FRIESLAND – Al 60 jaar is de Top 40 de hitlijst van Nederland. Het begon op zeezender Veronica in 1965, gepresenteerd door Willem van Kooten (Joost den Draaijer). In al die jaren is er veel veranderd. De Top 40 was op veel verschillende zenders te horen en wordt nu uitgezonden bij Qmusic.
Nederlandse artiesten die in de lijst hebben gestaan komen uit alle provincies. Noord-Holland (vooral Amsterdam en Volendam) staat bovenaan, terwijl Zeeland en Drenthe onderaan bungelen, blijkt uit een muziekanalyse van Laudius. Friesland staat gemiddeld als het gaat om artiestenlevering. Veel Friese artiesten zingen in het Nederlands of Engels. Denk aan Maywood (‘Late at night’), Liesbeth List, Hepie en Hepie, Arie Ribbens, en natuurlijk Joost Klein, die Nederland vertegenwoordigde bij het Eurovisie Songfestival.
Echte Friestalige muziek in de hitlijsten is zeldzaam. In de jaren 90 had De Kast groot succes met Friese nummers als ‘In nije dei’ en ‘Eltse grins foarby’. In 2000 scoorde Twarres een enorme hit met ‘Wer bisto’, dat zelfs twee weken op nummer 1 stond. Daarna heeft er nooit meer een Friestalig nummer in de Top 40 gestaan. “Ze zaten in Hilversum niet meer zo te wachten op Friestalige muziek,” zegt Sytse Broersma, bassist van De Kast. Radiodj Wim Brons van Omrop Fryslân heeft een andere kijk: “Friese artiesten hebben daarna niet meer echt op landelijk succes gemikt. Ze hebben succes in Friesland en vinden dat wel goed.”
De Friese muziek uit die tijd zorgde ervoor dat veel Nederlanders in contact kwamen met de Friese taal en cultuur. Broersma: “Mensen uit de regio voelden zich vaak minder, we waren maar boeren. Later kwam er meer waardering voor het Fries.” Wim Brons vindt dat die waardering wel geholpen heeft om het imago van Friesland te verbeteren. “Maar dat moet niet het doel zijn,” zegt hij. “Ik heb een hekel aan dat op de kaart zetten. Je wilt met muziek iets uitdrukken, niet per se in het Fries de Top 40 halen.”
Is het na 25 jaar nog mogelijk dat Friese muziek terugkeert in de hitparade? Volgens Sytse zeker wel: “Dat is altijd mogelijk, muziek is een universele taal.” In Friesland is Friestalige muziek nog populair. Vorige week nog stootte Bildstar De Kast van de eerste plek in de Fryske Top 100 met hun nummer ‘Au Revoir’. Zijn zij de nieuwe De Kast of Twarres? “Dat zou best kunnen,” zegt Sytse. “Hun jaren 80 Bon Jovi-stijl is weer helemaal terug.”
niekdejong 
chantaldebruijne