Geschreven door: Jonathan van den Akker
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft nieuwe cijfers gepubliceerd over het woongedrag en de gezinsvorming van mensen op hun dertigste in Nederland. Uit het onderzoek blijkt dat zij minder vaak samenwonen, een huis kopen en kinderen krijgen dan voorheen.
In 2011 bezat 62 procent van de 30-jarigen een koopwoning. In 2021 was dat aandeel gedaald naar 51 procent. Nog minder mensen voldoen aan de traditionele ‘huisje-boompje-beestje’-definitie: samenwonen, een kind hebben én een eigen huis. Volgens hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen van het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn economische factoren hierin doorslaggevend.
“De combinatie van stijgende huizenprijzen, een toename van studieschulden en het vaker ontbreken van een vast contract zorgt ervoor dat dertigers moeilijker aan een hypotheek komen,” aldus Van Mulligen. “Zelfs onder mensen met een vaste baan is het woningbezit afgenomen. De instap op de woningmarkt is simpelweg lastiger geworden.”
Dat heeft directe gevolgen voor het gezinsleven. Van Mulligen merkt op dat veel mensen het ouderschap uitstellen tot ze een geschikte woning hebben. “Als je nog bij je ouders woont of in een klein huurhuis zit, is dat een logische afweging,” zegt hij.
Sociaal demograaf Aart Liefbroer benadrukt dat de trend niet alleen economisch van aard is. Volgens hem is er al decennia sprake van uitstelgedrag op belangrijke levensdomeinen. “Mensen studeren langer, beginnen later met werken en stellen grote levensstappen uit,” zegt Liefbroer. “Pas als men klaar is met studeren en wat stabiliteit heeft opgebouwd, wordt samenwonen, een huis kopen of een gezin starten echt overwogen.”
Ook culturele factoren spelen een rol. Liefbroer ziet een duidelijke verschuiving: “Er is een soort ‘pluk-de-dag’-mentaliteit ontstaan. Jongvolwassenen willen eerst reizen, persoonlijke vrijheid ervaren, of zichzelf ontwikkelen. Settelen wordt daardoor uitgesteld — niet afgewezen, maar vooruitgeschoven.”
Wat bovendien verandert, is het beeld van ‘klaar zijn’ voor grote stappen. “Jongeren willen aan veel voorwaarden voldoen voordat ze de stap naar een kind of koopwoning zetten,” zegt Liefbroer. “De drempel ligt hoger dan vroeger.”
Volgens Van Mulligen is het probleem wijdverspreid. “De woningmarkt is voor starters overal krap en duur. Meer betaalbare woningen — koop en huur — zijn cruciaal om deze groep vooruit te helpen.”
Een snelle verandering ziet Liefboer niet gebeuren. “Op een gegeven moment zijn er biologische grenzen, maar dat we weer massaal op jonge leeftijd gaan trouwen en settelen? Dat zie ik eerlijk gezegd niet gebeuren.”
Foto door Anastasiya Gepp: https://www.pexels.com/nl-nl/foto/foto-van-een-paar-zittend-met-een-baby-3995921/
tylergroenendijk