Online haat richting voetballers is in Nederland een groeiend probleem, maar hoeveel spelers ermee te maken krijgen verschilt sterk per club. Vooral bij grote clubs zoals Ajax lijkt de hoeveelheid negatieve berichten veel hoger dan bij kleinere clubs.
Dat blijkt uit gesprekken met clubs en reacties van de KNVB. Volgens het Movisie-rapport uit 2022 ontvangt ongeveer 44% van de profvoetballers zelf weleens discriminerende of haatdragende berichten via sociale media, soms zelfs dagelijks. Nog eens 92% van de spelers ziet regelmatig discriminerende berichten gericht aan collega-voetballers. Hoe groter de club en de fanbase, hoe groter de kans dat spelers hiermee te maken krijgen.
Spelers van topclubs worden vaak dagelijks online gediscrimineerd, terwijl bij kleinere clubs het probleem veel minder zichtbaar is. Bij sc Heerenveen merken ze online haat bijvoorbeeld nauwelijks. “Op dit moment spelen dit soort situaties bij ons gelukkig nauwelijks,” laat het maatschappelijk team weten. “We zien geen reden voor een grote campagne, zoals Ajax eerder had. Wel kijken we per speler zorgvuldig mee als iemand toch iets meemaakt. Voor ons blijft het maatwerk.”
Dit verschil tussen clubs past binnen het landelijke beeld. Movisie benadrukt dat vooral bekendere spelers bij populaire clubs met grote fanbases en hoge verwachtingen van supporters het grootste risico lopen.
Toch is online haat niet alleen een probleem voor de top. De KNVB bevestigt dat het probleem breder is dan alleen de Eredivisie, al zijn er geen duidelijke regionale verschillen. “Onze data zijn niet uitgesplitst naar geografische regio’s,” zegt woordvoerder Jaap Paulsen. “Wel zien we een verband met de club, sportieve prestaties of incidenten met tegenstanders.” Ook in het amateurvoetbal komt online haat voor, al is daar minder onderzoek naar gedaan. Movisie richtte zich op het betaald voetbal omdat deze spelers nationaal veel bekender zijn en sneller slachtoffer worden.
Soms loopt online haat zo ver op dat clubs moeten ingrijpen. NAC Breda deed bijvoorbeeld aangifte nadat meerdere spelers via sociale media werden bedreigd, om duidelijk te maken dat zulke berichten niet normaal zijn. Nieuwe technologieën, zoals AI-gegenereerde nepfoto’s, lijken vooralsnog geen grote rol te spelen in het Nederlandse voetbal.
Hoewel clubs verschillen in hoeveel online haat ze tegenkomen, zien zowel de KNVB als Movisie dat het probleem diep in het voetbal zit. Grote online platforms, hoge verwachtingen van fans en directe toegang tot spelers verlagen de drempel om haat te uiten. Daarom blijft bescherming van spelers een belangrijk onderwerp, ongeacht de club waar zij spelen.
Wessel Manden 
Ilse Anema 
esmeepieper