“Hoogbegaafdheid is niet vanzelf een cadeau”

GOUDA – In de Week van de Hoogbegaafdheid organiseert Lilian van der Poel een open dag in haar praktijk UKIQ in Gouda. Tussen spelmaterialen en inspirerende boeken vertelt ze over de misverstanden rond hoogbegaafdheid. “Mensen denken dat het alleen maar voordelen biedt,” zegt ze. “Maar zonder begrip en begeleiding kan het ook een bron van frustratie en eenzaamheid zijn.”

Van der Poel werkt al tien jaar als specialist in de begeleiding van hoogbegaafde kinderen. Ze ontwikkelde haar eigen methodes waarin creativiteit, gesprek en spel samenkomen. Dat doet ze niet alleen in haar praktijk, maar ook in samenwerking met scholen en hulpverleners. “Er zijn nog steeds kinderen die vastlopen omdat hun signalen niet worden herkend.”

Hoogbegaafdheid gaat volgens haar veel verder dan een hoog IQ van 130. “Natuurlijk gaat het om intelligentie, maar ook om een intense manier van denken, voelen en ervaren. Hoogbegaafde kinderen zijn vaak gevoelig, nieuwsgierig en snel van begrip. Maar dat maakt het reguliere onderwijs niet per se makkelijker voor hen. Integendeel: ze voelen zich vaak anders, raken verveeld en trekken zich terug.”

Ze spreekt uit ervaring. In haar jeugd groeide ze op in een klein Zeeuws dorp waar ze zich nooit echt op haar plek voelde. “Ik kwam uit Rotterdam en sprak het dialect niet. Binnen drie weken had ik het geleerd, maar het gevoel van anders-zijn bleef. Tot mijn negende had ik geen vriendinnen. Ik snapte niet waarom ik niet meedeed met de rest.”

Op school werd ze bestempeld als lastig, terwijl ze zich gewoon verveelde. “Wat doe jij als je op je werk geen uitdaging hebt? Dan word je ook kribbig of ongeïnteresseerd. Toch wordt dat gedrag bij kinderen snel als een probleem gezien.”

Pas later ontdekte Van der Poel dat haar ervaringen een naam hadden. Tijdens een vakantie las ze het boek Als je kind (g)een Einstein is van Tessa Kieboom. “Ik zat op een camping en huilde. Alles ging over mij. Mijn hele jeugd viel op z’n plek.”

Dat inzicht veranderde haar leven. Ze besloot psychologie te gaan studeren en begon in 2014 haar eigen praktijk. Inmiddels viert UKIQ haar tienjarig bestaan. “Ik had een rugzak vol nare ervaringen – medailles met de zwarte kant naar boven. Ik dacht: wat als ik ze omdraai? Wat staat er op de glanzende kant?”

Die positieve benadering is nu haar kernmissie. Ook bij haar eigen dochter zag ze dezelfde worsteling. “Ze was altijd fantasierijk en gevoelig, maar op school werd ze ‘lastig’ genoemd. Terwijl ze zich gewoon verveelde. Als ouder doet dat pijn, maar het bevestigde ook dat ik het juiste pad had gekozen.”

In haar praktijk probeert Van der Poel kinderen opnieuw in contact te brengen met hun kracht. Soms met eenvoudige middelen, zoals creatief materiaal of speelse werkvormen. “Ik zie kinderen opbloeien zodra ze zich begrepen voelen. De grootste winst is het moment waarop ze zichzelf weer durven laten zien.”

Er zijn ook successen die haar raken. “Laatst kwam ik een jongen tegen die ik jaren geleden begeleidde. Hij had toen nauwelijks contact met anderen. Nu riep hij me enthousiast na op straat: ‘Hé Lilian! Wat leuk je te zien!’ Dan weet ik: ik heb écht iets kunnen betekenen.”

De Week van de Hoogbegaafdheid en het jubileum van UKIQ vormen voor haar een moment van reflectie. “Hoogbegaafdheid is niet vanzelf een cadeau. Pas als het erkend en ondersteund wordt, kan het ook echt gaan schitteren.”