ZIEUWENT – De gepassioneerde dirigent Emile Engel voert jaarlijks in de Achterhoekse Kathedraal van Zieuwent de Matthäus Passion: “Het is toch te gek voor woorden, ze hebben alle stijlen, de beste popmuziek is hier, dan heb je een waanzinnige kerk en in Nederland de welbekende Matthäus Passion”.
Deze muzikale duizendpoot ziet veel overeenkomsten tussen de pop- en klassieke muziek en besloot naar de organisatie van Paaspop Zieuwent te stappen. Hij schreef ze een brief met daarin de suggestie of ze de Matthäus Passion niet wilden organiseren. Tot zijn stomme verbazing stemden ze hiermee in: “kom maar met een begroting.” Door kennissen in het bestuur is het balletje gaan rollen en was de twaalfde editie van de Matthäus Passion in de St Werenfriduskerk te bewonderen op vrijdag 29 maart.
“Naar het conserve- wat?”
De passie die Emile heeft voor muziek is er al van jongs af aan: “Ik kreeg vanaf mijn negende pianoles, maar ik kon ook trompet en gitaar spelen. Ik heb heel lang getwijfeld tussen piano en gitaar, maar uiteindelijk toch voor piano gegaan omdat ik vanaf kinds af aan al dirigent wilde worden.” En immers stond hij vroeger als kind al symfonieën van Beethoven te dirigeren – “zwaaien natuurlijk, niet echt dirigeren – maar hele symfonieën werden afgedraaid.” Vanaf zijn veertiende wilde hij naar het conservatorium, wat nog niet bekend in de oren klonk in de Achterhoek: “Naar het conserve- wat?” was iets dat hij regelmatig te horen kreeg. Mocht het conservatorium niets geworden zijn, trok het studeren van geschiedenis zijn aandacht. “Ik had altijd belangstelling voor de maatschappij, ik hield van geschiedenis.” Die belangstelling voor geschiedenis gebruikt hij nog steeds bij het dirigeren “omdat veel van die elementen vanuit de geschiedenis – het is niet alleen muziek, maar er zit ook een hele wereld achter – het uitvoeren van een stuk zo interessant maken.”
Met de paplepel ingegoten
Maar zeker was Emile niet de enige in het gezin die muzikaal aangelegd was. “Mijn hele familie bij mij thuis waren allemaal zangers. Mijn vader was een hele goede tenor, mijn moeder had geen muzikale achtergrond. Desondanks stimuleerde zij die muzikaliteit wel enorm.” Maar ook zusjes en broertje zaten niet stil op muzikaal vlak: “de zus na mij heeft een jaar piano gestudeerd, maar vond het een te eenzijdig vak. Mijn andere zus heeft op het conservatorium de Algemene Muzikale Vorming gedaan, aan middelbare scholen. Mijn jongste broer is drummer, heel opvallend. Maar wij speelden allemaal meerdere instrumenten.”
Combinatie van pop- en klassieke muziek
Naast dirigeren geeft Emile ook pianolessen in een hele grote privépraktijk in Zutphen samen met een collega, waar zeker zo’n honderd leerlingen pianolessen volgen. Ondanks dat hij klassiek is opgeleid, is de popmuziek wel altijd gebleven. Mede doordat hij tijdens zijn studie in een popband speelde. “Dat maakt ook dat je er een beetje belangstelling voor blijft houden.” Middenin de popwereld zit hij nu niet meer, maar hij volgt de nieuwe ontwikkelingen nog vanaf de buitenkant. “Dan blijft het fascineren, blijft het boeiend en dan blijf je het ook doen. Ik zou me niet kunnen voorstellen dat ik helemaal nooit meer muziek zou maken.” Overeenkomsten tussen de pop- en klassieke muziek ziet hij duidelijk: “Bach schreef vanuit een baslijn en daar zitten de akkoorden boven, daarna schreef hij nog een polyfoon. Als je popmuziek hebt, begint dat ook met een baslijn en akkoordjes, daarna komt de melodie vaak.”
Brief
De Matthäus Passion werd oorspronkelijk niet op initiatief van de organisatie van Paaspop gevoerd, dat was Emile zelf namelijk. Hij stuurde een brief en moest van de organisatie met een begroting komen. “Ik had een koor in Zutphen, maar door wat trammelant in dat koor waren we op dat moment niet in staat om een goed product neer te zetten.” Hij besloot om de begroting niet meer te sturen en liet het voor wat het was. “Na jaren kwam ik iemand van het bestuur weer tegen op een feest, zij tikte mij op mijn rug en ze zei dat ze de begroting nog van mij moest krijgen.” Sindsdien is het ontstaan van Paaspop Klassiek in een stroomversnelling gegaan: “De twee bestuursleden die ik al kende hadden het geloof ik wel een beetje gezien bij Paaspop, ze zagen dit als een nieuwe uitdaging. Zij zijn al die jaren in de pop geweest en ineens kwamen ze in die klassieke wereld terecht, zij moesten er wel aan wennen.”
Muziek is belangrijk
Volgens Emile zouden de muziekscholen weer ingevoerd moeten worden. “De teloorgang van de muziekscholen op dit moment zorgt ervoor dat het belang van muziek maken aan mensen voorbij gaat. Muziek is zó belangrijk voor de ontwikkeling van mensen. Voor je gevoel, het kunnen uiten van je gevoel doormiddel van muziek maken.” Ook is zingen belangrijk, met name in groepsverband vertelt hij: “zingen in groepsverband betekent dat je het samen moet doen, je moet luisteren naar elkaar, de interactie met elkaar. Het is belangrijk dat je je goed kan afstemmen op elkaar, want ook met zingen komt dat gevoelsaspect heel erg naar voren.”
