Nationaal Archief erkent de fouten in de CABR-lijsten niet

Door: Luuk van Gent

DEN HAAG – Het Nationaal Archief heeft op 2 januari een lijst online openbaar gemaakt. Sinds de openbaring stromen er klachten binnen van mensen van wie familie verkeerd is geplaatst in de lijst. Het archief moet ondanks deze fouten toch openbaar blijven, omdat mensen willen weten wat er met hun familie is gebeurd. 

Elk jaar gaat een deel van het archief van het slot. Dit jaar kwam het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) met een lijst naar buiten die ook online te vinden is. Het is gepubliceerd op de website www.oorlogvoorderechter.nl. Daar kan er worden gezocht op naam, plaats en leeftijd van. 

In de lijst zijn namen te vinden van mensen die onderzocht werden op collaboratie met de Duitsers. Het plan was eerst om ook de dossiers erbij te plaatsen, maar op het laatste moment werd dat afgeblazen. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) stak hier een stokje voor, omdat dit tegen de privacywet ingaat. 

Er is veel commotie over of dit wel of niet door de beugel kan. Iemand die hiermee te maken heeft gehad is Karin van Coeverden. Zij kwam erachter dat haar vader, oom en tante in de lijst stonden. Maar haar vader en oom zaten gevangen in kamp Westerbork en in concentratiekamp Vught en haar tante was vermoord in Sobibor. 

Het eerste gevoel dat in haar opkwam toen ze dit opzocht, was verbijstering. ”Hoe heeft dit kunnen gebeuren?” De beste oplossing volgens haar is: ”Het openbaar maken is op zich wenselijk en noodzakelijk voor transparantie en daarmee ook enige afsluiting voor nazaten. Voorwaarde hiervoor is wel dat de gepubliceerde namen met grote zorgvuldigheid worden onderzocht. Anders zorgt openbaarmaking slechts voor verwarring, verdriet en zelfs geschiedvervalsing. Het verwijderen van namen zonder dossiers zou een eerste stap kunnen zijn. Het is bijvoorbeeld belangrijk voor Joden en verzetsmensen dat zij weten wie hun ouders verraadde in de Tweede Wereldoorlog.”

Er zijn al 25.000 namen verwijderd sinds de openbaring. Het Nationaal Archief erkent deze namen niet als fouten: ”In de oorlog en na de oorlog was het erg rommelig en onduidelijk over wie nou wat heeft gedaan. Het kan dus zijn dat mensen in de CABR-lijst niks fout hebben gedaan. Die hebben dan waarschijnlijk slechts een getuigenis afgelegd”, aldus de persvoorlichter van het Nationaal Archief. Volgens de persvoorlichter was er wel veel behoefte aan het online openbaar maken: ”Er is veel behoefte aan de openbaring van de namen, want dan kunnen mensen hun familieleden opzoeken en kijken of ze de waarheid vertelden.” 

Stichting Werkgroep Herkenning is een stichting die zich inzet voor nabestaanden van ‘foute ouders’. Zij bieden een luisterend oor voor nabestaanden.  

Als mensen hun verhaal kwijt willen, kan dat via de hulplijn. Michael Schuling, voorzitter van de stichting, ziet sinds de publicatie op 2 januari een stijging in de hulplijn en e-mail. 

Het Nationaal Archief wil graag de dossiers ook toevoegen: ”We hopen de dossiers dit jaar nog te kunnen openbaren. Het is natuurlijk afhankelijk van de Autoriteit Persoonsgegevens”, aldus de persvoorlichter. 

Op de afbeelding is het tribunaal bijzondere rechtspleging in Den Bosch.