Door: Noa van Walderveen.
Joël Vosman (30) werkt in de jeugdzorg en maakt soms ondenkbare situaties mee. Door zijn eigen jeugdtrauma’s voelt hij cliënten sneller aan.
De ervaringen die Joël als patiënt heeft opgedaan, zijn nu de kracht om cliënten te helpen. De suïcide preventieweek van 2025 is net afgesloten. Een week waarin extra aandacht wordt gevraagd voor mentale gezondheid. Voor Joël is dit geen thema voor één week, maar dagelijkse realiteit in zijn werk en eigen leven. ‘’Vaak help ik mijn cliënten met hetgeen wat ik zelf vroeger heb gemist en dat is best confronterend.’’
Joël heeft vroeger geen fijne jeugd gehad maar daardoor kan hij nu wel heel goed zijn cliënten aanvoelen. ‘’Als je vroeger een onveilige jeugd hebt gehad ontwikkel je iets wat je niet kunt trainen.’’ Door zijn vriendelijke houding en het gemak waarmee hij zijn verhaal vertelt, heeft Joël een open uitstraling. Hij is middelgroot en heeft zijn haar in een knotje. De hond rent enthousiast door de gezellige woonkamer terwijl de kat rustig op tafel ligt. Tijdens het interview is hij soms even afgeleid, ‘’dat komt door mijn ADHD’’, verklaart hij. Joël is dit werkveld ‘ingerold’ doordat hij is opgegroeid met een broer die autisme heeft. Zijn jeugd heeft veel invloed op het werk wat hij nu doet. ‘’Vroeger had ik altijd stress waardoor ik nu nog steeds altijd aan sta.’’
Ervaringen in de jeugdzorg
Tijdens zijn werk in de jeugdzorg gebeuren gewelddadige situaties ‘’Het heftigste wat ik heb meegemaakt is dat ik thuis kwam met een blauw oog, blauwe armen en dat de client daarvoor werd beloond’’ De client probeerde zijn gezicht in de brand steken met deodorant en een aansteker. De enige reden dat hij geen letsel heeft opgelopen is doordat de aansteker niet aanging. De situatie heeft duidelijk een stempel gedrukt op zijn persoonlijke ervaring met werken in de jeugdzorg. Zijn vrouw Hadassa vertelt dat hij thuis goed kan praten over heftige gebeurtenissen op het werk. Joël geeft aan dat hij daar veel baat bij heeft. ‘’Het is fijn dat mijn vrouw er met een frisse blik naar kan kijken en de situatie kan relativeren.’’ Door thuis te praten over stressvolle dagen kan hij het werk beter achter zich laten. ‘’Ik zou het werk niet volhouden op het moment dat ik er niet meer over kan praten.’’ Ook de aangrijpende ervaringen van cliënten zoals een meisje uit de kinderprostitutie of een jongen als kind soldaat, laten Joël relativeren en anders naar problemen kijken. Volgens zijn vrouw is hij altijd heel intensief betrokken bij zijn cliënten, Joël stemt daarmee in. Hij is altijd geïnteresseerd in de ander.
De strijd met depressie
De huishoudelijke hulp komt al lange tijd bij Joël thuis. Niet alleen om schoon te maken maar ook om altijd even een praatje te maken. Hij was er ook op het moment dat Joël geen werk had en in zijn depressie zat. ‘’Ik had aan het begin nooit verwacht dat Joël zoveel depressies heeft gehad’’, vertelt de huishoudelijke hulp. ‘’De grootste misvatting over mensen met een depressie is dat ze niet kunnen lachen, maar ik hou juist van humor.’’ Veel mensen denken dat het bij Joël wel meevalt omdat hij overal een grapje over kan maken. ‘’Ze zagen niet mijn diepte punt maar alleen mijn masker.’’ Tijdens zijn depressie heeft hij een lange tijd doorgewerkt. Op werk zette hij acht uur een masker op en thuis was hij helemaal opgebrand. ‘’Ik deed mijn best om op werk niet te depressief over te komen terwijl ik dat wel was.’’
Invloed van werk op persoonlijk leven
Doordat Joël om de 2 jaar een depressie krijgt heeft hij al veel banen moeten opzeggen. Desondanks blijft hij gemotiveerd om te werken op plekken zoals de jeugdzorg. De cliënten hebben vaak een verstandelijke beperking of psychiatrische klachten. Hij begeleidt cliënten door te praten en aan te sturen. ‘’Dan zeg ik bijvoorbeeld: jij schreeuwt nu tegen mij, wat nou als ik dat bij jou zou doen, dat voelt naar toch?’’ Op die manier probeert Joël normen en waarden bij te brengen die hij zelf vroeger ook had willen leren.
Het contact met mensen vindt Joël heel leuk, ondanks de stressvolle dagen hoopt hij altijd iets positiefs bij te dragen voor een ander. Hij gelooft dat de mooie dagen opwegen tegen de mindere dagen. Bij een van zijn werkgevers ging een situatie over zijn grens. ‘’Op het moment dat je werd geslagen was dat onderdeel van het werk, op het moment dat je werd bedreigd met een mes was dat ook onderdeel van het werk.’’ Als dat soort situaties structureel gebeuren heeft dit veel impact op zijn leven.
Bij een andere werkgever ging het in eerste instantie beter, maar uiteindelijk eiste de baan zijn tol. Hij werkte als ambulant begeleider en legde de lat heel hoog. ‘’Als ik daarin tekort schiet neem ik dat mezelf heel kwalijk.’’ Daarbij kwam kijken dat vrijwel alle cliënten in de kliniek onrustig werden, de een na de ander raakte in een psychose. Hij werd een weekend lang door een cliënt lastig gevallen met bedreigingen. Dit in combinatie met zijn eigen mentale toestand zorgde opnieuw voor een depressie. ‘’Die depressie lag niet zozeer bij de cliënten, een hoop vanuit vroeger was nog niet verwerkt.’’ Joël wil verder over zijn verleden niet in detail treden.
Belangrijke eigenschappen
Humor is een van de belangrijkste dingen om te hebben tijdens zijn werk. ‘’Je kunt even een grapje maken waardoor iemand uit zijn boosheid schrikt.’’ Ook directheid is volgens Joël helpend in zijn werk. ‘’Wanneer je durft te zeggen waar het op staat worden cliënten bewust van wat ze doen.’’ Op die manier weten ze ook dat hij ze begrijpt en dat ze erover kunnen praten. Het werk brengt ook mooie dingen met zich mee. ‘’Het fijnste is dat je met iets kleins een groot verschil kan maken zodat iemand weer perspectief ziet.’’ Soms schrikken situaties het werk af maar er gebeuren ook veel bijzondere dingen waar hij echt van opknapt. ‘’Ik hou er wel van om met gekkies te werken.’’
Foto: Pexels, depressies
