Foto: Pixabay
SCHIEDAM- De voorpagina’s van de grootste kranten staan er vol mee: jeugdcriminaliteit. Eind februari was het alweer raak, een vreselijke steekpartij in Schiedam kostte een 13-jarige jongen het leven. De verdachte van dezelfde leeftijd is aangehouden. Dit is een voorbeeld van jeugdcriminaliteit die de bevolking angst aanjaagt. Dit zorgt voor een algemeen beeld van een hoge jeugdcriminaliteit, maar dit beeld lijkt in de praktijk niet volledig correct.
De jeugdcriminaliteit in Nederland is al langer aan het afnemen in Nederland. Er heeft zelfs een halvering plaatsgevonden sinds de piekjaren van 2006-2008 tot 2023. Deze daling gaat echter niet samen met een betere veiligheidsbeleving. Uit cijfers van het CBS uit 2023 blijkt dat wij ons in Nederland meer onveilig voelen. 34,9% van de mensen ervaart weleens een gevoel van onveiligheid. Dit is meer dan in 2021, toen het percentage 33% was. Daarnaast is de algemene criminaliteit afgenomen. Er zijn 2000 misdrijven minder gemeld in 2024 ten opzichte van 2023.
De daling van de jeugdcriminaliteit neemt op papier dus af, maar toch beleven mensen een versterking van een gevoel van onveiligheid. Mohamed Teeri is ervaringsdeskundige die is gespecialiseerd in het werken met probleemjongeren en ex-gedetineerden. Hij geeft de mogelijke aanleiding voor de daling van de jeugdcriminaliteit in cijfers en een gevoel van veiligheid. “Vroeger was de criminaliteit wat zwaarder, en ging het nog echt om geld. Je kon duidelijk zien dat er vroeger meer risico’s werden genomen”, verklaart Teeri . Daarnaast is status een belangrijkere rol gaan spelen bij de jeugd volgens Teeri. Dit vermindert ook de ernstige criminaliteit.
Een verklaring voor de vermindering van jeugdcriminaliteit kan zijn dat er een verschuiving heeft plaatsgevonden naar een online omgeving voor jongeren. “Wanneer je online bent, alleen of samen met je vrienden, dan ben je niet bezig met diefstal en het leven op straat, dit is echt een concrete maatschappelijke verandering die veel invloed heeft gehad”, verklaart Jasper van der Kemp, criminoloog aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.
Mensen voelen zich toch onveilig ondanks de afgenomen jeugdcriminaliteit. Dit heeft te maken met een toename van verward gedrag in de samenleving. Dit in combinatie met langere wachttijden voor hulpverlenende instanties is volgens Mohamed Teeri een oorzaak van een onveiligheidsbeleving. Ook onderzoeken van onder andere het CBS helpen dit standpunt te verdedigen.
Max Teusink 
jadeholtvluwer