Vera (22) zit bij Extinction Rebellion. Dat is een beweging die zich inzet tegen klimaatverandering. Daar doet ze mee met verschillende acties en protesten, zoals op de A12 en bij Schiphol. Op haar vijftiende is ze begonnen bij de beweging, en inmiddels protesteert zelfs haar moeder mee. Naast protesten maakt ze ook de designs voor flyers.
“Het is nooit in me opgekomen om helemaal te stoppen,” vertelt Vera. Vroeger ging ze al naar protesten, maar op een gegeven moment begon dat nutteloos te voelen. “Het was elke keer hetzelfde praatje en opnieuw een mars.” Toen besloot ze zich aan te sluiten bij Extinction Rebellion (XR). “Ik zag op het nieuws dat XR privéjets tegenhield op Schiphol. Ik zag dat dat echt mensen aanspreekt. Ik dacht: ‘Oh my god, hier wordt echt iets bereikt.’ Ik ben toen bij het eerstvolgende protest meegegaan. Dat was op de A12.”
Samen met haar moeder
Vera protesteert soms ook samen met haar moeder. Ze vroeg haar mee naar acties. in het begin zag haar moeder het nut er niet van in. Toch ging ze uiteindelijk een keer mee. Vera’s moeder Simone vertelt: “Ik ben meegegaan omdat ik wilde zien wat mijn dochter dan deed en met wie ze omging. Het maakte veel indruk op mij. Ik kan me nog herinneren dat we op het asfalt zaten op de A12 en dat we samen aan het schuilen waren voor waterkanonnen. Toen kwamen er politiepaarden, en heb ik echt naar mijn dochter geschreeuwd dat ze van dat asfalt af moest komen.”
Vera vertelt dat ze heel trots is op haar moeder. “Na het protest op de A12 is er toch iets aangeslagen bij haar. Nu organiseert ze zelf ook acties. Via mijn moeder maak ik ook het design voor sommige flyers, zoals die van de #stopflyingblue-campagne. Die actie organiseert zij.”
Arrestaties en risico’s
Vera is ook een aantal keer gearresteerd. “De arrestatie die mij het meest bijblijft, is de derde keer dat ik op de A12 ging zitten. Er zijn toen heel veel mensen gearresteerd. Ik ben toen samen met iemand die ik niet kende in een cellenbus gezet. Dat is gewoon fucking lang wachten. Je zit eigenlijk in een soort plastic doos.”
XR bereidt activisten voor op dat soort situaties. “We krijgen actietrainingen waarin je leert hoe je moet reageren en wat de risico’s zijn. Het blijft spannend om gearresteerd te worden, maar je bent je bewust van de consequenties. En je hoeft niet op deze manier te protesteren. Als het niet voor jou is, is het niet voor jou.”
Geweld
“Ik heb wel politiegeweld meegemaakt en ook wel gezien,” vertelt Vera. “Gelukkig is het bij mezelf nooit heel heftig geweest, alleen lichte verwondingen. Ik ken ook mensen die echt gebroken botten hebben opgelopen. Aan het einde van de dag is elke misstap van de politie er één te veel. Ik wilde nooit stoppen, maar hierdoor ben ik me soms wel terughoudender gaan gedragen, of ik ben niet gegaan.”
Drijfveren
Wat haar drijft, is duidelijk. “Ik vind het belangrijk om je in te zetten voor het klimaat, omdat we geen tijd meer hebben,” zegt ze vastberaden. “Er wordt al vijftig jaar gezegd dat we geen tijd meer hebben, maar er gebeurt niks, en dat frustreert me.” Vera’s vriendin Lara Topalovic-Henn omschrijft haar als iemand die zich veel bezighoudt met maatschappelijke thema’s. “Dat vindt ze erg belangrijk,” vertelt Lara.
Ze vergelijkt het met de vrouwenbeweging. “Vroeger zijn er vrouwen geweest die keihard hebben gestreden. Het is niet zo gegaan dat sommige vrouwen een broek aandeden en dat ze magisch rechten hadden. Nee, ze hebben echt dingen opgeëist, en dat moeten we nu ook doen. Als je wilt krijgen wat nodig is, dan moet je soms echt vervelend doen.”
Solidariteit en kritiek
Toch gaat ze niet meer naar elk protest. “Er was laatst een anti-immigratieprotest op het Museumplein. Ik wilde daar graag naartoe als tegen-demo, omdat ik vind dat die protesten niet kunnen. Maar het is in Den Haag een tijd terug heel heftig eraan toe gegaan. Daarom besloot ik niet te gaan. Met mijn uiterlijk ben ik toch ook wel een beetje een target.”
Tijdens XR-protesten ervaart ze juist veel verbondenheid. “De sfeer is vaak heel fijn. Je voelt echt solidariteit met de mensen om je heen. Ik voel me veilig in de groep,” zegt ze. XR is een geweldloze beweging. Ze willen protesteren zonder geweld. “Maar het ligt ook aan het protest. De sfeer kan soms grimmig worden. Sommige activisten worden boos, soms ook op mensen die er niks aan kunnen doen. Daar kan ik wel kritiek op hebben, maar binnen de organisatie wordt daar ook over gediscussieerd. Het moet niet een soort cult worden.”
Tijdens actietrainingen leren activisten ook omgaan met kritiek van buitenaf. “Tijdens een protest in Den Haag kwam er een boze man naar mij toe. Hij was heel erg boos over dat er geprotesteerd werd en over de A12. Ik denk dat al zijn woede in dat moment op mij gericht werd. Ik vond dat heel vervelend, maar ik snap het ook wel. Het is ook irritant dat we op de snelweg staan, maar dat is juist het punt. Ik probeerde rustig te blijven en begrip te tonen, maar vaak is dat niet wat iemand wil horen. Hij maakte een schijnbeweging alsof hij me wilde slaan. Ik schrok daar wel van. Het belangrijkste tijdens zo’n moment is rustig blijven en niet boos terug worden. Daarom vind ik het ook vervelend als activisten de schuld leggen bij iemand die er niks mee te maken heeft. Wij kennen hun leven ook niet.”
‘Ik doe dit ook voor de mensen die boos op mij zijn’
Vera zegt dat ze haar activisme niet alleen doet voor gelijkgestemden. “Ik doe dit ook voor de mensen die boos op mij zijn, uiteindelijk leven we allemaal op dezelfde planeet.”
Vera is niet de echte naam van de geïnterviewde. Ik heb ervoor gekozen haar echte voor- en achternaam niet te benoemen, omdat ze dat zelf niet wil uit bescherming. Vera is haar strijdnaam, die ook wordt gebruikt tijdens protesten en acties. Op de foto is de middelste Vera.
