Door Nils van der Leest
WENEN – Nu een coalitie met de rechts-radicale FPÖ in Oostenrijk onvermijdelijk lijkt, is er veel zorgen over de mogelijke benoeming van FPÖ-leider Herbert Kickl tot bondskanselier. Veel Oostenrijkers vrezen dat de rechtsstaat met een radicaal-rechtse bondskanselier niet in goede handen is.
Aanvankelijk werd de FPÖ, die tijdens de parlementsverkiezingen afgelopen september de grootste partij werd, nog uitgesloten van regeringsdeelname door president Van der Bellen. Nadat de kabinetsformatie tussen de ÖVP, SPÖ en NEOS sneuvelde over begrotingsafspraken, werd de FPÖ alsnog gevraagd om een regering te vormen. Hierop demonstreerden honderden demonstranten in Wenen tegen de FPÖ en zijn leider Herbert Kickl. Kickl staat bekend om zijn controversiële uitspraken. Zo zei hij dat het recht de politiek moet volgen in plaats van andersom en noemt hij zichzelf ”Volkskanzler” (volkskanselier), een term die Hitler ook heeft gebruikt.
Volgens van Klink kunnen de rechtsstatelijke afspraken in Oostenrijk ervoor zorgen dat de FPÖ zijn/haar standpunten moet afzwakken. ”Een kenmerk van populistische politiek is dat hun retoriek vooral gericht is op stellige uitspraken en tegenstellingen creëren. In het Europese juridische kader is de speelruimte toch wat beperkter. Je mag dus hopen dat de juridische context en procedures een matigende werking hebben en ervoor zorgt dat niet alles wat geroepen wordt, ook beleid wordt.
Daar komt ook nog bij dat coalitiepartij ÖVP de coalitie op een manier kan inrichten waarop de FPÖ enigszins in het gareel wordt gehouden. ”Voor de OVP is het belangrijk dat de Europese samenwerking en de rechtsstaat gewaarborgd blijven. Zo kan de ÖVP bijvoorbeeld afspraken maken over de ministerposten, zodat het aantal FPÖ-ministers op belangrijke posten beperkt blijft.”