EUROPA – De privacy van burgers in Europa staat onder druk doordat de handhaving van de ‘General Data Protection Regulation’ (GDPR) tekortschiet. Dat stelt Sophie in ’t Veld, voormalig Europarlementariër en privacywaakhond. Grote techbedrijven blijven machtig en profiteren van de grootschalige verzameling van persoonsgegevens, terwijl Europese regelgeving hen nauwelijks beperkt.
De Dag van de Internationale Privacy
Op 28 januari wordt de Dag van de Internationale Privacy gevierd om bewustwording te creëren over het gebruik van persoonsgegevens. In 2018 werd de GDPR ingevoerd om data beter te beschermen, maar de effectiviteit ervan staat ter discussie.”De GDPR is inhoudelijk sterk, maar de handhaving schiet tekort,” zegt In ’t Veld. “De wet is Europees, maar de handhaving gebeurt nationaal. Dat veroorzaakt problemen, want nationale belangen botsen met Europese doelen.” Ierland, waar veel techbedrijven zijn gevestigd, handhaaft bijvoorbeeld minder streng vanwege economische voordelen. Ook softwareontwikkelaar Bert Hubert wijst op dit probleem. “Boetes lijken hoog, maar voor bedrijven als Meta zijn ze een lachertje. Het wordt een verdienmodel: betaal de boete en ga door.”
Het gevaar van data
Het grootste risico van data is niet de winst, maar de macht om meningen te beïnvloeden. “Bij de Amerikaanse verkiezingen werden persoonlijke profielen gebruikt om advertenties te tonen die overtuigingen subtiel bijstuurden,” legt Hubert uit. Hij vraagt zich af of de miljardeninvesteringen in advertenties gerechtvaardigd zijn: “Iedereen gelooft dat ze werken, maar bewijs ontbreekt.”
Ook overheden zijn niet onschuldig. “Ze zeggen dat dataverzameling burgers beschermt, maar vaak spelen commerciële belangen mee,” waarschuwt In ’t Veld. Dit gebrek aan transparantie maakt burgers kwetsbaar.Volgens Hubert en In ’t Veld is betere handhaving essentieel. “We moedigen mensen aan om cookies te weigeren, maar de macht ligt bij bedrijven.”
In ’t Veld pleit voor meer rechten voor burgers. “Zonder toegang tot hun eigen gegevens zijn burgers overgeleverd aan de macht van bedrijven en overheden.”Ze sluit af: “Privacy is essentieel voor democratie. Bedrijven en overheden misbruiken de zwakke plekken in de wet. Alleen een sterkere, gezamenlijke aanpak kan burgers echt beschermen.”
Achtergrond in Europa
Sophie N ’t Veld begon haar politieke carrière bij D66 en werd in 2004 verkozen tot Europarlementariër. Ze werd herkozen in 2009, 2014 en 2019, telkens als lijsttrekker. In het Europees Parlement maakte ze deel uit van de fractie Renew Europe. Haar werk richtte zich op democratie, grondrechten en de rechtsstaat. Ze zette zich in voor privacybescherming en was kritisch over massale surveillance. In 2016 diende ze een klacht in tegen het Amerikaanse Department of Homeland Security vanwege zorgen over de privacy van Europese burgers. In juni 2023 stapte In ’t Veld over naar Volt Europa vanwege meningsverschillen binnen D66 en haar pro-Europese standpunten.
ivarbiek 
patrickweijs