Studiedruk, prestatiedrang en stress: bijna elke student krijgt ermee te maken. Joost (Commerciële Economie, Windesheim) weet als geen ander hoe zwaar dat kan zijn. Na een moeilijke coronaperiode leerde hij niet alleen beter omgaan met druk, maar ook hoe belangrijk het is om open te praten over mentale gezondheid. ‘’Durf je uit te spreken,’’ zegt hij nu tegen andere studenten. 

Hoe belangrijk vind jij mentale gezondheid in je dagelijkse leven als student? 
‘’Mentale gezondheid is voor mij echt heel belangrijk. Als je jezelf niet goed voelt, merk je dat ook in je interacties met anderen. Het beïnvloedt zowel je studieprestaties als je dagelijks leven. Ook al leven we in een samenleving die vrij individueel gericht is, ben je binnen een studie of een projectgroep toch afhankelijk van anderen. Dat betekent dat hoe jij je voelt vaak doorwerkt naar je omgeving, en andersom. Daarom probeer ik altijd bewust om te gaan met mijn mentale gezondheid.’’ 

Kun je een voorbeeld geven van hoe jullie dat binnen je studie toepassen? 
‘’Zeker. In de minor waar ik nu zit, werken we veel in groepjes. We hebben afgesproken dat als iemand zich niet goed voelt, dat gezegd mag worden. Het is geen taboe om te erkennen dat je een slechte dag hebt of ergens tegenaan loopt. Die afspraak zorgt ervoor dat iedereen zich veilig voelt om eerlijk te zijn, en het helpt echt om stress te verminderen. Je merkt dat zulke afspraken niet zomaar gemaakt worden, ze hebben echt een positieve invloed op hoe we samenwerken.’’ 

Dus je merkt dat de studie je mentaal soms uitdaagt? 
‘’Ja, absoluut. Ik volg de minor Toegepaste Psychologie. Daar leer je heel veel over gedrag, persoonlijke ontwikkeling en mentaal welzijn. Het mooie is dat je die kennis direct kunt toepassen in je eigen leven. Je leert bijvoorbeeld hoe stress ontstaat, hoe je je mindset kunt beïnvloeden en hoe je jezelf beter kunt begrijpen.’’ 

Heb je bepaalde routines of dingen die jou helpen om mentaal gezond te blijven? 
‘’Ja, ik heb een aantal vaste routines die me helpen. Ten eerste probeer ik het nieuws zoveel mogelijk te vermijden, omdat er momenteel veel negatieve gebeurtenissen zijn die kunnen leiden tot doemdenken. Het is moeilijk, want ik wil wel op de hoogte blijven, maar ik probeer het in balans te houden. Daarnaast vind ik het belangrijk om mezelf uit te dagen en plezier te hebben. Zo sport ik regelmatig, speel ik een instrument en loop ik hard. Die activiteiten helpen me om energie te krijgen en mijn hoofd leeg te maken. Het zijn kleine dingen, maar ze maken echt verschil voor mijn mentale fitheid.’’ 

Het nieuws heeft dus echt een impact op jou? 
‘’Ja, zeker. Als je teveel negatieve informatie tot je neemt, ga je vanzelf doemdenken en voel je je somber. Dat betekent niet dat ik het volledig vermijd, ik wil wel mee kunnen praten over de wereld en ik weet wat er speelt. Maar ik bepaal zelf hoeveel aandacht ik eraan besteed. Ik kies er bewust voor om mijn focus te leggen op dingen waar ik invloed op heb, zoals mijn studie, mijn hobby’s en mijn sociale relaties.’’ 

Merk je ook dat medestudenten, docenten of projectgroepen invloed hebben op je mentale gezondheid? 
‘’Ja, absoluut. Binnen mijn studie merk ik dat de omgeving veel invloed heeft. We zitten er niet alleen voor onszelf, maar leren ook van elkaar. Door afspraken te maken over open communicatie en ondersteuning voelen we ons gesteund en gemotiveerd. Als iemand een moeilijke periode heeft, wordt er naar hem of haar geluisterd en wordt er hulp geboden. Dat helpt enorm om stress te verminderen en een gezonde studieomgeving te creëren.’’ 

Hoe ervaar je de studiedruk binnen de opleiding Commerciële Economie? 
‘’Over het algemeen valt het best mee. Ik probeer altijd zo goed mogelijk te plannen en op tijd te beginnen met toetsen en opdrachten. Door ervaring uit het verleden weet ik nu hoe ik moet leren en hoe ik kan voorkomen dat ik achter raak. Natuurlijk zijn er momenten dat het druk is, maar door goed te plannen en realistische doelen te stellen, blijft het beheersbaar. Het geeft ook rust dat ik weet dat ik zelf invloed heb op mijn studieprestaties.’’ 

Hoe heb je dat aangepakt? 
‘’Ik heb geleerd door fouten te maken. Tijdens de coronaperiode ging het slecht en had ik moeite om de motivatie te vinden. Ik bleef zitten en moest het jaar opnieuw doen. Dat was een wake-up call. Ik besefte dat ik echt aan de bak moest om mijn HBO-studie te halen.’’ 

Welke rol spelen deadlines in je mentale welzijn en hoe ga je om met prestatiedruk? 
‘’Deadlines zie ik als een stip aan de horizon. Ze geven richting, maar moeten niet overweldigend zijn. Door op tijd te beginnen en mijn werk gestructureerd aan te pakken, merk ik dat ik minder stress ervaar. Als je achterloopt, voel je die druk veel sterker. Daarom probeer ik altijd op tijd klaar te zijn, zodat deadlines motiverend werken in plaats van stressvol.’’ 

Denk je dat de mindset van presteren, overtuigen en verkopen in Commerciële Economie stress of druk beïnvloedt? 
‘’Zeker. In Commerciële Economie ligt de nadruk veel op presteren en resultaat behalen. Dat kan druk geven, vooral als je competitief bent ingesteld. Daarom volg ik deze minor, ik wil begrijpen hoe mentale fitheid werkt en hoe je mindset invloed heeft op prestaties.’’ 

Zijn bedrijven in deze sector tegenwoordig bewust van mentale gezondheid? 
‘’Ja, ik denk dat er veel vooruitgang is geboekt. Veel bedrijven hebben HR-afdelingen met loopbaancoaches die medewerkers ondersteunen, doelen helpen stellen en begeleiding bieden. Er is zeker aandacht voor mentale gezondheid, al blijft de werkdruk bestaan. Het is een balans tussen presteren en welzijn, en sommige bedrijven doen dat beter dan anderen.’’ 

Welke tips zou je aan andere studenten geven om hun mentale gezondheid te bewaken? 
‘’Mijn belangrijkste tip is: schrijf op wat je voelt en waar je moeite mee hebt, en onderneem actie. Zit er niet te lang mee, het is geen schande om hulp te vragen of over problemen te praten. Je bent nooit echt een slachtoffer van je mentale gezondheid, maar soms moet je jezelf ertoe zetten om stappen te zetten. Vooral voor mannen is het belangrijk om taboes te doorbreken en open te zijn over mentale uitdagingen.’’