Het is een mistige maandagochtend en het is het nog rustig bij Food Basics, een bedrijf dat zich specialiseert in onbewerkt voedsel. Iedereen is zich aan het klaarmaken om te beginnen met de dag en sommigen zijn al bezig met hun administratieve taken. De keuken is nog leeg en ook het laboratorium is nog niet in gebruik. Normaal wordt hier van alles gebakken en getest om vervolgens een product te creëren dat in de supermarkt komt te liggen. Hier wordt de hele dag door geëxperimenteerd om onbewerkt en gezonder voedsel te perfectioneren. “We maken hier bijvoorbeeld muesli die op dit moment goed verkoopt in de winkel waar geen toegevoegde suikers in zitten. Wat we proberen is om een gezond product te maken dat net zo lekker is als het alternatief in de supermarkt en dat niet bestaat uit bewerkte ingrediënten”, Aldus Jan Buining, eigenaar van Food Basics.
Bewerkt en ultra bewerkt voedsel, het is niet meer weg te denken uit de supermarkt. Uit een onderzoek van Foodwatch blijkt dat 70 procent van al het eten in de supermarkt ultra bewerkt voedsel is, hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld frisdrank, magnetronmaaltijden of snoep. De Wereldgezondheids organisatie waarschuwt voor het gevaar van deze vorm van voeding. Doordat steeds meer bekend wordt hoe slecht het eten van ultra bewerkt voedsel voor je is komen er steeds meer alternatieven op deze ongezonde manier van eten. Een van de bedrijven die probeert om een verandering aan te brengen in deze voedingscultuur is Food Basics.
Bewerkt voedsel is in de supermarkt overal te vinden. Bijna al het eten dat in de supermarkt ligt is bewerkt. Zelfs groente en fruit zijn vaak bewerkt, volgens het voedingscentrum. Het bewerken van voedsel kan meerdere doelen hebben. Voedsel wordt bijvoorbeeld bewerkt om het langer houdbaar te maken, de keerzijde hiervan is dat het eten er een stuk minder gezond van wordt. Een andere reden om voeding te bewerken is om het meer aantrekkelijker te maken. Dit kan gaan over smaak, textuur of uiterlijk. Naast het bewerkte voedsel zoals groente en fruit bestaat ook nog zoiets als ´ultra processed food´. “In ultra processed food zitten veel calorieën, suiker, verzadigd vet en zout ” Aldus Maartje Poelman, universitair hoofddocent aan de Wageningen Universiteit in voeding en publieke gezondheidswetenschappen. ¨Ook bevat deze soort voeding veel toegevoegde suikers en vetten, dit draagt allemaal niet bij aan een gezond voedingspatroon. ¨
Volgens Poelman zal het eten van al dat ultra bewerkte eten ervoor gaan zorgen dat het steeds verder achteruit gaat met de volksgezondheid. “Doordat we in de afgelopen decennia ongezonder zijn gaan eten, komen overgewicht en chronische ziekten zoals obesitas, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten meer voor. Prognose is dat wanneer er niets veranderd, 60 procent van de Nederlandse bevolking in 2040 overgewicht heeft (dit is nu 50 procent) en dit ook weer leidt tot meer chronische ziekten.”
Bewerkt voedsel is tegenwoordig zo populair omdat het overal te vinden is. Er is nog een rede waarom iedereen bewerkt voedsel eet. Het heeft een verslavende werking. Dat legt ook Jaap Seidell uit aan Eenvandaag. “Fabrikanten zijn eindeloos bezig met de juiste verhoudingen, bijvoorbeeld hoeveel zout ze in chocolade met karamel en zeezout moeten doen. Dat heeft ermee te maken dat we een bepaalde combinatie heerlijk vinden, namelijk die van zout, zoet en vet.” Op die manier kan de bevolking dus verslaafd raken aan dit soort eten volgens Seidell.
Maar waar zit hem nou het echte probleem? Volgens Seidell komt het door de fabrikanten. “Grote voedingsmiddelenfabrikanten willen zoveel mogelijk verkopen en dat doen ze door hun product zo lekker en verslavend mogelijk te maken.”
Het eten van bewerkte en ultra bewerkte producten kan volgens Lucas Simons, oprichter van NewForesight en specialist in voeding en landbouwtransitite ingeperkt worden door middel van voedingstransities. De twee grootste transities die nu plaatsvinden zijn: meer plantaardig eten en dus minder dierlijk eten en vooral meer gezond eten en daar valt ook meer onbewerkt eten onder. “Het is ook extreem belangrijk dat de producten die verkocht worden de juiste nutriënten in zich hebben.” Simons vermeldt dat niet al het bewerkte eten slecht is, sterker nog, sommige vormen van bewerkt eten zouden juist verrijkend kunnen werken voor de samenleving. “Er zijn steeds meer manieren om landbouwresten om te toveren tot eetbare plantaardige eiwitten, denk hierbij aan het snijblad van een suikerbiet. Deze grondstoffen kunnen we normaal niet verteren maar door het voedsel te bewerken kunnen we het zo omzetten dat we er wel degelijk waardige voeding uit kunnen halen, bewerkt eten hoeft dus niet slecht te zijn. Bij slecht bewerkt voedsel gaat het met name over houdbaarheid, gemak en hoe lekker het is.”
In de kelder achter het laboratorium zijn twee werknemers bezig met het noteren van voedingswaarden en hoeveelheden. Op het bureau staan een paar van de producten die al verkocht worden. Dit laat een van de medewerkers zien. “deze producten verkopen we nu al en in die doos die je daar links ziet liggen zitten samples van zaden en peulvruchten die we nodig hebben voor het ontwikkelen van nieuwe producten.” Volgens Buining kunnen ook kleine bedrijven iets doen tegen het ongezonde bewerkte voedsel. ” Ookal gaan de grote bedrijven nog niet overstag, toch is er voor mij een drijfveer om dit te doen. Het helpt niet alleen omdat het een voordeel kan opleveren op korte termijn maar ook omdat ik hiermee een bijdrage lever. De politiek zou ook een bijdrage kunnen leveren door bijvoorbeeld een suikertaks in te voeren. In het begin zal dit voor bedrijven een risico kunnen zijn maar hoe eerder bedrijven overgaan op onbewerkt voedsel hoe meer voordeel ze daaruit kunnen halen op lange termijn.”
juliekoster 
tristanvanbon