ZWOLLE – Met het winterse weer wordt er door het KNMI vaak code geel afgegeven. De afgelopen tijd gebeurt dit steeds meer. Het staat onder andere in verband met de hoge waterstanden en de verschillende stormen in Nederland. Maar hoe komen de waarschuwingen eigenlijk bij de bevolking terecht? En wordt code geel vaker afgegeven dan nodig is?
Aan de hand van de kleurcodes van het KNMI worden mensen gewaarschuwd voor de impact van gevaarlijk weer. Dit geldt niet alleen bij onweersbuien maar ook bij andere weertypen zoals vorst, hitte en mist. De weercodes zijn gerangschikt in schalen. Code groen betekent ongevaarlijk en code rood is actie ondernemen. De kleurcodes komen tot stand in overleg met belangrijke organisaties zoals Rijkswaterstaat en het Nationaal Crisiscentrum. Maar ook de politie en de brandweer spelen een rol. De organisaties hebben samen de nodige kennis van de infrastructuur en gevolgen van de weerwaarschuwingen op de bevolking.
Maar hoe worden de kleurcodes door het KNMI verspreid? “Dit doen wij onder andere via onze website en onze app”, zegt Annemarie Hoogendoorn, woordvoerder van het KNMI. Het KNMI zendt de verschillende kleurcodes ook uit naar de verschillende televisie- en radiozenders. “Eigenlijk alle verschillende soorten media die je je kunt bedenken worden hierover gecontacteerd.” Vervolgens zijn er andere belangrijke organisaties die ook waarschuwingen uitzenden. Rijkswaterstaat, die zich bezighoudt met de leefbaarheid van Nederland waarschuwt bijvoorbeeld het verkeer bij heftig weer. “Onze verkeerswaarschuwingen versturen we naar de ANWB en andere verkeersdiensten,” verklaart Saskia van Huijgevoort, woordvoerder van Rijkswaterstaat. “Het effect van de waarschuwingen is goed te merken. Op het moment van code oranje of rood zien we een duidelijke verkeersafname. Ook zijn er veel werkgevers die personeel vragen om thuis te werken.”
De kleurcode geel lijkt echter heel snel afgegeven te worden bij de minste geringste vorst of harde wind. Zo vindt Jaco van Wezel, meteoroloog bij WeerOnline en InfoPlaza. “We hebben voorgaande jaren weleens de hoeveelheid code geel dat werd afgegeven geteld. Dit kwam neer op meer dan honderd dagen per jaar.” Code geel hoort volgens Van Wezel niets meer te zijn dan een kleine waarschuwing of notificatie. “Code geel triggert mensen iets te heftig ook al is er in feiten vaak weinig bijzonders aan de hand.”
Toch blijven de weerwaarschuwingen bij temperaturen onder de nul graden altijd nuttig. Meestal wordt de gele kleurcode na zes uur tijd alweer ingetrokken. Verder komt code oranje ongeveer acht tot tien keer per jaar voor, maar loopt in veertig procent van de gevallen op niets uit. De laatste keer dat in Nederland code rood werd afgegeven was in 2022, door de storm Eunice die letterlijk de daken van de huizen liet waaien.