SPORT – Voetbalrellen lijken steeds vaker voor te komen. Afgelopen jaar speelde nog een rechtszaak in Utrecht tegen 52 verdachten. Gedragsadviseur Daan van Velsen, van onderzoeksinstituut Dijkstra & Van Baarlen, vertelt hoe dit gedrag van supporters voorkomen kan worden.
Men zou kunnen zeggen “het is maar een spelletje” en toch ontstaan regelmatig rellen tussen voetbalsupporters. Van Velsen stelt dat dit “complexe gedrag” niet zomaar één verklaring heeft. Volgens hem zijn er meerdere oorzaken die mensen tot rellen aanzetten. Hij noemt een aantal mogelijke factoren die hieraan bijdraagt.
Ingroup en outgroup
Om te beginnen heeft ieder mens binding met een zogenaamde ingroup en een outgroup. De ingroup is de groep waaraan iemand zijn identiteit ontleent. Daardoor kan deze groep als positief / superieur worden ervaren en wordt de outgroup als vijandig beschouwd.
Anonimiteit
De groepsidentiteit die hierdoor ontstaat, kan ervoor zorgen dat men handelt zoals de rest van de groep. Een groep vermindert het gevoel van individuele anonimiteit. Tegelijk zorgt groepsdruk voor een drang om jezelf te bewijzen. Dit gedrag kan dan leiden tot een bepaalde status in de groep.
Normverschuiving
Wanneer individuen irrationeel of gewelddadig handelen, kan dit ervoor zorgen dat anderen uit de groep hieraan meedoen. Als er meerdere mensen snel opgefokt of gewelddadig raken door hun emotionele betrokkenheid bij het spel, kan dit als normaal worden gezien. Van Velsen ziet dat er momenteel “zo’n normverschuiving bij voetbalsupporters zichtbaar is.”
Verdovende middelen
Als laatste factor die het gedrag van supporters beïnvloedt, noemt Van Velsen alcohol- of drugsgebruik. Hierdoor vervagen remmingen die normaal gesproken irrationeel handelen voorkomen. Wanneer iemand daarnaast emotioneel in het spel opgaat, zorgt dit samen voor irrationeel handelen.
Voetbalrellen Utrecht
In Utrecht speelde begin dit jaar een rechtszaak met 52 verdachten. Deze mensen werden verdacht van deelname aan openlijk geweldpleging tijdens voetbalrellen in Utrecht, in mei 2024. Deze rellen ontstonden tussen supporters na een voetbalwedstrijd tussen FC Utrecht en Go Ahead Eagles.
Advocaat Wim Teusink, uit Wezep, stond één van de verdachten bij. Hij vertelt dat zijn cliënt werd verdacht van openlijk geweldpleging. Dit betekent dat hij als onderdeel van de groep werd verdacht van alle schade die de groep rellende supporters heeft aangericht.
De cliënt van mr. Teusink werd uiteindelijk door de rechtbank vrijgesproken. De advocaat stelde, dat zijn cliënt op de camerabeelden niet duidelijk te herkennen was. Er was dus onvoldoende bewijs voor een veroordeling.
Van Velsen stelt tot slot, dat er een normverandering bij supporters zal moeten plaatsvinden. Er moet respectvol met elkaar om worden gegaan. Volgens hem kan in het geval van misdraging een bekende speler met de persoon in gesprek gaan. Hierdoor kan respect verandering afdwingen. Een gevoel van individualisme zal grootschalige groepsacties volgens Van Velsen tegengaan.
bramdewit 
jadeholtvluwer