijd met een zwart randje. ‘’Zoals ik al zei, de zee geeft en neemt’’, herhaalt Johan in een serieuze toon. Johan is 25 als hij een week op zee is met de UK253 die verschrikkelijke weersomstandigheden treft. ‘’We waren bijna klaar met de laatste trek, dus aan het afronden. Drie mannen stonden op het dek, waaronder mijn beste vriend Arjan en ik. Ik was bezig met een steen uit de netten te halen, toen de andere twee al klaar waren. Arjan ging alvast staan op het plekje op het dek waar we meestal stonden als we klaar waren –’’ Johans blik verandert in verdriet. ‘’Niet wetende dat dat de laatste keer zou zijn. Er kwam een grote golf die het dek raakte. Arjan werd meegesleept door de golf en viel van de kotter af terwijl hij meerdere keren zijn hoofd stootte.’’ Johan vertelt dat hij meteen wist dat het verkeerde boel was. Alles waarmee hij bezig is laat hij uit zijn handen vallen en roept meteen om hulp. ‘’We hadden het geluk dat zijn oliepak hem drijvende hield. Zo konden we hem makkelijk ophijsen. Toch ging dit niet zoals gepland.’’ Tijdens het ophijsen knapt de bubbel in het oliepak en ziet Johan zijn beste vriend verdwijnen in het troebele water.
‘’Vanaf het moment dat hij gevonden werd door een andere kotter wist ik dat mijn tijd op zee erop zat. Ook al wil ik niet dat mijn herinneringen aan de zee alleen maar verdriet zijn, is het wel iets wat automatisch je eraan doet denken. Ik bleef nog een aantal jaar doorgaan maar de lol was er af. De zee was niet meer alleen vertrouwd gebied, het was ook het gebied waar ik iemand verloor die als een broer voor me was’’, vertelt Johan.
In 2012 breit Johan een einde aan zijn carrière als visserman. ‘’Mijn vrouw en ik hadden toen drie prachtige kinderen. Ik wist dat ik ervoor ze moest zijn. Ik ben toen op zoek gegaan naar ander werk bij Boskalis, dus ook op zee, waar ik nog steeds werkzaam ben.’’ Johan kijkt vaak nog terug op zijn tijd als visserman: ‘’als ik een zonsopgang zie, of de horizon op zee dan denk ik nog altijd terug aan de jongens van de UK253, Arjan en de tijden dat het leven zo moeilijk maar ook zo mooi was.’’