“Studentenverenigingen zijn meer dan alleen ‘dom zuipen’ met je vrienden,” zegt Roos Sep. Zij is assessor van de Landelijke Kamer van Verenigingen en ontfermt zich samen met haar medebestuursleden over 49 aangesloten studentenverenigingen. “De beruchte studentenvereniging Vindicat heeft bijvoorbeeld laatst enorm veel geld opgehaald voor KWF met een zelfgeorganiseerd evenement. Ik baal er wel van dat zo’n mooie actie voor de samenleving het nieuws niet haalt,” vertelt Roos met hoorbare ergernis.” De ergernis van Roos komt niet zomaar uit de lucht vallen. Studentenverenigingen zien hun leden aantal steeds verder dalen. De incidenten van mishandelingen en grensoverschrijdend gedrag spelen hier een grote rol in. “Dit vind ik onterecht.” vertelt Roos Sep met een zelfverzekerde houding.  

De start van het nieuwe studiejaar is achter de rug. Dit is een drukke periode waarin studentenverenigingen er alles aan doen om nieuwe leden te werven. Dit lijkt de afgelopen jaren minder goed te lukken. Komt het door de termen ‘sperma-emmers’, ‘poep-feuten’ en ‘bangalijst’? Roos Sep ziet dat de media hier een hoofdrol in speelt. “De media hebben studentenverenigingen weggezet als hiërarchisch, vrouwonvriendelijk en traditioneel. Dit hebben ze gedaan nadat er bij een paar corporale studentenverenigingen incidenten hebben plaatsgevonden. Dit heeft het imago van studentenverenigingen behoorlijk beschadigd.” In het kantoor van de Landelijke Kamer van Verenigingen hangen allemaal foto’s van bijeenkomsten en uitjes. De reusachtige gedragscode op de muur is niet te missen. Die hangt er nu omdat in 2024 studentenverenigingen in Utrecht, Amsterdam en Groningen onder vuur lagen. Binnen die verenigingen zouden seksisme, uitbuiting en grensoverschrijdend gedrag regelmatig aan de orde zijn.  

“Het leek mij echt leuk om me aan te melden bij een studentenvereniging. Dit was ook mijn plan, totdat ik veel negatieve verhalen hoorde vanuit de media,” vertelt Dagmar Tuinstra, een eerstejaars journalistiekstudente uit Zwolle. “Ook op mijn middelbare school werden studentenverenigingen negatief belicht. Verschillende leraren preekten dat we moesten weten wat ze je allemaal ‘aandeden’ binnen een studentenvereniging,” zegt Dagmar op een verontrustende toon. 

“Ik wist afgelopen zomer al dat ik een kamer had gevonden in Zwolle. Hier was ik erg blij mee, alleen dit gaf mij ook een hoop onrust. Zou ik wel nieuwe mensen ontmoeten en vrienden maken? Veel van mijn vriendinnen uit mijn oude dorp zaten al bij een studentenvereniging. Ze vertelde altijd de leukste verhalen, over hoe ze daar hun vriendengroep hebben ontmoet. Dit wou ik natuurlijk ook!” Vertelt Dagmar met volle overtuiging. “Bij een studentenvereniging maak je vrienden voor het leven!” vult Roos Sep aan. Ze straalt van oor tot oor, terwijl de woorden haar mond verlaten. “Het zijn vrienden die het studentenleven, maar ook het leven daarna een stukje leuker maken. Ze zijn er voor je wanneer je het nodig hebt.” Roos glimlacht weer, maar nu wat verdrietiger, misschien om de pijn te verzachten. Na een diepe zucht vertelt ze voorzichtig verder. “Afgelopen jaar is er een dispuutgenoot van mij plotseling overleden. Ik voelde me gek genoeg niet alleen, want alle leden van het dispuut waren naar de uitvaart gekomen. Het maakte niet uit of je al lang werkende was of nog studeerde, we waren er voor elkaar, onvoorwaardelijk. Sommige oud-dispuutleden had ik nog nooit gesproken, maar ik weet zeker dat ik ze midden in de nacht kan opbellen als het slecht met me gaat.” 

Er is de afgelopen jaren een dalende trend te zien, ondanks de toenemende marketing van studentenverenigingen. Het aantal aanmeldingen bij grote landelijke verenigingen zakte vorig jaar naar 8,5 duizend, terwijl dat in eerdere jaren rond de 10 duizend zat. “De negatieve verhalen in de media, de onbekende en haast geheimzinnige inauguratie en de druk van mijn ouders hebben uiteindelijk mijn keuze beïnvloed om me niet aan te melden bij een studentenvereniging in Zwolle.” Meer studenten maken dezelfde keuze als Dagmar. 

Gerben Visser, de voorzitter van de studentenroeivereniging Boreas, merkt nu al de gevolgen van deze dalende trend. “We verliezen sinds corona steeds meer leden. Op dit moment zijn er elk jaar meer uit- dan inschrijvingen. Als hier niet snel verandering in komt, dan zie ik de toekomst van Boreas somber in.” Roos Sep en Gerben Visser denken beide dat de woningcrisis, de dreiging van de langstudeerboeteen het beschadigde imago van studentenverenigingen de grootste factoren zijn van het afnemende aantal aanmeldingen. “Ik moet ook wel bekennen dat Boreas een traditionele studentenvereniging is. We dragen allemaal een jasje en een dasje, houden op ouderwetse manieren constitutieborrels en gooien regelmatig bier door de sociëteit heen. Dat zorgt juist voor die solidaire sfeer!” Gerben omschrijft het met een soort warme nostalgie in zijn stem. 

“We respecteren elke grens die door een van onze leden wordt gesteld, ook tijdens de ontgroening. Dat zijn echt de normen en waarden van onze studentenvereniging. Het inschrijven bij Boreas is een van de beste keuzes die ik de afgelopen jaren heb gemaakt. Ik heb hierdoor mijn studententijd op een hele leuke, warme en gezellige manier ervaren.”, zegt Gerben, alsof hij de gezelligheid opnieuw meebeleeft. “Ik heb geen spijt dat ik me niet heb aangemeld bij een studentenvereniging. Achteraf gezien had ik nog wel wat meer onderzoek willen doen. Misschien had ik dan wel een vereniging gevonden die bij mij past”, zegt Dagmar, met een kleine zucht van zelfreflectie. “De meeste politici en media vergeten dat een studentenvereniging gewoon een groot bedrijf is dat gerund wordt door alleen maar studenten. De vereniging waar ik actief lid van ben, heeft drie panden: één restaurant en twee bars. Het is toch vet dat dit kan! Dit stukje trots mogen we niet verloren laten gaan,” preekt Roos met een energie die zelfs de muren van een sociëteit lijkt te raken.