ZWOLLE – Het RIVM verwacht dat in 2050 64% van de Nederlanders overgewicht heeft. Dit blijkt uit het rapport van Volksgezondheid Toekomst Verkenning van het RIVM. De sterkste toename van het overwicht ligt bij de leeftijdsgroep 18 tot en met 44-jarigen. De grootste oorzaak is het ongezonde eten, waar de supermarkten bomvol mee liggen.
Uit een onderzoek van denktank Questionmark in samenwerking met gezondheidsfondsen blijkt dat 17% van de supermarktaanbiedingen in de schijf van 5 staat en daarmee bijdraagt aan de gezondheid. Questionmark wijst daarnaast met hun Superlijst op de aanbiedingen van alcohol en frisdrank, hier staan er namelijk meer van in folders. De supermarkten hebben nog geen enkele stap gezet om die aanbiedingen te verbeteren, ze zijn dus zelfs toegenomen. Wel hebben supermarkten doelstellingen opgenomen voor het aanbieden van de schijf van 5 producten. Michelle van Roost, deskundige op het eetgedrag van jongeren en eetomgeving, meldt dat die doelstellingen belangrijke stappen zijn, al doet elke supermarkt dit op haar eigen manier. Het zou helpen om vanuit alle supermarkten gezamenlijk hierop een ambitieuze doelstelling te maken.
Van Roost vertelt dat er veel verschillende factoren zijn bij de beïnvloeding van het eetgedrag. Prijs bijvoorbeeld. Aanbiedingen kunnen gedrag aansturen, zoals het aanschaffen van impulsaankopen. “Die donuts die je eigenlijk niet van plan was om te kopen, maar toch kocht omdat deze in de aanbieding was”. Bij aanbiedingen worden producten ook vaak uitgesteld op een extra plek in de winkel, legt Van Roost uit. “Bijvoorbeeld een kopstelling, dit trekt extra aandacht en vergroot zo de kans dat je het product dan alsnog meeneemt”.
Dat de leeftijd tussen de 18- en 44-jarigen de sterkste toename heeft van het overgewicht verklaart Van Roost met verschillende argumenten. Zo eten jongeren vaak minder gezond, omdat ze veel eetkeuzes buitenshuis maken. Ze bepalen die zelf, omdat ze vaak voldoende hebben te besteden om te kiezen waar ze zin in hebben. Snacks, snoep en frisdrank voorziet dan vaak in een directe behoefte in suiker, vet en energie. Voor deze leeftijdsgroep is dat lastig te weerstaan, legt Van Roost uit.
Uit de Superlijst van Questionmark blijkt dat Lidl plaats twee behaalt als supermarkt die het gezond eten de makkelijkste keuze maakt. Chantal Groenee, adviseur op de afdeling gezondheid Lidl, meldt dat ze continu bezig zijn het assortiment in de supermarkt gezonder te maken. “37% van onze verkoop is afkomstig van gezonde producten, in 2025 willen wij als Lidl dat dit minimaal 38% is”.
Ook noemt Groenee een voorbeeld hoe zij als supermarkt zo hoog scoren om makkelijk gezonde keuzes te maken: “Wij zetten ons actief in om klanten te helpen gezonder te eten. Zo heeft de volkorenmacaroni dezelfde prijs als de witte macaroni”.
Foto: Tumisu
Jannemien Wensink 
lindekistemaker