ZWOLLE – “De kersttoespraak van de koning is leeg en een platitude. Er zitten een paar gigantische uitdagingen aan deze toespraak en omdat de koning nergens een mening over mag hebben”, zegt Floris Müller, voorzitter van Republiek, een pro-republiek beweging. Hij vindt dat deze toespraak beter zou zijn als iemand het zou geven die wél een politieke voorkeur heeft. “Het onderwerp ‘onze samenleving’ is groot en belangrijk genoeg om daar wel iets van te vinden. Zo krijgt de toespraak meer inhoud, meer plaatsing en is daarom veel waardevoller.”
Dit jaar had de kersttoespraak van de koning 1,8 miljoen kijkers, maar uit onderzoek van het RTL Nieuwspanel blijkt dat 78% van de Nederlanders weinig of geen waarde hecht aan de toespraak.
Iemand die deze mening niet deelt is de burgemeester van Gouda, Pieter Verhoeve. Maar ook voorzitter van de Koninklijke Bond van Oranjeverenigingen. Hij denkt dat het nodig is dat een staatshoofd op betekenisvolle momenten, van zich laat horen: “Dat zijn momenten waarin er meer ruimte is om te reflecteren en echt even de diepte in te gaan. Het zijn momenten dat hij een kijkje in z’n hart geeft”. Anders dan Floris Müller denkt Pieter Verhoeve dat het belangrijk is dat iemand die zo’n toespraak geeft hier geen politieke belangen bij heeft: “M ensen hebben veel vertrouwen in zo iemand, omdat hij niet namens 1 partij spreekt. Hij spreekt daarom met veel meer nuance. Ik ben zelf burgemeester en ik merk dat mensen daar behoefte aan hebben, aan iemand te hebben die geen politiek belang heeft.”
Het is de bedoeling dat de koning zich niet uitspreekt voor bijvoorbeeld tradities van een specifieke religieuze groep. Toch zorgde de kersttoespraak voor wat reacties van politici. Wilders schreef na de kersttoespraak op X meteen na de traditionele kerstboodschap: “Nederland is van ons, trots op onze cultuur, onze gewoontes, onze tradities, het is ons land.” NSC-voorman Pieter Omtzigt, vaak tegenpool van Wilders, prees de woorden van de koning. “Mooie, duidelijke en inspirerende tekst van de koning over onze samenleving en samenleven”, over de passage over Joden en moslims.
In diverse landen is het gebruikelijk dat het staatshoofd op eerste kerstdag een toespraak houdt. In vele landen wordt een staatshoofd geacht om boven de politieke partijen te staan en dus geen voorkeur uit te spreken voor de tradities van een specifiek religieuze groep.
lindekistemaker