Opgroeien in een digitale wereld

Door: Lynn de Vries

ZWOLLE- Een tijd geleden verscheen op de NOS een bericht over de geschiktheid van sociale media voor jonge kinderen. Platforms zouden volgens de consumentenbond niet genoeg rekening houden met de kwetsbaarheid van kinderen. Toch zien we een stijgende lijn in de schermtijd van kinderen. Wanneer kinderen naar sociale media kijken brengt dit zowel voor- als nadelen met zich mee. 

Om te beginnen zijn sociale media iets waar ouders meestal minder verstand van hebben dan hun kinderen. Daardoor is het voor veel ouders lastiger om hun kinderen op te voeden op het gebied van sociale media. Dit vertelt Ron Scholte, onderzoeker op gebied van kinderen en jongeren aan de Radboud Universiteit. Dit blijkt ook uit het onderzoek Iene Miene Media 2024. Wanneer ouders hun kinderen sociale media laten gebruiken, is dit in 91 procent van de gevallen zodat ze zelf wat anders kunnen doen. 

Gezondheidspsycholoog en deskundige kinderrechtendeskundige Philip Veerman vertelt dat kinderen kwetsbaar en beïnvloedbaar zijn voor sociale media. ‘’Pas vanaf 12 jaar kan je meer verantwoordelijkheid aan.’’ Sociale media kan kinderen soms blootstellen aan ongeschikte foto’s of filmpjes, daarmee kunnen ouders of opvoeders de kinderen helpen. Veerman vertelt dat ouders hiervoor een goede band met hun kind moeten hebben, zodat kinderen bij hun ouders of verzorgers terecht kunnen met de dingen die zij tegenkomen in de onlinewereld. 

Toch blijkt uit een onderzoek van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) dat wanneer media aansluiten bij de ontwikkeling en interesses van jonge kinderen, dit ook veel positieve invloed kan uitoefenen. Zo kunnen kleuters ontwikkelen op het gebied van taal, emotie en fantasie. Apparaten zoals een televisie of iPad kunnen ervoor zorgen dat kinderen op een andere manier dan normaal kunnen leren, waardoor ze gemotiveerder worden om te leren. 

Het NJI, Scholten en Veerman zijn het over één ding eens: ouders spelen de belangrijkste rol in het opgroeien met sociale media. Ook als kinderen gebruik maken van sociale media om bijvoorbeeld educatieve filmpjes te kijken, moet dit gebeuren in het bijzijn van een ouder of bijvoorbeeld een leerkracht. 

Sociale media hebben verschillende effecten op jonge kinderen op het gebied van ontwikkeling en wereldbeeld. Ze hebben invloed op hun wereldbeeld en leermanieren en wie weet hoe dit zich in de toekomst zal voortzetten.