Op zaterdag 18 oktober viert Europa de Europese Dag tegen Mensenhandel, ingesteld door de Europese Commissie in 2007. Het doel van deze dag is om aandacht te vragen voor het probleem van moderne uitbuiting en landen aan te sporen om slachtoffers beter te beschermen.
Volgens de overheid worden er in Nederland jaarlijks ongeveer 5.000 slachtoffers van mensenhandel geregistreerd, maar deskundigen vermoeden dat het werkelijke aantal aanzienlijk hoger ligt.
Het gaat daarbij niet alleen om arbeidsuitbuiting van migranten, maar ook om gevallen van seksuele en psychologische uitbuiting onder Nederlandse inwoners.
Een illustratief voorbeeld is het verhaal van Alexander, die vanuit Bulgarije naar Nederland werd gehaald met de belofte van eerlijk werk. Misleid en slechts op zoek naar een beter inkomen, werd hij een onvrijwillige arbeider in een kasbedrijf in Noord-Holland.
“Ik dacht dat ik in Nederland een eerlijke baan kreeg, maar het was een val,” vertelt hij op het platform Mensenhandel in Nederland.
Een ander belangrijk voorbeeld is Jeffrey, een Nederlandse jongen die op dertienjarige leeftijd slachtoffer werd van seksuele uitbuiting. Verlegen en goedgelovig, wilde hij slechts wat geld verdienen, niet beseffend in welk gevaar hij terechtkwam.
“Hij deed aardig, gaf me cadeautjes. Pas later begreep ik dat hij alles van me afpakte”, zegt hij in zijn getuigenis.
De problematiek beperkt zich echter niet tot Nederland. Gewapende conflicten leiden vaak tot neveneffecten zoals mensenhandel. Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne is het aantal meldingen van mensenhandel in Europa sterk toegenomen. Vrouwen en kinderen die hun land ontvluchtten, worden vaak misleid bij het zoeken naar werk of onderdak. Volgens organisaties als IOM en CoMensha behoren Oekraïners inmiddels tot de meest kwetsbare groepen slachtoffers van mensenhandel in Europa. Helaas gaat het niet alleen om vluchtelingen – ook mensen die op bezette gebieden wonen, lopen groot gevaar. Uit onder meer Syrië, Gaza en Oekraïne zijn talrijke gevallen bekend van mensen die met geweld uit hun huizen zijn gehaald om te worden verkocht of uitgebuit, vaak zonder mogelijkheid om hulp te zoeken.
De verhalen van Alexander, Jeffrey en van buitenland laten zien dat mensenhandel geen grenzen kent – het kan zich zowel in het buitenland als dichtbij huis afspelen. In deze week voeren organisaties als CoMensha, Openbaar Ministerie en Veilig Thuis de campagne “Word Wakker” om te benadrukken:
mensenhandel is dichterbij dan je denkt – het begint met het durven kijken.
neeskepleijsier 
Martijn Veltman