Het kerkje wat eeuwenlang onder water stond is nu weer zichtbaar. Hierdoor wordt duidelijk dat er een probleem is. De kerk kwam in 1963 onder water te staan door de bouw van een stuwdam, maar sinds de Spaanse regio Catalonië kampt met ernstige droogte staat deze kerk weer boven water.
Al een aantal maanden regent het weinig in Catalonië en vanaf januari 2024 is zelfs een noodtoestand uitgeroepen. Op de website van de Catalaanse regering, die onderdeel is van die van Spanje staan de regels uitgelegd. Het watergebruik in de regio wordt beperkt. Inwoners mogen per dag nog maar 200 liter water gebruiken. “Zwembaden bij hotels en campings mogen ook niet meer gevuld worden”, zegt Jacqueline, een inwoonster van de Spaanse regio. Daarnaast mogen auto’s niet meer gewassen worden, alleen in wasstraten waar het water gerecycled wordt. Ook op straat mag niet meer met water worden schoongemaakt, alleen in geval van een verkeersongeval, brand of wanneer er verkeersrisico’s ontstaan. Wanneer de droogte aanhoudt gaat er een tweede fase van het waterbeperkingsbeleid in, wat vooral zal hebben op de landbouwsector. Er zal dan een verbod op besproeiing van de gewassen komen, en gewassen die veel water nodig hebben om te groeien mogen niet meer geplant worden. En er zijn nu ook al gevolgen te merken in de landbouwsector. “Wat er het afgelopen jaar is gebeurd, is dat er een enorme schaarste aan olijfolie is gekomen, de effecten zijn nu al te merken op dat gebied. Wanneer het lang droog en warm blijft zal het vooral in Zuid-Europa op dat gebied toeslaan. Afgelopen jaar was het eigenlijk ook al te merken aan de druivenoogst.” Dit vertelt Roland van der Zwaag, hij is weerman.
Het beperken van watergebruik van watergebruik is minder radicaal dan het lijkt: “In Nederland hebben we te maken met elektriciteitsproblemen, er wordt dan ook al aangeraden om je elektrische auto op te laden wanneer de zon schijnt”, vertelt Roland. “Er zijn heel veel mensen die denken: ‘huh we hebben geen water hoe kan dit’, maar het is heel goed dat zo’n overheid ingrijpt en dat er maatregelen genomen worden.” Ook vertelt Roland dat er in de landbouwsector anders omgegaan moet worden met water. Veel boeren besproeien het land met water, maar wanneer het warm is verdampt een groot deel van het water al voordat het bij de planten of de grond komt, en dit kan volgens hem ook op een andere manier. “Je kunt eigenlijk heel makkelijk een druppelsysteem aanleggen waarbij per uur druppels bij de wortels van een plant komen waardoor ze voldoende water krijgen, dan hoef je al helemaal niet meer bovengronds te sproeien.” Roland denkt dat het niet lang meer zal duren voor ze in Spanje met zulke maatregelen aan de gang gaan.
Hoe het kan dat het in Catalonië zo droog is de afgelopen jaren heeft meerdere soorten oorzaken. “Het eerste waar mensen aan denken is natuurlijk klimaatverandering”, vertelt Sander Meijerink, hoogleraar waterbeleid en organisatie. Maar klimaatverandering is zeker niet de enige reden dat het zo droog is in de Spaanse regio. “We zien dat er op heel veel plekken sprake is van economische groei, en dat geldt zeker ook voor Catalonië, er is daardoor veel werkgelegenheid en industriële activiteit zijn, waardoor het watergebruik ook juist toeneemt.” En in de zomer neemt het gebruik van water alleen maar toe. Catalonië is een regio waar in de zomer veel toeristen komen, dan worden de zwembaden overal weer gevuld en neemt ook het algemene gebruik van water door te douchen toe. “Ik denk dat er op campings deze zomer veel verdrietige kinderen bij een leeg zwembad staan”, zegt Jacqueline hierover.
Dit is niet de eerste keer dat het in Catalonië zo droog is. Roland van der Zwaag vertelt dat er in 1991 ook een droge periode is geweest in deze regio, en de huidige situatie is vergelijkbaar met die van toen. De inwoners van Spanje zijn grotendeels afhankelijk van waterreservoirs, maar deze reservoirs zijn nu maar voor ongeveer 15% gevuld. Een jaar geleden zaten deze reservoirs op 25% en in 2022 waren ze bijna voor 60% vol, maar het zal nog lang duren voor het water in de reservoirs weer voller wordt. Zelfs wanneer de droogte afneemt kan het nog jaren duren voor de waterreservoirs weer genoeg gevuld zijn om geen zorgen meer over te maken.
De verwachtingen voor Catalonië zijn dat er meer neerslag zal gaan vallen, maar dit is niet betrouwbaar genoeg om op voort te zetten vertelt Roland. “Wat je ziet is dat het in mei en juni al boven de 30 graden is en dat het in juli en augustus zelfs 40 graden of hoger kan worden, en dit is zo’n 2 graden meer dan 20 jaar geleden.” En deze opwarming kan ook voor problemen zorgen als het om neerslag gaat. “Als de buien doordat het zo warm is niet het vasteland op kunnen en boven de middellandse zee blijven hangen dan blijft het afwachten wanneer het een keer het land op kan, en het is door die warmte ontzettend belangrijk dat er in maart en april genoeg neerslag is, en dat dat opgevangen kan worden.” Ook vertelt Roland over de luchtstromingen die ervoor zorgen dat het meer kan gaan regenen in Catalonië. “Vanaf deze week kan het natter worden in Spanje, omdat er koude luchtmassa’s vanaf de noordpool komt die ervoor zorgt dat het iets kouder en natter kan worden, terwijl het dan juist in Nederland droger zal gaan worden.”
De volgende fasen om de droogte te beperken zijn nog niet ingegaan, maar dit zal wel gebeuren als het waterpeil in de reservoirs blijft dalen. Het kerkje zal in de nabije toekomst zichtbaar blijven, want het zal nog even duren voor de stuwdam waar het kerkje in staat weer volloopt tot de kerk weer helemaal onder water staat.
Related Posts
De Catalaanse onafhankelijkheidsstrijd, Sebastiaan Faber: “Er is tegen het volk gelogen”
Stem van het volk: De Catalaanse vrijheidsstrijd
