ZWOLLE-Al jaren staat de persvrijheid in Turkije zwaar onder druk. De overheid oefent strikte controle uit op de journalistiek en de media, en censuur is er aan de orde van de dag. Voor journalisten kan het zelfs gevaarlijk zijn om zich kritisch uit te laten over de regering. Steeds meer van hen zoeken daarom hun toevlucht in het buitenland, onder wie Omer Keskin.

Omer is een jonge journalist uit Turks-Koerdistan. Samen met zijn vrouw Leyla, zag hij zich twee jaar geleden gedwongen zijn land te verlaten. In hun zoektocht naar persvrijheid vonden ze een nieuw thuis in Nederland.

‘’Omer, jij bent gevlucht uit Turkije, waarom?’’
Ik ben journalist, maar door de censuur kon ik mijn werk niet doen. Ik heb me vaak genoeg negatief uitgelaten over de overheid. Mijn taak als journalist is het vertellen van verhalen, zo objectief mogelijk. De overheid wilt dat je producties gaat maken volgens hun regels. Dat is niet hoe ik wil werken. De overheid controleert alles. Ik kan een voorbeeld geven. Toen ik in mijn derde studiejaar zat van mijn opleiding Journalistiek in Turkije, kreeg ik twee dagen gevangenisstraf. Weet je waarom? Ik had twee Koerdische boeken in mijn tas zitten, dat vond de politie blijkbaar strafbaar. Ik zei tegen hen: Wat moet ik dan? Ik ben journalist! Ik moet lezen en schrijven. Hierdoor kreeg ik een strafblad en moest ik misschien de gevangenis in. Toen wist ik dat ik daar weg moest.

‘‘Je bent dus plotseling en illegaal gevlucht, hoe ging dit?’’
Ja, dit moest plotseling en snel. De politie en overheid willen niet dat je vlucht en vertrekt. Je moet het dus tegen niemand vertellen. Mijn vrouw en ik hebben onze belangrijkste spullen verzameld en zijn vertrokken. Hierdoor heb ik mijn diploma’s niet kunnen ophalen en meenemen. Nu heb ik dus ook geen diploma hier. Na een lange reis kwamen wij uiteindelijk in Nederland aan. Hier hebben wij drie jaar in een AZC in Apeldoorn gezeten.

‘’Een AZC, hoe was je tijd daar?’’
Een hele bijzondere periode, zo noem ik het altijd. We leefden daar gewoon. Ik sprak nog geen Nederlands, dus veel dingen kreeg ik gewoon niet mee. Niet alleen ik, maar veel asielzoekers begrijpen niet wat er speelt. Ze spreken de taal niet. Dus je doet daar rustig je ding. Ik weet nog wel dat het altijd heel druk was. In Apeldoorn niet te druk, maar wel druk. Je deelde eigenlijk alles: kleding, eten en alle voorzieningen. Dat was wel iets negatiefs uit die tijd: de wc’s en douches. Er waren er gewoon te weinig voor het aantal mensen dat er was. Gelukkig kon ik daar uiteindelijk weg.

‘’En toen je daar wegging, waar ben je gaan wonen?’’
Ik kreeg toen een verblijfsvergunning voor vijf jaar, dat was drie jaar geleden. Ik woon nu samen met mijn vrouw in een groot vrijstaand huis in Epe. Dat vind ik eigenlijk maar niks. Het huis is veel te groot voor ons twee en het is daar te rustig. In Turkije woonde ik in een stad met vijf miljoen inwoners, in Epe slechts met een paar duizend.

‘’Een te groot huis, zeg je?’’
Ja, dat was het eerste wat ik aangaf bij de vrouw die alles regelt voor mensen zoals ik. Dit zorgt ook echt voor een negatief beeld over mensen die uit een AZC komen. Wat ik om mij heen hoor, zijn mensen die denken: Hoe kan Omer uit Turkije zo ineens een groot huis krijgen, terwijl wij kampen met woningnood? Dit draagt daar natuurlijk aan bij.

‘’Mensen die uit een AZC komen staan vaak in de media en vooral ook politiek niet in een goed daglicht. Hoe kijk jij daarnaar?’’
Dat vind ik een lastige vraag. Natuurlijk vind ik dat niet leuk. Ik denk dat mensen zoals Geert Wilders sterk bijdragen aan zulke haat. Ook vind ik dat de media te toegeeflijk is tegenover iemand als Wilders. Ik zie hem als een bedreiging voor de Nederlandse democratie, en de media zou kritischer moeten zijn. Journalisten zouden zijn omstreden uitspraken moeten veroordelen en hier kritisch op doorvragen. Ze moeten niet alleen letterlijk opschrijven wat Wilders zegt, maar, als ze het er niet mee eens zijn, dit ook benoemen of veroordelen. Je moet deze democratie waarborgen.

‘’Hoe zou jij dit doen als journalist?’’
Als journalist zou ik altijd blijven schrijven op basis van de waarheid. Zodra ik mijn opleiding Nederlands heb afgerond, wil ik weer aan het werk als journalist. Ik probeer bezig te blijven, maar zoals ik al zei, heb ik hier nog geen diploma’s. Daar ga ik echter hard voor werken, zodat ik zo snel mogelijk aan het werk kan als journalist, kritisch maar eerlijk kan blijven schrijven, en bezig kan zijn met de dingen die spelen in de wereld.

Door: Rens ten Klooster