5 MENINGEN OVER – kinderen in de schijnwerpers 

Steeds meer kinderen worden groot voor de cameralens. Familievloggers worden steeds populairder op sociale media zoals TikTok en YouTube. Deze kanalen lijken luchtig, openhartig en spontaan. Toch kan er een duister randje aan deze kanalen zitten. Deze kinderen worden vanaf een erg jonge leeftijd al in de spotlight gezet, en is dat eigenlijk wel zo positief? In deze rubriek bespreken wij de invloed, risico’s, regulaties, reclame en gevolgen van familievloggers. 

Iris Broekman, influencer – Kinderen in de media is echt een onderwerp waar ik veel over nadenk. Ik probeer daarin bewust keuzes te maken. Op TikTok en Instagram laat ik stukjes van ons leven zien, maar ik zorg er altijd voor dat het respectvol en liefdevol blijft. Mijn kinderen zijn nog jong, dus ik bepaal nu wat er gedeeld wordt. Maar ik wil dat ze later trots kunnen zijn op wat er online staat. Tegelijkertijd weet ik dat de digitale wereld snel verandert. Wat vandaag onschuldig lijkt, kan over een paar jaar anders voelen. Daarom deel ik nooit gênante momenten, houd ik privé-informatie echt privé en ben ik altijd bereid om aan te passen wat nodig is. Hun veiligheid en welzijn staan voorop.  

Wouter Booij, persvoorlichter UNICEF – ’Bij UNICEF vinden we het essentieel dat de rechten van kinderen altijd worden gerespecteerd, ook online. Volgens het Kinderrechtenverdrag hebben kinderen recht op privacy (artikel 16), hierin staat vermeld dat niemand zomaar in je telefoon mag kijken en je gezinsleven beschermd moet worden. Hiermee wordt de reputatie van de kinderen beschermd. Het recht om hun mening te geven (artikel 12), hier staat in dat als het over het kind gaat zijn/haar ouders moeten luisteren naar de behoeften van het kind. Dit geld ook voor het recht op bescherming tegen schadelijke situaties (artikel 19). In familie-vlogs worden deze rechten soms onbedoeld geschonden, bijvoorbeeld wanneer kinderen zonder hun instemming herkenbaar in beeld komen of langdurig onderdeel zijn van online content. Kinderen hebben nog niet altijd de mogelijkheid om goed in te schatten wat de gevolgen zijn van online zichtbaarheid. Daarom is het belangrijk dat ouders en vloggers zorgvuldig omgaan met de beelden die ze delen, en altijd het belang van het kind vooropstellen.’’  

Philip Veerman, psycholoog en deskundige kinderrechten – Er wordt veel te weinig met de kinderen van dat soort vlogfamilies gecommuniceerd. De kinderen weten vaak zelf ook wel hoe het allemaal in elkaar zit. Het is leuk dat volwassenen dit allemaal bedenken, maar er moet met regelmaat met die kinderen een gesprek gehouden worden. Als we kijken naar artikel 12 van het Verdrag Inzake de Rechten van het Kind, staat dat kinderen gehoord moeten worden in alle zaken die van belang zijn voor hun. Daar moet veel dieper naar gekeken worden, zeker bij het fenomeen vlogfamilies: een kind van drie kan nog niet zo abstract denken als een kind van vijftien, dat moet anders worden gewogen. Maar het is belangrijk dat je dan alsnog wel naar ze blijft luisteren.” 

Jillian Emanuels, Pedagoog  – “Kinderen zijn geen vaste content. Als je besluit content te maken als ouder, moet dat ook kunnen zonder je kind steeds in beeld te brengen. Een kind is geen verdienmodel, geen marketingtool, geen kijkcijferkanon. We praten te weinig over de impact hiervan op hun toekomst. Daarom moeten instanties ouders actief voorlichten over hoe ze hun kind veilig én waardig houden in een wereld die nooit vergeet. Mooi is het als ouders delen om te verbinden of taboes te doorbreken, maar zodra er geld mee wordt verdiend, moet het kind beschermd worden. Wat mij betreft komen erduidelijke regels zoals bij kindmodellen en acteurs”  

Charlotte van der Peijl van SRC – De Stichting Reclame Commissie (SRC)controleert of kindvloggers en gezinsvloggers zich houden aan de regels voor reclame gericht op kinderen op twee manieren: Als er een klacht wordt ingediend, of via de Influencer Monitor. Deze e-learning bevat theorie en tentamens over de relevante wetgeving. De SRC monitort wekelijks of gecertificeerde (minderjarige) influencers zich houden aan deze regelgeving. Er is maar één uitspraak gedaan door de Reclame Code Commissie naar aanleiding van een klacht omtrent een kidfluencer. Het ging om een YouTube video waarin een 5-jarige in het bijzijn van zijn moeder allerlei snoep proeft. Klaagster vond dat een minderjarige snoep aanprees tijdens een ‘snoepchallenge’ en kwalificeerde dit als reclame voor ongezonde voeding gericht op kinderen. Wij werken momenteel aan een update van de Reclamecode Social Media en Influencermarketing en van de Kinder- en Jeugdreclamecode.  

Redactie: levensstijl en cultuur