“Ik moet goed nadenken waaraan ik mijn energie verbruik,” zegt Dyveke Gardenier terwijl ze aan de eettafel in haar huis zit. “Nu ik dit gesprek heb, blijft er misschien wel te weinig energie over om te koken.” Dyveke heeft al bijna drie jaar lang last van long-covid. Hoewel corona voor veel mensen al lang achter de rug is, heeft Dyveke nog altijd ernstig last van de bijwerkingen. Uit steeds meer onderzoeken blijkt ook de ernst van de ziekte. “Ik wil echt niet dat je er een zielig verhaal van maakt. Dat soort verhalen heb ik al vaak genoeg gelezen. Ik wil laten zien aan mensen hoe het is om long-covid te hebben, zodat mensen een beetje meer weten over de ziekte.”
Wanneer merkte je dat je long-covid had?
“Toen ik corona kreeg, verliep de ziekte heel normaal. Het was een zware griep. Maar toen ik weer uit isolatie mocht, kon ik me heel slecht concentreren. Ik stond in de supermarkt en ik kon me gewoon niet concentreren op mijn boodschappenlijstje. Later kreeg ik last van ademhalingsproblemen. Ik kon na een tijdje alleen nog maar voorovergebogen ademhalen. Ik werd heel licht in mijn hoofd, en toen besloot ik om naar de huisarts te gaan. Ik wist eigenlijk al wel dat ik long-covid had, maar mijn huisarts zei eerst dat ik last moest hebben van een paniekaanval.”
Dyveke heeft nog meer klachten. Ze heeft soms steken in haar organen. Ze is vergeetachtig. Haar oren suizen en ze kan erg slecht tegen prikkels. Zó slecht dat ze met een bouwkoptelefoon in haar huis rondloopt en haar slaapkamer extra donker is gemaakt.
“Wat misschien wel het ergste is, is de onvoorspelbaarheid. Als ik iets intensiefs doe, krijg ik meestal een terugval, maar hoelang die terugval duurt en hoe erg die is, is niet te voorspellen.”
Wat mis je het meeste nu je al een tijd long-covid hebt?
“Ik mis mijn kinderen, mijn vrienden en familie. Hoewel ik elke dag thuis ben, kan ik niet veel met mijn gezin praten. Ik kan vaak niet aan tafel eten. Ik ben al een lange tijd niet een volwaardige moeder. Ik voel me daarbij ook gewoon nutteloos. Ik zit eigenlijk al tweeëneenhalf jaar lang in een lockdown. Series en films zijn voor mij vaak al te snel, waardoor ik alleen boeken lees. En ik kan geen spannende thrillers lezen, want daardoor word ik te gespannen en krijg ik extra klachten. Ik kan alleen feel-good boeken lezen. En die afdeling heb ik al uit in de bibliotheek in Nieuwleusen, Dalfsen en Zwolle Zuid.”
Ik hoor veel mensen zeggen: “Long-covid is toch niet zo erg?” Wat wil je tegen hen zeggen?
“Ik snap heel goed dat mensen de ziekte niet begrijpen. Ik begrijp het niet eens. Maar ik kan mensen wel zeggen dat het niet alleen in mijn hoofd zit. Ik ben echt niet zo creatief om dit allemaal te bedenken. Laatst was een vriend van mij op bezoek. Ik vertelde hem dat ik eindelijk weer een kop koffie kon drinken in een kroeg. En toen zei hij dat het goed was dat ik weer ging opbouwen ‘want als ik een kater heb, moet ik ook gewoon weer wat ondernemen’. Dat was onbedoeld best kwetsend. Wat ik heb, is niet te vergelijken met een kater.”
Er bestaat nog geen medicijn dat long-covid verhelpt. Maar in onder andere Facebook-groepen adviseren mensen wel wat voor hen werkt: “Zo kreeg ik al vrij snel de tip om antidepressiva te slikken. Dat helpt voor mij om iets minder prikkels binnen te krijgen. Ook nicotinepleisters zouden moeten helpen, maar die werken voor mij niet.”
Ondanks de vele tegenslagen blijft Dyveke hoopvol: “Mijn klachten worden beetje bij beetje minder. Ik las in een Belgisch onderzoek dat de meeste mensen na drie jaar hersteld zijn. Dus nog een paar maanden en dan ben ik ervan af!”