Stephan van Hugten is 37 jaar oud, filosoof en schrijver. Hij is zelf antinatalist. Samen met zijn vrouw willen ze dus kinderloos door het leven.
We lopen naar een café vlak bij het station ‘s-Hertogenbosch Centraal. We krijgen te horen dat we geen warme dranken kunnen krijgen als koffie en thee, omdat de machine die daarover gaat defect is. Dit kleine leed leidt mooi in naar het onderwerp: “Vanaf een jonge leeftijd stond ik toch wel negatief in het leven,” legt Stephan uit. “Als ik dan kijk naar Nietzsche, een bekende grondlegger van het nihilisme, en dan nadenk van ‘oké, als het leven niks uitmaakt, waarom zou ik dan voortplanten of überhaupt iets doen?’ Met die gedachte ga je dan denken: ‘hoe denken andere mensen hierover na?’ en zo kom je op verschillende community’s op het internet terecht.”
“Antinatalisme gaat over het geloof dat mensen zich niet verder moeten voortplanten en zich inzetten voor het verminderen of zelfs het volledige uitsterven van de mensheid. Dit om verschillende redenen. De meeste zijn persoonlijk, bijvoorbeeld: ‘ik heb zelf heel veel geleden en het leven is lijden, dat gun ik andere mensen niet.’ Ik vind dat er een zekere mate van overbevolking in de ’welvarende’ gebieden is. Iedereen streeft naar een goed leven en daarom trekt men hier naartoe. Maar we kunnen niet voor iedereen zorgen, dus waarom blijven wij ons voortplanten, in plaats van de nadruk te leggen op adoptie,” vraagt Van Hugten zich af.
Hij gaat verder over de twee stromingen binnen het antinatalisme. “Er zijn mensen die meer getraumatiseerd zijn en mensen die er heel filosofisch en neutraal over nadenken. Sommigen beweren dat mensen zo slecht zijn dat iedereen moet sterven, maar zo denk ik er niet over.”
Antinatalisten zijn het dus niet altijd met elkaar eens. Zo bespreekt hij ook de andere kant van de filosofie: “Mensen die echt haatdragend zijn. Dat ze andere mensen ‘breeders’ noemen. Het bijna wegzetten van die groep als minderwaardig omdat ze een kind durven te nemen. Ik ben meer van het ‘leven en laten leven’, ook al zou ik willen dat mensen er meer over nadenken.”
“Antinatalisme is natuurlijk geen geschikt gespreksonderwerp op verjaardagsfeestjes,” zegt Stephan. “Eén van mijn beste vrienden heeft drie kinderen en een stiefzoon. Daar is hij echt dol op. Maar ik voel geen connectie met die kinderen. Daarom vind ik het jammer dat hij drie kinderen op de wereld heeft gezet, want dat zal in de toekomst problemen geven.”
Stephan hoort nog altijd dat hij op gegeven moment nog wel kinderen wil. Maar hij is zeker van zijn zaak: “Ik dacht dat het wel een beetje over zou zijn, maar ja. Als man kun je in theorie tot je zestigste nog door, dus ik moet het eerder van mijn vrouw hebben die eerder klaar is en dat het dan een keer ophoudt. Maar dat kan ook nog tien jaar duren. Ik vind het vooral naar voor haar. Zij wil carrière maken en krijgt ze iedere keer te horen van ‘wanneer ga je nou een kind krijgen?’ Zij is meer, ze is muzikant. Ze wil bekend staan voor haar muzikale producties, niet omdat ze drie kinderen heeft. Ik denk dat dat het meest frustrerend is voor vrouwen.”
Ook vindt Stephan dat er veel slechte ouders zijn. Ze zouden dan ook meer stil moeten staan bij hun keuzes. “Ik denk dat er een ouderdiploma zou moeten komen. Ik heb veel verhalen gehoord van ouders die hun kinderen verwaarlozen of niet begrijpen, of omdat het kind anders is dan ze verwachtten. Zo van: ‘Papa wilde iemand om mee te voetballen, maar het kind blijkt homo te zijn en kiest voor een mode-opleiding. Dat kan echt niet!’ Nou ja, je hebt geen invloed gehad op die keuzes. Je kunt niet selecteren dat ‘jij de volgende Van Persie wordt.’ Wat als je kind niet jouw religie heeft, het geslacht wat jij wilt, of niet jouw gewenste seksuele voorkeur? Ik wil mezelf anders ontwikkelen. Dus waarom heb jij me dan verwekt? Dan lijd ik alleen maar onder jouw verwachtingen en zelfs teleurstellingen,” zegt hij. Maar wat als ouders wel een ouderdiploma behalen? “Als er ouders met een ouderdiploma zijn, zou ik eigenlijk ‘nee’ moeten zeggen. Maar ik zeg toch: als we op een bevolkingsniveau zijn dat beheersbaar is en op dat niveau blijft, kan het misschien wel.”
Ook jongeren kunnen wat opsteken van het antinatalisme: “Omdat het ook de gedachten triggert die deel uitmaken van het ouderdiploma. Want ‘huisje, boompje, beestje’ klinkt leuk, maar wat wat houdt dat precies in? Want als ze rond hun dertigste hun eerste kind krijgen, hebben ze dan uit het leven gehaald wat ze wilden? En hebben ze zich voldoende ontwikkeld? Want ouders die op jonge leeftijd kinderen krijgen, verwijten hun kinderen vaak dat ze hun beste jaren hebben afgenomen.”